Hiệp hội Ôtô Việt Nam lo ngại 96% xe xăng, dầu có thể bị 'khai tử' vào năm 2030

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến cho Dự thảo Tiêu chuẩn kỹ thuật Quốc gia mới, trong đó đưa ra mục tiêu mức tiêu hao nhiên liệu trung bình (CAFC) của toàn bộ xe con tại Việt Nam đạt 4,83 lít/100km vào năm 2030.

Mức CAFC được tính bình quân trên toàn bộ dải sản phẩm của từng hãng, nghĩa là có thể có mẫu xe tiêu hao cao hơn hoặc thấp hơn, miễn sao trung bình đạt 4,83 lít/100 km. Doanh nghiệp có thể mua tín chỉ bù trừ từ các hãng khác nếu vượt ngưỡng, tương tự cơ chế mua bán tín chỉ carbon. Sau 3 năm không khắc phục, hãng sẽ buộc dừng sản xuất, nhập khẩu cho đến khi có giải pháp.

Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho rằng mục tiêu 4,83 lít/100km là “quá nghiêm ngặt”, có thể khiến nhiều mẫu xe động cơ đốt trong phải dừng bán.

Theo VAMA, hiện 96% xe chạy xăng và 14% xe hybrid không đạt chuẩn. (Ảnh minh hoạ)

Ví dụ, Toyota Wigo tiêu hao 4,5-5,5 lít/100 km, Toyota Vios bản tiết kiệm nhất vẫn ở mức 5,08-7,62 lít/100km và đều cao hơn ngưỡng 4,83. Trong khi đó, các mẫu hybrid như Yaris Cross HEV 3,56-3,8 lít/100 km hay Camry HEV 4,11-4,4 lít/100km lại đáp ứng được.

VAMA tính toán, để đạt mục tiêu 4,83 lít/100 km, các hãng phải tăng gần 10 lần số lượng xe điện hóa (hybrid, plug-in hybrid, EV) trong 5 năm tới. Đây là thách thức lớn trong bối cảnh hạ tầng trạm sạc, mạng lưới điện còn hạn chế và người tiêu dùng chưa quen với xe điện. Để hài hòa hơn và giảm thiểu tác động lên ngành ôtô và xã hội, VAMA đề xuất mục tiêu CAFC toàn ngành xe con cần đạt qua từng năm là 6,7 lít/100 km vào 2027, 6,5 lít/100km năm 2028, 6,3 lít/100km năm 2029 và 6 lít/100km vào 2030.

Theo phương án này, các hãng sẽ phải giảm 34% xe xăng, tăng khoảng 366% xe điện hóa - được cho là khả thi hơn.

Việc giảm tiêu hao nhiên liệu không chỉ nhằm tiết kiệm năng lượng, mà còn giúp giảm phát thải carbon, phù hợp với xu hướng toàn cầu. Nhiều quốc gia trong khu vực cũng đã áp dụng chuẩn CAFC để thúc đẩy quá trình chuyển dịch sang xe xanh.

Tuy nhiên, theo chuyên gia chính sách ô tô, mục tiêu 4,83 lít/100km sẽ đẩy nhanh việc “khai tử” các dòng xe xăng truyền thống, buộc doanh nghiệp chỉ còn lựa chọn hybrid hoặc EV. Những hãng tập trung xe động cơ lớn, xe sang, hoặc chỉ bán xe động cơ đốt trong sẽ khó lòng đáp ứng.