Kakeibo – Bí quyết quản lý tiền bạc hơn 100 năm của người Nhật, ai cũng có thể áp dụng

Nhắc đến Nhật Bản, nhiều người không chỉ nghĩ đến một nền kinh tế phát triển mà còn ấn tượng với lối sống tối giản, kỷ luật và đặc biệt là khả năng quản lý tài chính cá nhân rất hiệu quả. Trong số các phương pháp tiết kiệm phổ biến, Kakeibo là một công cụ được nhiều người Nhật áp dụng để kiểm soát chi tiêu và tối ưu hóa ngân sách gia đình. Đây không chỉ đơn thuần là một cuốn sổ ghi chép tài chính mà còn là một triết lý giúp thay đổi tư duy về tiền bạc, từ đó xây dựng thói quen chi tiêu hợp lý và tiết kiệm bền vững.

Bí quyết tài chính hơn 100 năm tuổi của người Nhật

Kakeibo xuất hiện từ năm 1904 nhờ nữ nhà báo Hani Motoko – người phụ nữ đầu tiên hoạt động trong lĩnh vực báo chí tại Nhật Bản. Thời điểm đó, bà nhận thấy nhiều gia đình gặp khó khăn trong việc kiểm soát chi tiêu, đặc biệt là các bà nội trợ thường xuyên mua sắm theo cảm tính. Để giúp họ có phương pháp quản lý tài chính tốt hơn, bà đã phát triển một hệ thống ghi chép đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả.

Trải qua hơn một thế kỷ, Kakeibo vẫn được người Nhật áp dụng rộng rãi, thậm chí còn lan tỏa ra nhiều quốc gia nhờ tính thực tiễn và dễ dàng áp dụng vào đời sống. Không giống các ứng dụng quản lý chi tiêu hiện đại, Kakeibo đề cao việc ghi chép bằng tay để giúp người dùng nhận thức rõ hơn về thói quen tài chính của mình. Khi mọi con số được đặt trên giấy, bạn sẽ dễ dàng nhìn thấy bức tranh tài chính toàn cảnh, từ đó điều chỉnh hợp lý thay vì chi tiêu theo cảm xúc.

Kakeibo vẫn được người Nhật áp dụng rộng rãi, thậm chí còn lan tỏa ra nhiều quốc gia nhờ tính thực tiễn và dễ dàng áp dụng vào đời sống. Ảnh minh họa

Cách áp dụng để tiết kiệm hiệu quả

Một trong những nguyên tắc quan trọng của Kakeibo là ghi chép toàn bộ thu nhập và chi tiêu ngay từ đầu tháng. Ví dụ, nếu bạn có thu nhập 15 triệu đồng, bạn cần phân bổ số tiền này thành các nhóm: chi phí thiết yếu, chi phí mong muốn, tiền tiết kiệm và chi phí phát sinh.

Giả sử bạn sống tại Hà Nội, chi phí thuê nhà và điện nước là 5 triệu đồng, chi phí ăn uống khoảng 3 triệu đồng, xăng xe và đi lại hết 1 triệu đồng. Những khoản này thuộc chi phí thiết yếu và không thể cắt giảm quá nhiều. Tuy nhiên, nếu mỗi tháng bạn chi 2 triệu đồng cho quần áo, mỹ phẩm, cà phê hoặc ăn ngoài, bạn có thể tự hỏi: "Liệu mình có thực sự cần chi tiêu số tiền này không? Có cách nào giảm bớt mà vẫn không ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống?".

Bước tiếp theo là đặt mục tiêu tiết kiệm ngay từ đầu tháng. Nếu muốn tiết kiệm 3 triệu đồng, bạn cần xác định những khoản có thể cắt giảm. Thay vì mua sắm quần áo mới hàng tháng, bạn có thể hạn chế lại còn 500 nghìn đồng, hoặc thay vì uống cà phê ở quán mỗi ngày, bạn có thể tự pha cà phê tại nhà. Những điều chỉnh nhỏ này có thể giúp bạn dễ dàng đạt được mục tiêu tiết kiệm mà không cảm thấy quá gò bó.

