Ấn Độ chiếm hơn 40% thương mại gạo toàn cầu và là quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Hiện nước này đã cấm xuất khẩu lúa mì khiến các nhà nhập khẩu suy đoán rằng Ấn Độ cũng có thể giới hạn mặt hàng gạo.
Thương nhân đẩy mạnh mua gạo Ấn Độ
Theo Reuters, đã có 4 nhà xuất khẩu cho biết lệnh cấm bất ngờ của Ấn Độ đối với xuất khẩu lúa mì đã khiến các nhà kinh doanh gạo tăng cường mua và đặt các đơn hàng bất thường cho những chuyến giao hàng kỳ hạn dài, vì lo ngại nhà xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới cũng có thể hạn chế các lô hàng đó.
Trong hai tuần qua, các thương nhân đã ký hợp đồng xuất khẩu 1 triệu tấn gạo cho các chuyến hàng từ tháng 6 đến tháng 9 và đang nhanh chóng mở thư tín dụng (LC) sau khi ký kết các thỏa thuận để đảm bảo số lượng hợp đồng sẽ được gửi ngay cả khi Ấn Độ hạn chế xuất khẩu, người dân cho biết.
Các giao dịch mua kỳ hạn này bao gồm khoảng 9,6 triệu tấn gạo đã được vận chuyển khỏi Ấn Độ trong năm nay - phù hợp với các lô hàng kỷ lục năm 2021 - và có thể làm giảm lượng ngũ cốc có sẵn cho những người mua khác trong những tháng tới khi lịch trình bốc hàng lấp đầy.
Ông Himanshu Agarwal, Giám đốc điều hành tại Satyam Balajee, nhà xuất khẩu gạo lớn nhất Ấn Độ, cho biết: “Các thương nhân quốc tế đã đặt trước từ 3 - 4 tháng tới và mọi người đều mở LC để đảm bảo hoạt động kinh doanh được liên tục”.
Thông thường các nhà giao dịch ký giao dịch cho tháng hiện tại và tháng sau.
Việc gia tăng mua gạo từ Ấn Độ cũng có thể làm giảm nhu cầu đối với gạo của Việt Nam và Thái Lan, các nhà xuất khẩu lớn thứ hai và thứ ba thế giới, vốn đang phải vật lộn để cạnh tranh về giá.
Tháng trước, Ấn Độ đã cấm xuất khẩu lúa mì trong một động thái bất ngờ, chỉ vài ngày sau khi cho biết họ đang nhắm mục tiêu vào các lô hàng kỷ lục trong năm nay và cũng đặt giới hạn đối với xuất khẩu đường.
Ấn Độ không phải là nước xuất khẩu lúa mì hàng đầu, nhưng lại là nước xuất khẩu đường lớn thứ hai thế giới sau Brazil.
Những hạn chế xuất khẩu đó dẫn đến suy đoán rằng Ấn Độ cũng có thể giới hạn các lô hàng gạo, mặc dù các quan chức chính phủ cho biết Ấn Độ không có kế hoạch này vì nước này có đủ gạo dự trữ và giá nội địa thấp hơn giá hỗ trợ của nhà nước.
Lệnh cấm đối với lúa mì của Ấn Độ đã giữ một lượng lớn ngũ cốc tại các cảng vì New Delhi chỉ cho phép các hợp đồng có LC được khởi hành.
Giá gạo có thể tăng mạnh nếu Ấn Độ hạn chế xuất khẩu
Ông BV Krishna Rao, Chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo toàn Ấn Độ, cho biết người mua ở nước ngoài đang tìm kiếm gạo Ấn Độ vì nó rẻ hơn nhiều so với các đối thủ.
Các đại lý cho biết, gạo trắng 5% tấm của Ấn Độ được chào bán từ 330 - 340 USD/tấn, thấp hơn đáng kể so với mức 455 - 460 USD/tấn của Thái Lan và 420 - 425 USD/tấn của Việt Nam.
Chính phủ Thái Lan cho biết Thái Lan và Việt Nam không thể cạnh tranh với Ấn Độ và họ đang cố gắng tìm cách hỗ trợ giá.
Nếu Ấn Độ hạn chế xuất khẩu, giá toàn cầu có thể tăng mạnh, một đại lý có trụ sở tại New Delhi cho biết.
"Gạo Ấn Độ rẻ hơn 30% so với các điểm đến khác. Người mua là những nước nghèo ở châu Á và châu Phi sẽ bị buộc phải trả giá rất cao nếu Ấn Độ hạn chế xuất khẩu. Đó là lý do tại sao người ta đổ xô mua gạo Ấn Độ", đại lý này cho biết.
Bangladesh, Trung Quốc, Benin, Cameroon, Nepal, Senegal và Togo là những khách hàng chính đối với gạo non-basmati của Ấn Độ, trong khi Iran và Ả Rập Saudi là những khách hàng chính của gạo basmati cao cấp.
Ấn Độ đã xuất khẩu kỷ lục 21,5 triệu tấn gạo vào năm 2021, so với mức xuất khẩu 12,4 triệu tấn của Việt Nam và Thái Lan.
Một đại lý kinh doanh toàn cầu có trụ sở tại Mumbai cho biết các nước nhập khẩu sẽ hoảng loạn mua hàng sau khi tin đồn về lệnh cấm bắt đầu lan truyền vì không có quốc gia nào khác có thể thay thế các lô hàng của Ấn Độ.
