Việc bổ sung tiêu chuẩn xây dựng nhằm chuẩn hóa và nâng cao chất lượng phòng trọ, khu nhà trọ cho thuê do cá nhân, hộ gia đình đầu tư kinh doanh là điều cần thiết để đảm bảo không gian sống phù hợp, đáp ứng nhu cầu cho người ở.
Phòng trọ "Min" - Người ở "Max"
Tại một dãy trọ thuộc Quận Bình Tân, căn phòng cho thuê chỉ rộng 9m2 kể cả bếp và nhà vệ sinh, thêm căn gác lửng rộng khoảng 5m2 đi lên bằng thang sắt dựng sát vách tường. Buồng vệ sinh không có cửa, giá thuê 1,4 triệu đồng/tháng, điện 3.500 đồng/kWh, nước 15.000 đồng/m3 và... không giới hạn số lượng người ở.
"Những phòng khác có 1-3 người, phổ biến là hai vợ chồng và một con nhỏ, ở bốn người cũng được. Nhiều người đã ở đây trên 10 năm" - chủ trọ cho biết.
Ước tính hiện nay TP Hồ Chí Minh có khoảng 60.470 công trình nhà trọ do cá nhân, hộ gia đình đầu tư xây dựng cho công nhân, người lao động thuê có thể đáp ứng chỗ ở cho 1.430.067 người.
Tuy nhiên, những phòng trọ chất lượng và đảm bảo đúng quy định hiện có rất ít nên cần được khuyến khích và tạo điều kiện để phát triển, nhưng do Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 100/2015/NĐ-CP chỉ cho phép hộ gia đình, cá nhân đầu tư kinh doanh, không cho phép doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh phòng trọ. Điều này không tạo được sức ép cạnh tranh buộc các hộ gia đình, cá nhân phải đầu tư xây dựng khu nhà trọ tốt hơn.
Trong khi đa số các khu nhà trọ dạng dãy phòng trọ cho thuê hiện nay thường lụp xụp, không bảo đảm chất lượng, rất thiếu tiện ích, không bảo đảm an ninh, an toàn, phòng cháy chữa cháy (cá biệt có khu nhà trọ là "vùng trũng" của tội phạm), không chống chịu được dịch bệnh như dịch Covid-19.
Kiến nghị Bộ Xây dựng về “diện tích tối thiểu” phòng trọ
Cho đến nay, vẫn chưa có quy định pháp luật về "tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng ở", nhất là "tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng ở cho thuê" thuộc các khu phòng trọ, nhà trọ. Vì thế, Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh kiến nghị Bộ Xây dựng cần có những quy định cụ thể về tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng trọ thuộc khu nhà trọ cho thuê vào "Dự thảo TCVN Nhà ở riêng lẻ - Yêu cầu chung về thiết kế" trong đó bổ sung mục 5.12a quy định "Diện tích sử dụng tối thiểu của phòng trọ trong nhà ở riêng lẻ dùng để kinh doanh cho thuê" trên cơ sở giữ lại một số nội dung của điều 3 Thông tư 20.
Cụ thể, diện tích sử dụng phòng ở không được nhỏ hơn 15m2; tường bao che, tường ngăn giữa các phòng phải được làm bằng vật liệu đáp ứng yêu cầu phòng cháy và chống thấm; diện tích sử dụng bình quân không nhỏ hơn 7,5 m2 cho 1 người; khu nhà trọ có từ 10 phòng ở trở lên phải có phòng sinh hoạt chung có tối thiểu 1 phương tiện nghe nhìn, kết nối internet; khoảng cách tối thiểu giữa 2 dãy nhà trọ (hẻm) không được nhỏ hơn 2 m (hoặc 2,2 m)…
Tuy nhiên, sau khi kiến nghị của Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh được gửi tới các cơ quan chức năng, nhiều chủ nhà trọ và một số doanh nghiệp làm trong lĩnh vực cho thuê phản ánh những tiêu chuẩn mà Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh góp ý rất khó thực hiện, gây khó khăn cho người đầu tư phòng trọ lẫn người thuê.
Dưới góc độ người đầu tư nhà trọ cho thuê, ông Dương Văn Tiến, chủ một khu nhà trọ ở đường Phan Văn Trị (quận Bình Thạnh), cho rằng: “Nếu áp dụng theo những tiêu chuẩn mà Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh kiến nghị thì sẽ rất khó cho ông và những người đang và sắp xây nhà trọ cho thuê bởi nếu quy định có 10 phòng trở lại phải có phòng sinh hoạt chung, có tối thiểu 1 phương tiện nghe nhìn kết nối internet lại càng khó”.
Là người làm trong lĩnh vực cho thuê văn phòng và căn hộ dịch vụ, ông Nguyễn Hồng Hải, Chủ tịch HĐQT Công ty VNO Việt Nam, cũng cho rằng nếu áp dụng tiêu chí xây dựng quá khắt khe không chỉ gây khó cho người đầu tư nhà trọ mà cả người đi thuê nhà vì họ đa phần là người thu nhập thấp, lao động tự do, chỉ cần một nơi ngủ qua đêm, không đủ tài chính để ở nơi cao cấp. "Nếu quy định càng chi tiết thì người làm nhà trọ sẽ khó đáp ứng hoặc nếu đáp ứng buộc phải tăng giá thuê, người thu nhập thấp khó tiếp cận", ông Hải nêu quan điểm.
