Kiểm soát áp lực lạm phát từ Tết Nguyên đán, quyết giữ CPI không vượt quá 4%

Đảm bảo cung ứng hàng hóa thiết yếu và kiểm soát cầu kéo trong dịp Tết Nguyên đán

Ngày 30/10, tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo điều hành giá do Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc chủ trì, các bộ ngành đã báo cáo và thảo luận kế hoạch quản lý giá cả nhằm đảm bảo CPI không vượt 4% trong năm 2024. Phó Thủ tướng khẳng định: “Chúng ta phấn đấu đến hết năm 2024, CPI bình quân không vượt quá 4%”. Đây là mục tiêu lớn của Chính phủ nhằm ổn định đời sống người dân, đặc biệt trong bối cảnh Tết Nguyên đán đang đến gần, khi nhu cầu tiêu dùng tăng cao có thể gây áp lực lạm phát lớn.

Dữ liệu từ Bộ Tài chính cho thấy CPI trong 9 tháng đầu năm 2024 đã tăng 3,88% so với cùng kỳ năm trước, gần chạm ngưỡng mục tiêu 4%. Đặc biệt, thời điểm Tết thường chứng kiến mức tiêu thụ tăng mạnh, tập trung vào các mặt hàng thực phẩm, nhu yếu phẩm và dịch vụ tiêu dùng. Để đáp ứng kịp thời nhu cầu này, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tăng cường giám sát cung cầu thị trường, đặc biệt với các mặt hàng có sức tiêu thụ cao như gạo, rau củ, thực phẩm chế biến và thịt lợn – mặt hàng quan trọng trong dịp Tết.

Nhằm đối phó với nguy cơ khan hiếm hàng hóa tại các chợ truyền thống, siêu thị, Chính phủ đã chuẩn bị hàng dự trữ quốc gia để sẵn sàng hỗ trợ kịp thời cho các địa phương gặp khó khăn do thiên tai hoặc có nhu cầu tăng đột biến. Trong năm qua, Chính phủ đã phải xuất cấp hàng từ dự trữ quốc gia để cung ứng cho các vùng bị ảnh hưởng bởi bão lũ, giúp kiểm soát tốt giá cả. Sự can thiệp kịp thời này dự kiến sẽ tiếp tục giúp bình ổn giá các mặt hàng thiết yếu dịp Tết, hạn chế tình trạng giá cả tăng đột biến.

Theo số liệu từ Bộ Tài chính, chi phí thực phẩm trung bình tại các siêu thị lớn đã tăng khoảng 1,2% trong tháng 9/2024, chủ yếu do ảnh hưởng từ chi phí vận chuyển, lương thực đầu vào và biến động giá cả nguyên liệu trên thị trường quốc tế. Để hạn chế tác động, Chính phủ dự kiến sẽ phối hợp với các nhà bán lẻ lớn để triển khai chương trình bình ổn giá, trong đó có thể hỗ trợ chi phí vận chuyển, đàm phán giảm giá từ các nhà cung cấp đầu vào lớn.

Chính sách tiền tệ và tài khóa linh hoạt giúp giảm áp lực lạm phát

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt nhằm duy trì thanh khoản và kiểm soát cung tiền trong nền kinh tế. Đến ngày 23/10/2024, tín dụng toàn hệ thống tăng 9,28% so với cuối năm 2023 và tăng 16,48% so với cùng kỳ năm trước. Sự tăng trưởng này cho thấy NHNN vẫn duy trì thanh khoản dồi dào trong hệ thống ngân hàng, nhằm đảm bảo nguồn cung tín dụng cho các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh thiết yếu và hạn chế rủi ro lạm phát từ cung tiền. Đồng thời, NHNN theo dõi sát sao tỷ giá hối đoái để đảm bảo ổn định thị trường ngoại hối, giúp giảm thiểu áp lực lạm phát nhập khẩu từ các nguyên liệu đầu vào.

Mặt khác, Bộ Tài chính đã triển khai các chính sách hỗ trợ tài khóa, bao gồm miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất cho doanh nghiệp và người dân với quy mô khoảng 189,6 nghìn tỷ đồng. Các hỗ trợ này giúp giảm chi phí sản xuất cho các doanh nghiệp, đặc biệt trong các lĩnh vực bị ảnh hưởng bởi lạm phát chi phí đầu vào như sản xuất, chế biến thực phẩm, và xây dựng. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, mức miễn giảm thuế đã tiết kiệm cho các doanh nghiệp khoảng 85,3 nghìn tỷ đồng chi phí trong 10 tháng đầu năm 2024, từ đó giảm được áp lực phải tăng giá bán sản phẩm.

