Một trường Đại học 121 năm tuổi gây "xôn xao" khi thu về hơn 100 tỷ đồng mỗi năm từ hoạt động nghiên cứu khoa học
Theo báo cáo tài chính công khai, hằng năm Trường Đại học Y Hà Nội thu về hơn 100 tỷ đồng từ hoạt động nghiên cứu khoa học.
Theo thông tin mà phóng viên của Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã tìm hiểu trong báo cáo tài chính của Trường Đại học Y Hà Nội, nhiều năm liên tiếp, doanh thu từ hoạt động nghiên cứu khoa học đã đạt vào mức hàng trăm tỷ đồng. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian của các năm học 2020 - 2021 và 2021 - 2022, mới chỉ có thông tin chi tiết về các dự án đã được thực hiện. Đáng tiếc, không có dữ liệu cụ thể cho năm học 2022 - 2023 về những khía cạnh được đề cập ở trên.
Nhiều dự án nghiên cứu khoa học không có thống kê về người chủ trì và mức kinh phí thực hiện
Theo đó, trong năm học 2020 - 2021, Trường Đại học Y Hà Nội đã tiến hành 23 dự án nghiên cứu khoa học công nghệ. Đáng chú ý, có bốn dự án không có thông tin về nguồn kinh phí đã được sử dụng.
Trong số đó, có hai dự án mà Giáo sư Tạ Thành Văn - Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Y Hà Nội đã đảm nhiệm vai trò chủ trì thực hiện.
Cụ thể, có dự án tên "Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng, có làm mù, đánh giá tính an toàn, khả năng sinh miễn dịch và hiệu quả của vắc-xin RNA tự khuếch đại ARCT-154 phòng SARS-Cov-2 ở người trưởng thành". Dự án này đã được thực hiện trong sự hợp tác với một Công ty và kéo dài từ năm 2021 đến năm 2023.
Dự án khác do Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Y chủ trì thực hiện cũng không cung cấp thông tin chi tiết về nguồn kinh phí đã sử dụng. Dự án này có tên là "Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 và 2, ngẫu nhiên, mù kép, có đối chứng giả để đánh giá tính an toàn và tính sinh miễn dịch của vắc-xin COVIVAC do IVAC sản xuất trên người trưởng thành 18-75 tuổi tại Việt Nam". Dự án này được phối hợp thực hiện cùng với Viện vắc-xin và sinh phẩm y tế và diễn ra trong khoảng thời gian từ năm 2021 đến năm 2022.
Ngoài ra, có 6 dự án khác được phối hợp với đối tác quốc tế để thực hiện, tuy nhiên không có báo cáo về người chủ trì và thống kê về mức kinh phí.
Cụ thể, các dự án có tên "Các nguyên nhân chính gây bệnh ở mắt và mất thị lực" phối hợp với đối tác là Viện thị giác Brien Holden, Quỹ Lion Clubs Quốc tế; Dự án "Chương trình đào tạo Nâng cao năng lực về nghiên cứu nhân rộng can thiệp dựa vào bằng chứng trong lĩnh vực phòng, chống HIV tại Việt Nam" phối hợp với đối tác là Trường Đại học Bắc Carolina, Chapel Hill, Hoa Kỳ;
Ngoài ra, còn một số dự án khác có tên "Đánh giá kết quả triển khai đề án điểm cấp methadone nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện tại ba tỉnh Việt Nam" được phối hợp với Dự án Quỹ toàn cầu Phòng, chống HIV/AIDS; Dự án có tên "Đánh giá sự chấp nhận, tính khả thi trong sàng lọc nhiễm Chlamydia trachomatis lậu cầu Nesseiria gonorrtheoeae và thực trạng lậu cầu kháng kháng sinh trong nam quan hệ tình dục đồng giới sử dụng liệu pháp dự phòng HIV trước phơi nhiễm tại Việt Nam" được phối hợp với Trường Đại học phía Nam California, Hoa Kỳ.
Bên cạnh đó, trong bảng thống kê việc thực hiện các dự án trong năm học này, phóng viên đã ghi nhận một dự án được chủ trì bởi Giáo sư Nguyễn Hữu Tú, Hiệu trưởng của Trường Đại học Y Hà Nội. Dự án này có tựa đề "Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật sinh học phân tử trong chẩn đoán di truyền một số bệnh rối loạn chuyển hóa bẩm sinh" và được tài trợ từ nguồn cấp nhà nước với mức kinh phí thực hiện là hơn 8 tỷ đồng.
