Ngôi làng trồng gần 1.300 cây gỗ thuộc loại quý nhất Việt Nam, có tuổi đời hơn 100 năm nhưng chưa một gốc cây nào bị chặt hạ

Lim xanh Thanh Hóa vốn là loài cây gỗ bản địa quý hiếm, nổi tiếng với chất lượng tốt, mùi hương thơm và có thể được chế tác thành nhiều sản phẩm. Tuy nhiên, do nạn khai thác quá mức, diện tích rừng lim xanh còn lại trên địa bàn tỉnh ngày càng thu hẹp. Duy chỉ tại xã Cẩm Tú, huyện Cẩm Thủy, vẫn còn sót lại một khu rừng lim xanh được trồng từ thời Pháp thuộc.

Theo người dân địa phương thì rừng lim xanh này có tuổi đời khoảng 100 năm tuổi và hiện được xem là rừng lim xanh còn lại lớn nhất tại Thanh Hoá, với diện tích 24,4ha ở hai thôn Bắc Sơn và Thái Học, xã Cẩm Tú, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hoá.

Rừng lim xanh đối với người dân nơi đây mang một giá trị đặc biệt. Nó không chỉ là minh chứng cho nỗ lực bảo vệ rừng của họ mà còn là ký ức về một thời kỳ gian khổ khi họ mới đến đây khai hoang và xây dựng cuộc sống mới.

Chia sẻ với báo Dân Việt, ông Đỗ Xuân Lĩnh (66 tuổi) ở thôn Bắc Sơn xã Cẩm Tú, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hoá người được giao khoán và trông coi hơn 4 ha rừng lim xanh nói, hiện rừng lim này có gần 1.300 cây lim xanh, đường kính từ 60 – 150cm, nhiều cây lim xanh có thân to phải 2 – 3 người lớn mới ôm xuể.

"Lim xanh thuộc nhóm gỗ quý hiếm nên được định vị từng cây. Rừng lim này được chính quyền địa phương và người dân trong làng cùng nhau bảo vệ. Người dân thôn Bắc Sơn còn lập ra hương ước, nghiêm cấm người vào rừng chặt hạ cây. Từ năm 1993, toàn bộ diện tích rừng lim xanh được giao khoán cho 9 hộ dân trông coi, chăm sóc." – ông Lĩnh cho biết.

Định kỳ hàng tuần cán bộ kiểm lâm địa bàn sẽ cùng tổ bảo vệ gồm đại diện 9 gia đình có rừng và chính quyền địa phương đi kiểm tra từng khu khoảnh của cánh rừng. Còn hàng ngày người dân trong xã Cẩm Tú sẽ cùng 9 hộ được giao khoán, trông coi và có nhiệm vụ đi tuần bất kể lúc nào để cùng bảo vệ và kiểm tra rừng lim xanh.

Trong cuộc phỏng vấn với báo VnExpress, anh Lê Văn Tùng, kiểm lâm viên phụ trách địa bàn chia sẻ "Dù nằm ở vị trí tương đối bằng phẳng lại có con đường liên huyện từ Cẩm Thủy lên Bá Thước cắt qua và cách đường Hồ Chí Minh không xa, khu rừng chưa từng bị xâm hại, chặt phá lần nào suốt hàng chục năm qua..."

Xen lẫn trong rừng lim còn có nhiều loài gỗ như xoan, lát, sến, táu..., song số lượng không nhiều do cây lim vươn tán cao, che bóng khiến chúng không thể phát triển vì thiếu ánh sáng.

Hiện rừng lim Cẩm Tú có hàng chục cây chết khô, trơ trụi cành. Dù cây chết, không cơ quan chức năng hay người dân nào được phép chặt hạ. Ông Lê Văn Phiên, Hạt phó Kiểm lâm huyện Cẩm Thủy cho biết, số cây chết không được tận dụng do quy định pháp luật hiện hành dẫn đến lãng phí tài nguyên và có thể lây bệnh cho những cây lim khác xung quanh. Đơn vị đã kiểm đếm và đề xuất hướng xử lý song chưa được chấp thuận vì vướng các thủ tục pháp lý.

Lim xanh có tên khoa học là Erythrophleum fordii, thuộc loại thực vật phân họ Vang Caesalpiniaceae. Ở Việt Nam, lim xanh được xếp nằm trong nhóm gỗ "tứ thiết" quý hiếm (đinh, lim, sến, táu).

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa, đến nay địa phương đã trồng mới được khoảng 20.000 ha rừng có lim xanh, bằng 10% diện tích trước đây. Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ khôi phục và phát triển thêm 10.000 ha lim xanh, nâng diện tích toàn tỉnh lên 30.000 ha.

Lãnh đạo Hạt Kiểm lâm huyện Cẩm Thủy cho biết, rừng lim xanh ở Cẩm Tú là khu rừng có nhiều lim cổ thụ, đồng đều nhất Thanh Hóa và khu vực phía Bắc. Cơ quan chức năng đang khảo sát, lên phương án xây dựng thành Khu bảo tồn loài lim xanh nhằm bảo vệ nguồn gen quý.

>> Khu rừng Cấm 'cất giấu' 51 cây gỗ quý đắt như vàng, được người dân cả làng bảo vệ