Không nên mở rộng phạm vi áp dụng Luật Đấu thầu với công ty con của DNNN

Tranh luận về phạm vi áp dụng Luật Đấu thầu đối với DNNN và dự án sử dụng vốn Nhà nước, đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu (Thái Bình) kiến nghị tại phiên thảo luận về một số nội dung còn có ý kiến khác nhau của dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), ngày 24/5: Không nên mở rộng phạm vi áp dụng Luật đấu thầu với công ty con của Doanh nghiệp Nhà nước.

Không nên áp dụng cứng nhắc

“Nếu áp dụng cứng nhắc việc mở rộng phạm vi áp dụng Luật đấu thầu đối với công ty con của DNNN có thể làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của doanh nghiệp, lợi ích của nhà đầu tư và lợi ích của Nhà nước”, đại biểu Phan Đức Hiếu nói.

Đại biểu Phan Đức Hiếu cũng bày tỏ lo ngại sự tác động của việc áp dụng Luật Đấu thầu cho công ty con của DNNN đến cả thị trường chứng khoán, quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp.

Tranh luận về phạm vi áp dụng Luật Đấu thầu đối với DNNN và dự án sử dụng vốn Nhà nước, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP. HCM) cho rằng, quy định trong Luật không thể là “vòng kim cô” để quản lý, mà yếu tố cuối cùng vẫn là con người. Khi DNNN đầu tư vào một doanh nghiệp khác có thể chỉ ký 5-10% vốn của doanh nghiệp nên phải chịu sự chi phối của Luật Đấu thầu là không cần thiết.

Hơn nữa, các doanh nghiệp chịu trách nhiệm về kết quả cuối cùng và khi đấu thầu không chỉ có tiền mà có rất nhiều yếu tố khác như thời cơ, thời gian, thậm chí quen biết cũng là một yếu tố có lợi. Vì vậy, đại biểu Trương Trọng Nghĩa thống nhất như phương án 1 của Dự thảo Luật, đó là chỉ quản lý DNNN, còn DNNN có 50% vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp thì sẽ được quản lý bằng rất nhiều luật khác.

“Ví dụ, nếu xảy ra tham nhũng, tiêu cực đã có cơ quan thanh tra, cơ quan kiểm tra, cơ quan điều tra, không chỉ quản lý bằng Luật Đấu thầu”, đại biểu Trương Trọng Nghĩa nhấn mạnh.

Rất khó tìm được điểm cân bằng

Tiếp thu các ý kiến của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đánh giá Luật Đấu thầu là dự án luật khó ở cả trong quan điểm chính sách và kỹ thuật lập pháp. Bởi Luật vừa phải giải quyết vướng mắc phát sinh, vừa phải tạo được điều kiện thuận lợi cho đấu thầu, nhưng cũng vừa phải nâng cao hiệu quả công tác quản lý.

“Đâu là điểm cân bằng cho các yêu cầu này là điều rất khó. Quản lý chặt quá lại khiến mất tự chủ, gây khó khăn ách tắc, nếu lỏng quá lại không bảo đảm quản lý nhà nước”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.

Về phạm vi điều chỉnh của Luật đối với hoạt động lựa chọn nhà thầu sử dụng vốn của Nhà nước, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết hiện có 2 luồng ý kiến và có 2 phương án. Trong đó, phương án của Chính phủ là Luật này thì chỉ áp dụng đối với cả DNNN thuộc đối tượng quy định tại Khoản 1 Điều 88 của Luật Doanh nghiệp, không áp dụng đối với cả các trường hợp lựa chọn nhà thầu dự án mà có sử dụng vốn Nhà nước từ 30% vốn trở lên hoặc là dưới 30% trên 500 tỷ đồng.

“Tuy nhiên, một số đại biểu thì lại cho rằng quy định như vậy là chưa đảm bảo quản lý chặt chẽ vốn Nhà nước, vì nhiều các gói thầu của các công ty con thuộc các Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước sẽ không phải đấu thầu”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng bày tỏ.

Làm rõ phương án của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết phương án của Chính phủ sẽ không làm thu hẹp phạm vi áp dụng của Luật và vẫn đảm bảo quản lý chặt chẽ việc sử dụng vốn Nhà nước.

Dự thảo Luật đã quy định, tất cả các hoạt động lựa chọn nhà thầu có sử dụng vốn ngân sách nhà nước đều thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này. Khi đã sử dụng vốn của Nhà nước thì DNNN hay không phải DNNN đều phải thực hiện đấu thầu theo vi phạm điều chỉnh của Luật này. 

Mặt khác, DNNN phải có trách nhiệm bảo toàn sử dụng có hiệu quả nguồn vốn của Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp. Nhà nước không can thiệp vào các hoạt động đầu tư kinh doanh của DNNN tại các doanh nghiệp khác và phải bảo đảm DNNN hoạt động theo cơ chế thị trường và lấy hiệu quả kinh tế làm tiêu chí để đánh giá để đảm bảo tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm và cạnh tranh bình đẳng theo luật pháp.