Hội đồng Fulbright đồng loạt từ chức để phản đối ông Trump can thiệp vào nội bộ
Gần như toàn bộ thành viên Hội đồng Fulbright đã đồng loạt từ chức để phản đối chính quyền Trump bị cho là can thiệp chính trị vào quá trình tuyển chọn học bổng, làm suy giảm tính độc lập của một trong những chương trình trao đổi học thuật uy tín nhất thế giới.
Ngày 11/6, gần như toàn bộ thành viên Hội đồng Học bổng Fulbright dành cho sinh viên nước ngoài đã đồng loạt nộp đơn từ chức nhằm phản đối sự can thiệp của chính quyền Trump vào công việc nội bộ của chương trình.
Trong tuyên bố đăng tải trực tuyến, hội đồng cho biết chính quyền Trump đã từ chối một số lượng lớn suất học bổng Fulbright cho năm học 2025–2026, đồng thời áp dụng một “quy trình xét duyệt trái phép” đối với khoảng 1.200 người nước ngoài đã được trao học bổng và có nguy cơ bị loại khỏi chương trình.
“Chúng tôi tin rằng những hành động này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn đi ngược lại sứ mệnh và các giá trị cốt lõi của chương trình Fulbright, bao gồm quyền tự do ngôn luận và tự do học thuật, vốn đã được Quốc hội quy định rõ ràng", tuyên bố viết.
Diễn biến này là bước leo thang mới nhất trong căng thẳng giữa chính quyền Trump và giới học thuật, khi các trường đại học và cao đẳng trên toàn quốc liên tục đối mặt với các biện pháp cắt giảm tài trợ và siết chặt thị thực du học vì lý do chính trị.
Hội đồng Fulbright được thành lập năm 1961 theo quyết định của Quốc hội Mỹ, gồm 12 thành viên do Tổng thống bổ nhiệm. Hội đồng có nhiệm vụ tuyển chọn sinh viên, học giả, giáo viên và các cá nhân khác tham gia các chương trình trao đổi văn hóa và học thuật quốc tế.
Tính đến nay, bà Carmen Estrada-Schaye là thành viên duy nhất chưa từ chức, theo thông tin từ hãng tin Associated Press. Bà cũng là người duy nhất hiện còn tên trên trang web chính thức của Bộ Ngoại giao Mỹ.
“Di sản đáng tự hào của chương trình Fulbright phụ thuộc trên hết vào tính toàn vẹn trong quy trình tuyển chọn – vốn dựa trên thành tích chứ không phải ý thức hệ – và sự độc lập khỏi can thiệp chính trị. Tính toàn vẹn đó hiện đã bị xâm phạm,” các cựu thành viên hội đồng nhấn mạnh trong tuyên bố.
Đáp lại, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao cho rằng hành động từ chức này mang động cơ chính trị, cáo buộc các thành viên hội đồng là “người được chính quyền Biden bổ nhiệm vì lý do chính trị” và gọi đây là “chiêu trò nhằm phá hoại Tổng thống Trump".
“Thật nực cười khi tin rằng những thành viên này nên tiếp tục có tiếng nói cuối cùng trong quy trình tuyển chọn, nhất là khi liên quan đến việc đánh giá sự phù hợp về học thuật cũng như tuân thủ các Sắc lệnh Hành pháp của Tổng thống Trump,” quan chức này nói.
Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen (đảng Dân chủ – bang New Hampshire), thành viên cấp cao của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, bày tỏ quan ngại trước sự kiện. “Tôi tôn trọng quyết định từ chức của Hội đồng Fulbright lưỡng đảng để phản đối một tiến trình bị chính trị hóa và vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, tôi lo ngại động thái này sẽ làm tổn hại đến chất lượng của chương trình Fulbright – một biểu tượng của nghiên cứu độc lập và sáng tạo đã góp phần đưa nước Mỹ dẫn đầu trong nhiều lĩnh vực,” bà tuyên bố.
Hội đồng cho biết họ đã nhiều lần nêu ra các vấn đề pháp lý với các quan chức trong chính quyền nhưng không nhận được phản hồi hay nỗ lực khắc phục rõ ràng.
Trong thời gian gần đây, chính quyền Trump đã có nhiều động thái bị cho là cản trở sinh viên quốc tế đến Hoa Kỳ học tập. Tổng thống Trump từng ký một tuyên bố đình chỉ cấp thị thực mới cho sinh viên quốc tế tại Đại học Harvard, trong khi Bộ Ngoại giao ra lệnh cho các đại sứ quán và lãnh sự quán Mỹ tạm dừng tiếp nhận hồ sơ xin thị thực sinh viên mới, viện dẫn việc mở rộng kiểm tra hồ sơ truyền thông xã hội.
Theo tờ New York Times, một học giả Fulbright kiêm sinh viên Đại học Columbia mới đây đã rời Mỹ sau khi được thông báo rằng cô sẽ bị trục xuất vì tham gia biểu tình phản đối cuộc chiến Israel - Palestine, một phần trong chiến dịch siết chặt đối với sinh viên quốc tế của chính quyền Trump.
Giới chuyên gia cảnh báo, các biện pháp hạn chế sinh viên quốc tế có thể gây ra bất ổn cho hệ thống giáo dục đại học Mỹ, đồng thời dẫn đến sự suy giảm về nguồn nhân lực chất lượng cao và tác động tiêu cực đến nền kinh tế trong dài hạn.
Tham khảo Associated Press (AP), New York Times (NYT)