Ngoài ra, trong bảng thống kê năm học này, có 10 dự án có báo cáo cụ thể về mức kinh phí, với mức kinh phí thực hiện dao động từ khoảng 1,5 tỷ đồng đến gần 10 tỷ đồng cho việc thực hiện một dự án như vậy. Dự án có tựa đề "Nghiên cứu xây dựng cơ sở dữ liệu đột biến gen của SARS-COV2 tại Việt Nam" là đề tài cấp nhà nước với mức kinh phí thực hiện cao nhất, là 9,88 tỷ đồng.
Dự án với mức kinh phí thực hiện thấp nhất trong năm học này là một đề tài cấp Bộ, có tựa đề "Nghiên cứu thực trạng bệnh tật nhu cầu nhân lực, năng lực đào tạo và xây dựng chuẩn năng lực nghề nghiệp bác sĩ chuyên khoa phục hồi chức năng Việt Nam" và có mức kinh phí thực hiện là 1,5 tỷ đồng.
Đáng chú ý, trong báo cáo tài chính công khai của Trường Đại học Y Hà Nội năm 2021, tổng thu nhập của trường là 343,658 tỷ đồng, trong đó, nguồn thu nhập từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ của trường đại học này đạt con số khá ấn tượng là 131,208 tỷ đồng.
Có dự án nghiên cứu khoa học với kinh phí thực hiện hơn 5 triệu USD
Trong năm học 2021 - 2022, Trường Đại học Y Hà Nội đã thực hiện 13 đề tài nghiên cứu khoa học và công nghệ. Trong số đó, dự án nổi bật là "Nghiên cứu giai đoạn 3, ngẫu nhiên, người quan sát mù, bắt chéo, đánh giá hiệu lực bảo vệ, an toàn và tính sinh miễn dịch của S-268019 trong dự phòng Covid-19", dự án này do Giáo sư Tạ Thành Văn, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Y Hà Nội, chủ trì và có mức kinh phí thực hiện là hơn 193 tỷ đồng.
Một dự án khác chủ trì bởi Giáo sư Tạ Thành Văn là "Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng, có làm mù, đánh giá tính an toàn, khả năng sinh miễn dịch và hiệu quả của vắc-xin RNA tự khuếch đại ARCT-154 phòng SARS-Cov-2 ở người trưởng thành", dự án này được thực hiện từ năm học 2020 - 2021 và có mức kinh phí thực hiện là hơn 61 tỷ đồng. Dự án này tiếp tục được báo cáo trong năm học tiếp theo.
Ngoài ra, trong năm học này, có rất nhiều dự án khác có mức kinh phí thực hiện được tính theo đơn vị là (USD). Trong đó, có thể kể đến dự án "Nâng cao năng lực đánh giá chương trình và tăng cường hệ thống y tế hỗ trợ cho công tác dự phòng, điều trị và chăm sóc HIV ở Việt Nam" với mức kinh phí hơn 5 triệu USD. Theo bảng báo cáo, đề tài này không có thông tin về đối tác phối hợp thực hiện.
Bên cạnh đó, một số dự án khác có mức kinh phí thực hiện từ hơn 1.000 USD đến gần 8.000 USD là các đề tài cấp Nhà nước, cấp Bộ và của Sở Khoa học Công nghệ một số địa phương phối hợp thực hiện.
Báo cáo tài chính 2 năm học có thời gian ký duyệt khác nhau nhưng giống số liệu
Đáng chú ý, khi xem xét báo cáo tài chính cho năm học 2021-2022, phóng viên nhận thấy rằng mặc dù Hiệu trưởng đã ký kết vào hai năm học khác nhau nhưng các con số trong báo cáo tài chính của năm học này đều giống nhau và trùng khớp với năm học 2020-2021.
Theo báo cáo, doanh thu từ hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ trong năm học này vẫn duy trì ở mức 131,208 tỷ đồng.
Đáng chú ý hơn, trong năm học 2022-2023, mặc dù trường đại học này không tiết lộ thông tin công khai về việc tiến hành các dự án nghiên cứu khoa học, nhưng dựa trên dữ liệu tài chính, có thể thấy rằng doanh thu từ hoạt động nghiên cứu khoa học đã tăng đáng kể so với trước đây. Cụ thể, báo cáo cho năm học này ghi nhận tổng doanh thu là 574,326 tỷ đồng, trong đó doanh thu từ hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ đạt 228,755 tỷ đồng.
