Hơn 231 nghìn doanh nghiệp gia nhập thị trường trong 9 tháng: Niềm tin phục hồi, nhưng thách thức vẫn lớn

Số doanh nghiệp mới tăng mạnh so với cùng kỳ

Trong tháng 9/2025, cả nước có 16,8 nghìn doanh nghiệp thành lập mới với tổng số vốn đăng ký đạt 165,7 nghìn tỷ đồng, sử dụng gần 97 nghìn lao động.

So với tháng 8, các chỉ tiêu này đều giảm (giảm 17,9% về số doanh nghiệp, giảm 49,2% về vốn đăng ký và giảm 9,3% về lao động), nhưng nếu so với cùng kỳ năm 2024 lại tăng mạnh, 49,8% về số doanh nghiệp, 78,6% về vốn và 53,9% về lao động.

Bình quân vốn đăng ký của một doanh nghiệp mới đạt 9,9 tỷ đồng, thấp hơn tháng trước nhưng vẫn tăng gần 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Bên cạnh đó, 10,7 nghìn doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 65,7% so với cùng kỳ, cho thấy tín hiệu khởi sắc của khu vực sản xuất – kinh doanh sau giai đoạn dài chịu ảnh hưởng của suy giảm cầu tiêu dùng và chi phí tài chính cao.

9 tháng: 231 nghìn doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường

Tính chung 9 tháng năm 2025, cả nước có 145 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng vốn đăng ký hơn 1,42 triệu tỷ đồng, tăng 18,9% về số lượng, 22,6% về vốn và 18,9% về lao động so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, vốn bổ sung vào nền kinh tế từ hoạt động mở rộng quy mô sản xuất – kinh doanh đạt 4,72 triệu tỷ đồng, tăng hơn 104% so với cùng kỳ năm 2024. Điều này phản ánh xu hướng mở rộng đầu tư trở lại sau giai đoạn dài thận trọng.

Cùng với 86,4 nghìn doanh nghiệp quay trở lại hoạt động (tăng 41,3%), tổng cộng có hơn 231,3 nghìn doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường trong 9 tháng, tăng 26,4% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân mỗi tháng, có 25,7 nghìn doanh nghiệp mới và quay trở lại hoạt động, mức cao nhất trong 3 năm gần đây.

Xét theo khu vực kinh tế, khu vực dịch vụ vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất, với 111,3 nghìn doanh nghiệp thành lập mới, tăng 20,4% so với cùng kỳ; khu vực công nghiệp và xây dựng có 32,4 nghìn doanh nghiệp, tăng 14,5%; trong khi nông, lâm nghiệp và thủy sản có 1.332 doanh nghiệp, tăng 10,6%.

Sự gia tăng ở tất cả các khu vực cho thấy nền kinh tế đang mở rộng nền tảng tăng trưởng, song cũng phản ánh mức độ phụ thuộc vào thị trường nội địa khi xuất khẩu gặp nhiều thách thức.

Doanh nghiệp rút lui vẫn ở mức cao

Trái chiều với xu hướng gia nhập, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường vẫn ở mức đáng chú ý. Trong 9 tháng, có 99,5 nghìn doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, tăng 14,5%; 53,2 nghìn doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, giảm 13,5%; và 22,3 nghìn doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, tăng 45%.

Như vậy, bình quân mỗi tháng có 19,4 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, phản ánh sức ép cạnh tranh, chi phí tài chính, thuế phí và áp lực dòng tiền vẫn còn lớn — nhất là với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Niềm tin phục hồi trong khu vực sản xuất

Kết quả điều tra xu hướng kinh doanh quý III/2025 của doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo cho thấy tín hiệu tích cực. Có 33,6% doanh nghiệp đánh giá tình hình sản xuất – kinh doanh tốt hơn so với quý II, 44,2% cho rằng ổn định, chỉ 22,2% đánh giá gặp khó khăn.

Bước sang quý IV, 40,8% doanh nghiệp dự báo xu hướng sẽ tốt lên; 41,7% giữ ổn định và chỉ 17,5% dự kiến khó khăn hơn. Trong đó, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tỏ ra lạc quan nhất với 83,2% đánh giá hoạt động quý IV sẽ ổn định hoặc cải thiện.

Về đơn hàng, 31,1% doanh nghiệp ghi nhận đơn hàng quý III tăng so với quý II; 38% dự báo tăng trong quý IV. Riêng đơn hàng xuất khẩu, có 32,3% doanh nghiệp kỳ vọng tăng trong quý IV/2025, phản ánh triển vọng phục hồi xuất khẩu ở nhóm hàng công nghiệp chế biến.

Các chuyên gia cho rằng, sự phục hồi số lượng doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động là tín hiệu tích cực, thể hiện niềm tin thị trường dần trở lại. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng, cần tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, giảm chi phí vốn và chi phí tuân thủ, đồng thời đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và hỗ trợ dòng tiền cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Bên cạnh đó, việc duy trì ổn định vĩ mô, điều hành linh hoạt chính sách tiền tệ – tài khóa, cùng nỗ lực tháo gỡ rào cản pháp lý cho các dự án đầu tư, sẽ là “đòn bẩy” quan trọng giúp cộng đồng doanh nghiệp vững vàng bước vào giai đoạn tăng trưởng mới từ năm 2026.