Không chủ quan với bệnh viêm màng não do virus ở trẻ
Thời điểm giao mùa là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus gây bệnh phát triển, trong đó có bệnh viêm màng não do virus. Đây là bệnh nhiễm trùng đặc biệt nguy hiểm, diễn biến nặng, tỷ lệ biến chứng và tử vong rất cao.
Nhiều trẻ nhập viện mắc viêm màng não
Thời gian gần đây, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi T.Ư đã tiếp nhận, điều trị cho nhiều trẻ nhập viện mắc viêm màng não, nguyên nhân chủ yếu là do Enterovirus (EV).
Trong đó, bé trai (7 tuổi, ở Hà Nội), có tiền sử khỏe mạnh, khoảng 1 ngày trước khi vào viện, trẻ xuất hiện đau đầu từng cơn, kèm theo nôn và sốt. Gia đình đưa trẻ đến khám tại một cơ sở y tế. Tại đây, các bác sĩ nghi ngờ trẻ mắc viêm màng não và chuyển đến Bệnh viện Nhi T.Ư điều trị.
Tại Bệnh viện Nhi T.Ư, các bác sĩ phát hiện trong dịch não tủy của trẻ có nhiều tế bào bạch cầu, chủ yếu là bạch cầu Lympho; xét nghiệm dương tính với Enterovirus. Trẻ được chẩn đoán viêm màng não. Sau 5 ngày điều trị, trẻ được xuất viện.
Ngoài ra, bệnh viện tiếp nhận bé trai 10 tuổi ở Hà Nội trong tình trạng sốt, nôn nhiều, mệt mỏi, đau đầu và cổ cứng. Tại đây, các bác sĩ chẩn đoán trẻ bị viêm màng não do EV. Sau điều trị, trẻ đã được ra viện và không có biến chứng.
Tương tự, tại Khoa Nhi, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã tiếp nhận, điều trị nhiều trẻ em vào viện vì đau đầu, nôn và sốt. Ca bệnh thứ nhất là bệnh nhi nữ, 5 tuổi, tiền sử khỏe mạnh. 3 ngày trước vào viện, trẻ xuất hiện đau đầu cơn, mức độ nhiều kèm theo nôn 3 lần/ngày, nôn ra thức ăn, sốt nhẹ 38 độ.
Khi đến Khoa Nhi, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, các bác sĩ nhận thấy, bệnh nhân đau đầu kèm triệu chứng gáy cứng (một dấu hiệu của viêm màng não); dịch não tủy có số lượng tế bào tăng cao (154 tế bào). Bệnh nhi dương tính với Enterovirus. Sau 1 tuần điều trị viêm màng não do virus, bệnh nhi đã được xuất viện, không có biến chứng nào.
Ca bệnh thứ 2 là bệnh nhân 16 tuổi, tiền sử khỏe mạnh. Gia đình có em gái ruột mới được chẩn đoán viêm màng não do virus cách 1 tuần. Một ngày trước vào viện, bệnh nhân đột ngột đau đầu nhiều, kém đáp ứng với các thuốc giảm đau, buồn nôn, sốt nhẹ (37,9 độ C).
Sau khi nhập viện, bệnh nhân được chẩn đoán sớm bệnh viêm màng não do Enterovirus và điều trị kịp thời theo phác đồ. Bệnh nhân khỏi bệnh sau 5 ngày điều trị.
Chủ động phòng bệnh cho trẻ
Bác sĩ Ngô Thị Huyền Trang – Khoa Nhi, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, viêm màng não do virus xảy ra quanh năm, nhưng thường thấy nhất là vào mùa Hè và mùa Thu. Enterovirus (EV) là một họ bao gồm nhiều loại virus, trong đó có những loại rất nguy hiểm cho con người và có thể gây thành dịch.
Nếu các biện pháp miễn dịch không ngăn chặn được sự nhân lên của virus, virus tái xâm nhập vào máu và gây tổn thương cơ quan đích trong đó có não, màng não. Trên thực tế, các dấu hiệu và triệu chứng của viêm màng não do EV có thể tương tự một số bệnh khác nên có thể bị chẩn đoán nhầm.
Theo bác sĩ Phạm Thị Quế – Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi T.Ư, viêm màng não gặp ở mọi lứa tuổi nhưng nguy cơ cao hơn ở những người suy giảm miễn dịch và trẻ em. Căn nguyên gây viêm màng não virus thường gặp nhất bao gồm: Enterovirus (nhóm Coxsackie hoặc Echovirus), Herpesvirus (HSV1 và 2, VZV, CMV, EBV, HHV6), nhóm Arbovirus (virus viêm não Nhật Bản, virus sốt xuất huyết…).
EV chủ yếu lây qua đường tiêu hóa, nghĩa là người bệnh sẽ đào thải virus qua phân hoặc qua các dịch tiết của đường miệng từ đó lây nhiễm cho trẻ xung quanh. Ngoài ra, EV còn gây ra bệnh lý tay chân miệng. Phần lớn các trường hợp viêm màng não do EV thường tiến triển lành tính, sau quá trình điều trị, trẻ hồi phục hoàn toàn và không để lại di chứng.
Các triệu chứng chính của viêm màng não do virus nói chung và Enterovirus nói riêng có thể xuất hiện đột ngột bao gồm: sốt, ớn lạnh, đau đầu, cổ cứng, buồn nôn hoặc nôn, nhạy cảm với ánh sáng (sợ ánh sáng), chán ăn, mệt mỏi. Đôi khi có các triệu chứng của nhiễm virus như sổ mũi, ho, đau nhức cơ thể hoặc phát ban, trước khi có triệu chứng của viêm màng não...
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, hiện bệnh viêm màng não do EV chưa có thuốc đặc trị đặc hiệu và vaccine phòng bệnh. Chính vì vậy, để phòng bệnh cho trẻ, cha mẹ và người chăm sóc cần hướng dẫn trẻ vệ sinh tay sạch với xà phòng trước khi ăn, sau khi ho, hắt xì, đi vệ sinh; thực hiện ăn chín, uống sôi, sử dụng thực phẩm sạch có nguồn gốc rõ ràng.
Cha mẹ vệ sinh đồ chơi chung, giữ môi trường sống sạch sẽ, khử trùng các bề mặt tiếp xúc nhiều như tay nắm cửa, bàn, ghế để ngăn ngừa lây lan virus. Cha mẹ cần cho trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất khi có dấu hiệu nôn, đau đầu, không đáp ứng với thuốc hạ sốt để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời.
