Khoang tàu vũ trụ nặng 500kg từ thời Liên Xô sắp rơi tự do xuống Trái Đất

Một tàu vũ trụ từng được Liên Xô phóng lên nhằm thám hiểm sao Kim trong thập niên 1970 đang trên đà rơi tự do và dự kiến sẽ quay trở lại Trái Đất trong vài ngày tới.

Theo các chuyên gia theo dõi rác thải không gian, hiện chưa thể xác định chính xác vị trí rơi của khối kim loại nặng khoảng 500 kg, cũng như mức độ còn nguyên vẹn khi nó xuyên qua khí quyển.

Theo trang Live Science, tàu thăm dò Kosmos 482 do Liên Xô chế tạo và phóng vào năm 1972 nằm trong chương trình Venera, nhằm thu thập dữ liệu từ bề mặt sao Kim.
Tuy nhiên, do trục trặc tại tầng trên của tên lửa đẩy Soyuz, con tàu không đạt được vận tốc cần thiết để rời khỏi quỹ đạo Trái Đất và bị mắc kẹt trong không gian gần Trái Đất kể từ đó.

Nhà khoa học người Hà Lan Marco Langbroek dự đoán con tàu sẽ tái nhập khí quyển vào khoảng ngày 10/5 với tốc độ ước tính khoảng 242 km/h nếu cấu trúc không bị vỡ trước đó.

“Dù không hoàn toàn loại trừ rủi ro, công chúng không nên quá lo lắng”, ông Langbroek chia sẻ qua email.

Theo vị chuyên gia này, vật thể này tương đối nhỏ và ngay cả khi không bị vỡ, mức độ rủi ro cũng tương đương với những vụ thiên thạch rơi tự nhiên – hiện tượng xảy ra vài lần mỗi năm. “Khả năng bị thiên thạch rơi trúng còn thấp hơn nguy cơ bị sét đánh trong suốt cuộc đời,” ông nói.

Ông nhấn mạnh thêm rằng khả năng tàu vũ trụ va chạm với con người hoặc cơ sở hạ tầng là cực kỳ thấp, nhưng “không thể hoàn toàn loại trừ”.

Kosmos 482 được xem là tàu “kế nhiệm” Venera 8, sứ mệnh từng hạ cánh thành công xuống sao Kim vào tháng 7/1972. Venera 8 là tàu thứ hai truyền dữ liệu từ hành tinh này về Trái Đất, hoạt động được hơn 50 phút trước khi bị phá hủy bởi môi trường cực đoan tại đây.

Sau sự cố trong lần phóng, Kosmos 482 bị vỡ thành hai phần: thân chính và thiết bị hạ cánh. Thân chính đã rơi trở lại Trái Đất vào ngày 5/5/1981, trong khi thiết bị hạ cánh – một khoang kim loại hình cầu – vẫn tiếp tục quay quanh Trái Đất trong hơn 50 năm qua.

Tuy nhiên, các nhà khoa học – bao gồm ông Langbroek – tin rằng khoang hạ cánh hình cầu với đường kính khoảng 1 mét đã tiếp tục quay quanh Trái Đất trong quỹ đạo elip suốt 53 năm qua, với độ cao giảm dần theo thời gian.

Với thiết kế đặc biệt để chịu được điều kiện khắc nghiệt khi rơi xuống bầu khí quyển dày đặc carbon dioxide của sao Kim, khoang tàu nặng gần 500 kg này nhiều khả năng sẽ còn nguyên vẹn khi tái nhập Trái Đất.

Dù vậy, các chuyên gia nghi ngờ hệ thống dù còn hoạt động sau hơn nửa thế kỷ trên quỹ đạo. Tấm chắn nhiệt của tàu cũng có thể đã xuống cấp nghiêm trọng.

Nhà vật lý thiên văn Jonathan McDowell từ Trung tâm Vật lý Thiên văn Harvard-Smithsonian nhận định trong một email rằng, trong kịch bản tốt nhất, tấm chắn nhiệt của tàu sẽ bị hỏng – khiến vật thể bốc cháy hoàn toàn khi xuyên qua bầu khí quyển. Tuy nhiên, nếu lớp chắn này vẫn còn nguyên vẹn, “nó có thể tái nhập một cách nguyên khối, và khi đó bạn sẽ có một vật thể kim loại nặng nửa tấn rơi xuống từ bầu trời”, ông cảnh báo.

Theo tính toán của các chuyên gia, tàu vũ trụ có thể rơi xuống bất kỳ địa điểm nào trong khoảng vĩ độ từ 51,7 độ Bắc đến 51,7 độ Nam – bao gồm các khu vực trải dài từ London (Anh) và Edmonton (Canada) cho tới gần mũi Horn ở Nam Mỹ. Tuy nhiên, với hơn 70% bề mặt Trái Đất là đại dương, Langbroek cho rằng “khả năng lớn nhất là nó sẽ kết thúc hành trình dưới đáy một vùng biển nào đó”.

Tham khảo South China Morning Post (SCMP), Reuters

>> Vượt Mỹ, 2 siêu cường thế giới bắt tay nghiên cứu xây dựng nhà máy điện hạt nhân trên Mặt Trăng