Ngân hàng chạy đua tín dụng xanh - “trụ đỡ” quan trọng để xanh hóa nền kinh tế

Nguồn vốn ngân hàng vốn được coi là “huyết mạch” và có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển các ngành, lĩnh vực theo hướng “Xanh hóa” thì nguồn vốn “tín dụng Xanh” đóng vai trò làm “bà đỡ” sẽ góp phần tạo động lực, hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển bền vững, không gây hại cho môi trường.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, xanh hóa nền kinh tế đang là xu hướng toàn cầu và ngày càng được quan tâm trong các chương trình nghị sự quốc tế, nhằm giảm thiểu những tác động tiêu cực từ tăng trưởng kinh tế đến môi trường và xã hội.

Tại Việt Nam, tín dụng xanh, ngân hàng xanh đóng vai trò rất quan trọng trong việc triển khai thành công chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050, tạo nguồn lực giúp các doanh nghiệp đầu tư dự án, chương trình, cơ sở hạ tầng nhằm giảm thiểu phát thải, bảo vệ môi trường.

Đến nay, hầu hết các ngân hàng đã hòa vào làn sóng xanh hóa trên toàn cầu, cũng như thực hiện theo chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ. Nhiều ngân hàng thương mại không chỉ tích cực cho vay các dự án “xanh” mà ngày càng mở rộng quy mô tín dụng xanh thông qua việc huy động vốn từ các định chế tài chính nước ngoài.

Chẳng hạn như SHB, nhà băng này cho biết sẽ tập trung tài trợ vốn cho các dự án/phương án sản xuất kinh doanh thuộc 11 lĩnh vực xanh: nông nghiệp xanh, lâm nghiệp bền vững, công nghiệp xanh, năng lượng tái tạo - năng lượng sạch, tái chế tái sử dụng các nguồn tài nguyên, xử lý chất thải chống ô nhiễm, bảo vệ môi trường thiên nhiên và phòng chống thiên tai…

Nhờ những chiến lược phát triển đồng bộ, tỷ trọng dư nợ tín dụng xanh tại SHB chiếm gần 10% tổng dư nợ, có xu hướng tăng trưởng ngày càng cao và phát huy hiệu quả rõ rệt, góp phần tăng trưởng bền vững, bảo vệ môi trường. Từ năm 2018 đến nay, dư nợ tài trợ của SHB cho các dự án xanh tăng trưởng gần 150%, cao hơn rất nhiều so với tốc độ tăng trưởng của tổng dư nợ tín dụng là 70%.

Hay như tại HDBank, trong năm 2022, ngân hàng này đã giải ngân hơn 11.000 tỷ đồng cho hạng mục tín dụng xanh. Trong bối cảnh hiện nay, khi những khoản vay trung hạn bắt đầu giảm dần, HDBank đang tìm kiếm những khoản vay mới. Hiện tại, ngân hàng cũng đã có những khoản vay tiềm năng của năm nay đâu đó khoảng 30-40 triệu USD. Những con số cho thấy được sự biến động và thay đổi của tín dụng xanh tại ngân hàng này.

Theo Ngân hàng Nhà nước, mức độ nhận thức của các ngân hàng trong việc thúc đẩy nguồn vốn tín dụng xanh đã tăng đáng kể trong 5 năm trở lại đây. Cụ thể, năm 2017 chỉ có 15 tổ chức tín dụng báo cáo về mức tín dụng xanh với quy mô khiêm tốn, nhưng hiện tại đã có 40 tổ chức tín dụng báo cáo có tài trợ cho các dự án xanh, tốc độ tăng trưởng đạt trên 20%/năm.

TS. Trần Đình Thiên, Thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng cho hay, trong giai đoạn 2011-2021, Việt Nam đã đạt được những bước tiến lớn trong việc huy động đầu tư cho chống biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh. Tuy nhiên, so với nhu cầu thực tế thì dòng vốn huy động vẫn còn thấp hơn rất nhiều.

Theo bà Từ Thị Kim Thanh, thành viên Hội đồng thành viên Agribank, các tiêu chí đánh giá và danh mục dự án xanh chưa đầy đủ nên các ngân hàng thương mại còn gặp khó khăn trong việc xác định đâu là các dự án hay hạng mục dự án đáp ứng được các tiêu chí sàng lọc, tiêu chí ngưỡng, tiêu chí môi trường cụ thể để có thể huy động vốn từ các tổ chức tài chính quốc tế, các quỹ tín dụng xanh. Do đó, các ngân hàng thương mại bị bỏ lỡ nhiều cơ hội nhận các khoản đầu tư.

Nhiều doanh nghiệp đang bỏ lỡ cơ hội quý giá được hưởng lãi suất giảm từ 0,5 - 2%