Một điểm đặc biệt của Kakeibo là khuyến khích đánh giá chi tiêu theo tuần. Hãy tưởng tượng vào đầu tuần, bạn đặt mục tiêu chỉ chi 500 nghìn đồng cho ăn ngoài, nhưng đến giữa tuần bạn nhận ra đã tiêu hết số tiền đó chỉ trong hai ngày. Lúc này, bạn cần điều chỉnh ngay, chẳng hạn bằng cách nấu ăn ở nhà thay vì gọi đồ ăn. Nhờ việc kiểm tra thường xuyên, bạn sẽ tránh được tình trạng "đến cuối tháng mới biết mình đã tiêu quá nhiều".

Cuối mỗi tháng, hãy tổng kết lại thu nhập, chi tiêu và số tiền đã tiết kiệm được. Nếu bạn đặt mục tiêu tiết kiệm 3 triệu đồng nhưng thực tế chỉ tiết kiệm được 1,5 triệu, hãy xem xét lại các khoản chi tiêu không cần thiết và điều chỉnh vào tháng sau. Ngược lại, nếu bạn tiết kiệm được nhiều hơn dự kiến, bạn có thể trích một phần nhỏ để tự thưởng, chẳng hạn một bữa ăn ngon hoặc một cuốn sách yêu thích, điều này giúp bạn duy trì động lực tiết kiệm trong thời gian dài.

Vì sao Kakeibo giúp tiết kiệm hiệu quả hơn?

Không phải ngẫu nhiên mà nhiều người Nhật có thể tiết kiệm tới 30-35% thu nhập hàng tháng nhờ Kakeibo. Khi áp dụng phương pháp này, bạn sẽ nhận ra rằng tiết kiệm không phải là việc cắt giảm mọi chi tiêu mà là tiêu tiền một cách có ý thức.

Giả sử bạn có thói quen mua sắm online và mỗi tháng chi khoảng 2 triệu đồng cho các đơn hàng trên Shopee hoặc Lazada. Khi áp dụng Kakeibo, trước khi đặt hàng, bạn sẽ tự hỏi: "Mình có thực sự cần món đồ này không? Nếu không mua, cuộc sống của mình có bị ảnh hưởng không?". Chỉ với một câu hỏi đơn giản, bạn có thể tránh được nhiều khoản chi tiêu không cần thiết.

Ngoài ra, Kakeibo cũng giúp bạn chuẩn bị tốt hơn cho những tình huống bất ngờ. Nếu mỗi tháng bạn dành một phần thu nhập cho quỹ dự phòng, bạn sẽ không còn cảm thấy hoang mang khi xe hỏng, điện thoại bị vỡ màn hình hay có những khoản chi đột xuất. Việc có sẵn một khoản tiết kiệm giúp bạn chủ động hơn, không phải vay mượn hay sử dụng thẻ tín dụng quá nhiều.

Kakeibo không chỉ là tiết kiệm, mà còn là lối sống

Áp dụng Kakeibo không chỉ giúp bạn quản lý tiền bạc tốt hơn mà còn thay đổi cách bạn nhìn nhận về tiêu dùng. Khi hiểu rõ giá trị của từng đồng tiền, bạn sẽ dần hình thành thói quen chi tiêu thông minh hơn, tập trung vào những thứ thực sự quan trọng thay vì mua sắm theo cảm xúc.

Phương pháp này cũng giúp bạn hướng đến lối sống tối giản hơn, không chỉ trong tài chính mà còn trong cách sắp xếp cuộc sống hàng ngày. Khi biết cách loại bỏ những thứ không cần thiết, bạn không chỉ tiết kiệm được tiền mà còn có một không gian sống gọn gàng, thoải mái và ít áp lực hơn.

Nếu bạn đang tìm kiếm một phương pháp tiết kiệm hiệu quả nhưng không quá phức tạp, Kakeibo là lựa chọn hoàn hảo. Chỉ cần một chút kiên nhẫn và kỷ luật, bạn sẽ thấy sự thay đổi rõ rệt trong cách quản lý tài chính và nhanh chóng đạt được mục tiêu tiết kiệm mà không cảm thấy bị gò bó.

>> 3 bí quyết kiểm soát tài chính cá nhân trong thời kỳ kinh tế khó khăn