Cùng với đó, NHNN cũng đã yêu cầu các ngân hàng thương mại tăng cường hỗ trợ tín dụng cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, chế biến và cung ứng thực phẩm thiết yếu để tránh tình trạng thiếu hụt nguồn cung trong dịp Tết. Từ tháng 8 đến tháng 10, NHNN đã bơm khoảng 56 nghìn tỷ đồng vào thị trường để hỗ trợ thanh khoản và đáp ứng nhu cầu tăng vốn sản xuất, giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất bình ổn, qua đó giảm được áp lực lên giá thành sản phẩm.

Giám sát biến động giá quốc tế và điều chỉnh giá dịch vụ công

Biến động giá cả trên thị trường quốc tế, đặc biệt là giá dầu, có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả trong nước. Từ đầu năm 2024 đến tháng 9, giá dầu thô trên thị trường quốc tế đã tăng trung bình khoảng 8,3%, tạo áp lực lớn lên chi phí vận chuyển, sản xuất và tiêu thụ nội địa. Trước nguy cơ này, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc yêu cầu các bộ, ngành theo dõi sát diễn biến giá các mặt hàng chiến lược và xây dựng các kịch bản điều hành giá linh hoạt, hiệu quả. Chính phủ đã dự phòng các biện pháp như điều chỉnh thuế nhập khẩu và tăng cường dự trữ chiến lược để đảm bảo ổn định giá các mặt hàng nhập khẩu quan trọng.

Song song đó, Bộ Tài chính đã đưa ra hai kịch bản dự báo CPI bình quân cho năm 2024. Kịch bản thứ nhất dự báo CPI tăng khoảng 3,7% so với năm 2023, và kịch bản thứ hai đưa mức CPI dự kiến lên 3,92%, đảm bảo mục tiêu không vượt 4%. Theo dự báo, nếu các yếu tố giá cả trong nước vẫn tăng đồng đều hàng tháng, CPI từ nay đến cuối năm còn dư địa tăng khoảng 0,98 - 1,95%, cho phép Chính phủ điều chỉnh linh hoạt nếu có biến động bất ngờ từ thị trường quốc tế.

Ngoài ra, Chính phủ cũng sẽ tiếp tục lộ trình điều chỉnh giá các dịch vụ công và các mặt hàng do Nhà nước quản lý theo cơ chế thị trường. Để tránh tạo xáo trộn lớn, các điều chỉnh này sẽ được thực hiện có kiểm soát, bao gồm đánh giá và tính toán kỹ tác động đến người tiêu dùng và mức độ ảnh hưởng tới mặt bằng giá chung. Theo kế hoạch, các điều chỉnh dịch vụ công, đặc biệt là giá điện và nước, sẽ được thực hiện sau dịp Tết để tránh gây áp lực chi tiêu cho người dân vào thời điểm nhạy cảm về nhu cầu tiêu dùng. Chính phủ cũng cam kết sẽ tăng cường công tác truyền thông để người dân nắm rõ lý do và hiểu về các điều chỉnh, tránh tâm lý hoang mang và củng cố niềm tin vào năng lực điều hành của Nhà nước.

Nhờ sự đồng bộ và linh hoạt trong các giải pháp điều hành giá, Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu giữ CPI dưới 4% cho năm 2024, đồng thời tạo điều kiện cho người dân có một dịp Tết ổn định về giá cả. Các biện pháp như tăng cường dự trữ hàng hóa thiết yếu, hỗ trợ tín dụng cho doanh nghiệp và giám sát chặt chẽ biến động giá quốc tế đang giúp Chính phủ chủ động kiểm soát lạm phát. Việc này không chỉ đảm bảo nhu cầu tiêu dùng của người dân trong dịp lễ, mà còn củng cố nền tảng ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ mục tiêu phát triển bền vững trong năm 2024.

>> VNDirect Research: Ngân hàng Nhà nước siết chặt kiểm soát thị trường tiền tệ, giữ ổn định giữa sóng tỷ giá