Thông tin về những con số "ấn tượng" của nguồn thu hằng năm từ việc thực hiện các dự án nghiên cứu khoa học, Tiến sĩ Vũ Quốc Đạt - Trưởng phòng Hành chính Trường Đại học Y Hà Nội cho biết: "Đây là nỗ lực của nhà trường thời gian qua trong việc thực hiện các dự án để có thể đem lại nguồn thu.
Các số liệu mà phóng viên thấy được trong báo cáo tài chính là con số tổng hợp từ nhiều nguồn thu chứ không phải chỉ riêng nguồn thu từ nghiên cứu khoa học. Theo đó, tổng nguồn thu bao gồm của các hoạt động khác như chuyển giao công nghệ, sản xuất thử và tư vấn".
Khi phóng viên nhắc đến việc trong các năm học, báo cáo tài chính của Trường Đại học Y Hà Nội cho thấy rằng trường đã thực hiện nhiều dự án với mức kinh phí cao, tuy nhiên, doanh thu từ các hoạt động này chỉ đóng góp một phần nhỏ so với tổng chi phí thực hiện. Lãnh đạo Phòng Hành chính của Trường Đại học Y Hà Nội đã giải thích rằng điều này có nguyên nhân từ đặc thù của lĩnh vực Y học. Họ cho biết rằng một số dự án có thời gian thực hiện kéo dài, do đó con số ghi trong báo cáo tài chính hàng năm phần nào phụ thuộc vào tiến độ của các dự án đó.
Theo đó, Tiến sĩ Vũ Quốc Đạt nhấn mạnh: "Thông thường nguồn kinh phí dùng để thực hiện các dự án sẽ phụ thuộc vào đề tài đó thuộc cấp nào. Ví dụ, đề tài cấp nhà nước thường sẽ do Bộ Khoa học và Công nghệ cấp còn đề tài cấp Bộ thì thường sẽ do Bộ Y tế cấp.
Tuy nhiên, không phải đề tài nào cũng sẽ kết thúc đúng hạn trong năm báo cáo nên có thể năm đó chưa có con số chính xác để báo cáo. Như vậy, con số thống kê chỉ bao gồm những đề tài đã thực hiện xong trước thời điểm chúng tôi thực hiện báo cáo. Vì thế, có đề tài dù có tên trong danh sách báo cáo ba công khai của năm đó nhưng vì chưa thực hiện xong nên năm báo cáo đó vẫn chưa thể có số liệu về nguồn thu".
Ngôi trường có tuổi đời 121 năm, được Thủ tướng ca ngợi là "biểu tượng đẹp trong chăm sóc và bảo vệ sức khỏe".
Đại học Y Hà Nội là trường đại học lâu đời nhất Việt Nam với bề dày lịch sử 121 năm. Là trường đại học trọng điểm quốc gia, được chính thức được thành lập năm 1902. Tiền thân của trường là Đại học Y Dược Đông Dương với nhiệm vụ ban đầu là đào tạo nhân lực y khoa cho cả ba nước Đông Dương. Hiệu trưởng đầu tiên của trường là nhà khoa học, bác sĩ Alexandre Yersin. Ông giữ chức trong 2,5 năm với quyết tâm xây dựng một trường y chính quy và hiện đại ở Đông Nam Á, có quy chế tương tự như Đại học Y Paris.
Sau Cách mạng Tháng Tám, trường được đổi tên thành Đại học Y Dược Việt Nam và cũng là trường đại học đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Giáo sư, bác sĩ Hồ Ðắc Di là người Việt Nam đầu tiên được bổ nhiệm chức vụ hiệu trưởng của trường. Ngày 15/11/1945, giáo sư Hồ Ðắc Di đã đọc diễn văn khai giảng trước sự chứng kiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Trải qua hơn 120 phát triển, tính đến năm 2023, Đại học Y Hà Nội vẫn là trường đào tạo hàng chục ngàn bác sĩ đa khoa, chuyên khoa, thạc sĩ, tiến sĩ chất lượng cao đào tạo hàng đầu tại Việt Nam.
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm 120 năm Ngày thành lập Trường Đại học Y Hà Nội hồi tháng 11/2022, Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn và tin tưởng, trường sẽ tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, luôn đoàn kết, nhất trí, hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra và luôn là ngọn cờ đầu trong đào tạo y tế cho đất nước; mãi là biểu tượng đẹp của trí tuệ, của sự cống hiến, tận tâm, của đạo đức và lòng nhân ái, của trách nhiệm với cộng đồng và mang sứ mệnh đó phục vụ việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Nguồn: Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam
