Ngành ngân hàng tiếp cận “sân chơi” dịch vụ ngân hàng bán lẻ

Cơ hội tăng tốc

Ngày 23/12/2021, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam phối hợp với Tập đoàn Dữ liệu quốc tế IDG Việt Nam tổ chức (trực tuyến) Hội thảo “Phát triển dịch vụ ngân hàng cá nhân thúc đẩy hiệu quả hoạt động ngân hàng bán lẻ”. Hội thảo này nằm trong chuỗi sự kiện “Diễn đàn ngân hàng bán lẻ Việt Nam”.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho rằng, cách mạng công nghiệp lần thứ 4 là động lực phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ, đây là định hướng chiến lược quan trọng hàng đầu của các ngân hàng, giúp các ngân hàng mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo nguồn lực để phục vụ phát triển kinh tế.

Theo đó, Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ người dân mua sắm thương mại điện tử cao nhất khu vực Đông Nam Á với khoảng 50 triệu người (gần 50% dân số). Vì vậy, các dịch vụ ngân hàng trực tuyến, như internet banking, mobile banking có tốc độ tăng trưởng mạnh và đã chiếm hơn 40% giao dịch, cá biệt có ngân hàng đạt tỷ lệ hơn 80% tổng số giao dịch; tốc độ tăng trưởng thanh toán qua QR Code lên đến 200% so với 2020.

Ngoài ra, ông Hùng cho biết thêm, đại dịch COVID-19 kéo dài từ đầu năm 2020 đến nay với diễn biến hết sức phức tạp, gây ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng đến người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhờ chủ động ứng dụng công nghệ, các tổ chức tín dụng, công ty tài chính, các trung gian thanh toán đã cho ra đời nhiều sản phẩm, dịch vụ ngân hàng hiện đại như: mobile banking, internet banking, contactless payment, QR code…

Đặc biệt sau khi được Ngân hàng Nhà nước cho phép, các ngân hàng đã sử dụng công nghệ để định danh khách hàng (eKYC), các sản phẩm dịch vụ ngân hàng đã đáp ứng nhu cầu của người dân, đảm bảo an toàn, tiết kiệm thời gian, hỗ trợ khách hàng ở vùng sâu, vùng xa, khó khăn tiếp cận dịch vụ ngân hàng.

Các tổ chức tín dụng hiện nay cũng chú trọng mở rộng cho vay cá nhân dưới nhiều hình thức như cho vay mua nhà, mua xe ô tô, du học, chứng minh tài chính... đáp ứng nhu cầu đời sống nhân dân với thủ tục, quy trình xét duyệt đơn giản hơn.

Do vậy, dư nợ cho vay bán lẻ của các tổ chức tín dụng đã chiếm tỷ trọng khoảng 40-50% tổng dư nợ cho vay khách hàng (đối với ngân hàng lớn và trung bình), cá biệt có tổ chức tín dụng tỷ trọng cho vay cá nhân đã chiếm 60-80% tổng dư nợ.

Riêng các công ty tài chính cũng đang đẩy mạnh cho vay tiêu dùng, đến cuối năm 2021 dư nợ ước đạt gần 200.000 tỷ đồng, tăng gần 6% so với 2020.

Theo các chuyên gia, việc phát triển các sản phẩm tài chính cá nhân hiện đại trên nền tảng công nghệ số sẽ thúc đẩy thị trường ngân hàng bán lẻ phát triển hiệu quả hơn, trên cơ sở đó góp phần đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế.

Thách thức mở rộng thị trường

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, dịch vụ ngân hàng bán lẻ của các ngân hàng thương mại Việt Nam vẫn đứng trước nhiều thách thức để mở rộng thị trường.

Một trong những vấn đề còn tồn tại là tỷ lệ khách hàng cá nhân tiếp cận và sử dụng dịch vụ ngân hàng, đặc biệt là các dịch vụ ngân hàng hiện đại vẫn còn ở mức khiêm tốn, do mức thu nhập của phần lớn dân cư còn thấp. Thói quen sử dụng tiền mặt còn phổ biến, đặc biệt là khu vực nông thôn nên khả năng phát triển và mở rộng dịch vụ ngân hàng bán lẻ còn hạn chế.

Ngoài ra, kênh phân phối chưa thực sự đa dạng, phương thức giao dịch và cung cấp các dịch vụ chủ yếu vẫn là giao dịch trực tiếp tại quầy, các hình thức giao dịch từ xa dựa trên nền tảng công nghệ thông tin tuy đã phát triển nhưng chưa phổ biến. Dịch vụ ngân hàng điện tử chưa được triển khai rộng rãi, nhiều ngân hàng mới chỉ hoạt động ở mức độ thử nghiệm, giao dịch thanh toán thương mại điện tử còn hạn chế.

Một vấn đề nữa là thông tin dữ liệu về khách hàng cá nhân còn thiếu; Cơ chế phối hợp, hợp tác, chia sẻ dữ liệu thông tin giữa các cơ quan, doanh nghiệp… chưa có quy định rõ ràng, nên các ngân hàng gặp nhiều khó khăn trong việc khai thác thông tin khách hàng để phát triển các sản phẩm tài chính cá nhân.

Môi trường pháp lý về hoạt động ngân hàng chưa thực sự phù hợp với tình hình thực tế, trong khi với tốc độ phát triển dịch vụ như hiện nay, nhiều quy định pháp lý về ngân hàng, nhất là hoạt động ngân hàng điện tử đã tỏ ra bất cập và không bao hàm hết các mặt nghiệp vụ, gây khó khăn cho các ngân hàng thương mại khi muốn triển khai dịch vụ mới, đặc biệt là các hoạt động ngân hàng điện tử.

Bên cạnh đó, hạ tầng thanh toán còn chưa thống nhất để tích hợp, kết nối, nhiều hệ sinh thái chưa có sự liên thông.