Ký sinh trùng ‘ăn thịt người’ từng bị xóa sổ hơn 50 năm trước bất ngờ tái xuất, ca nhiễm đầu tiên rúng động ngành chăn nuôi
Sự việc xảy ra chỉ hơn một tuần sau khi Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ Brooke Rollins công bố kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất ruồi đực vô sinh tại Texas nhằm đối phó nguy cơ xâm nhập screwworm.
Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ (HHS) ngày 4/8 xác nhận ca nhiễm “giòi ăn thịt” New World screwworm đầu tiên ở người tại Mỹ, có liên quan đến du lịch từ nước ngoài. Đây là một loại ký sinh trùng “ăn thịt” hiếm gặp.
Bệnh nhân được Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) xác nhận nhiễm ký sinh trùng sau khi trở về từ El Salvador. Một số nguồn tin trong ngành bò thịt trước đó cho biết bệnh nhân xuất phát từ Guatemala, song HHS không bình luận về sự khác biệt này.
HHS nhấn mạnh nguy cơ đối với sức khỏe cộng đồng Mỹ hiện “rất thấp” và chưa có ca nhiễm nào trên động vật được ghi nhận trong năm nay. Tuy vậy, thông tin mâu thuẫn giữa cơ quan chính phủ và các nguồn trong ngành càng khiến giới chăn nuôi, giết mổ và thương lái bò thêm lo ngại về nguy cơ bùng phát ký sinh trùng tại Mỹ.
CDC và cơ quan y tế bang Maryland đang phối hợp điều tra. Một số bác sĩ thú y bang cho biết họ chỉ biết về ca bệnh qua các kênh gián tiếp chứ không được CDC thông báo sớm, làm dấy lên tranh cãi về tính minh bạch. Theo email nội bộ, bệnh nhân đã được điều trị và các biện pháp phòng ngừa đã được triển khai tại bang này.
“Giòi ăn thịt” là ấu trùng của một loài ruồi ký sinh, con cái đẻ trứng vào vết thương hở của động vật máu nóng. Sau khi nở, hàng trăm ấu trùng dùng miệng nhọn xuyên qua mô sống, ăn thịt vật chủ theo kiểu xoắn ốc, giống như một chiếc đinh vít được vặn sâu vào gỗ, nên được gọi là “screwworm”. Nếu không điều trị kịp thời, vật chủ có thể chết sau vài tuần. Người cũng có thể nhiễm nhưng rất hiếm.
Sự việc xảy ra chỉ hơn một tuần sau khi Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ Brooke Rollins công bố kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất ruồi đực vô sinh tại Texas nhằm đối phó nguy cơ xâm nhập screwworm. Nhà máy dự kiến mất 2-3 năm để hoàn thiện. Đây là chiến lược từng giúp Mỹ xóa sổ ký sinh trùng này từ thập niên 1960.
Hiện nhà máy duy nhất trên thế giới đặt tại Panama, sản xuất tối đa 100 triệu ruồi đực vô sinh mỗi tuần, trong khi Mỹ ước tính cần tới 500 triệu con/tuần để đẩy lùi dịch về khu vực Darien Gap (giáp Panama và Colombia).
USDA cảnh báo một đợt bùng phát screwworm tại Texas, bang sản xuất bò lớn nhất nước, có thể gây thiệt hại khoảng 1,8 tỷ USD mỗi năm, gồm chi phí thú y, nhân công và tổn thất đàn gia súc. Nỗi lo càng gia tăng khi đàn bò Mỹ đang ở mức thấp nhất trong 70 năm, giá bò và thịt bò liên tục lập đỉnh.
Từ năm 2023, screwworm đã di chuyển dần lên phía Bắc từ Trung Mỹ và miền Nam Mexico. Chúng đang lưu hành tại Cuba, Haiti, Cộng hòa Dominica và một số nước Nam Mỹ.
Tháng 7 vừa qua, Mexico ghi nhận ca nhiễm mới ở Veracruz, cách biên giới Mỹ khoảng 595km, khiến Mỹ lập tức đóng cửa tạm thời các cửa khẩu nhập gia súc từ phía Nam. Trung bình mỗi năm, Mỹ nhập hơn 1 triệu con bò từ Mexico để vỗ béo và giết mổ.
Theo các chuyên gia, ca nhiễm mới có thể không gây bùng dịch ngay lập tức, nhưng là lời cảnh tỉnh cho Chính phủ và ngành chăn nuôi Mỹ về nguy cơ dịch bệnh tái bùng phát nếu không kiểm soát chặt.
