Người tiêu dùng "dễ dãi" thoả hiệp với hàng lậu, hàng giả

Ngày 15/12, Tạp chí Hải quan tổ chức toạ đàm trực tuyến "Tìm giải pháp chống hàng lậu, hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuê, bảo vệ doanh nghiệp và người tiêu dùng" với sự tham gia của các diễn giả là lãnh đạo của Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, Tổng cục Hải quan, Tổng cục Quản lý thị trường và bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao.

Phát biểu tại toạ đàm, bà Vũ Kim Hạnh - Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao cho biết, doanh nghiệp Việt bày tỏ sự lo lắng trước vấn nạn hàng lậu, hàng giả tràn lan khi mùa lễ hội và mua sắm đang đến gần.

Doanh nghiệp bức xúc khi hàng giả, hàng lậu tràn lan

Phát biểu tại tọa đàm, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao cho biết, qua các đợt khảo sát chợ truyền thống và siêu thị, nhận thấy ngay cả siêu thị đông khách nhất hiện nay là Big C Tô Hiến Thành cũng có những lúc rất vắng. Trong khi đó, chỉ còn 9 ngày nữa là đến Noel, sức mua sắm không tăng và đây là điều đáng lo.

Theo bà Hạnh, gần như "đến hẹn lại lên", cứ mùa cao điểm mua sắm thì hàng giả, hàng lậu xuất hiện tràn lan.

Riêng trong năm 2021, doanh nghiệp đối mặt nhiều khó khăn, cung ứng hàng hóa cho thị trường giảm sút so với mọi năm. Hơn 100.000 doanh nghiệp đã rời khỏi thị trường. Sức mua giảm, triển vọng tương lai tiêu thụ hàng khá bất định. Do đó, số lượng doanh nghiệp tham gia đưa sản phẩm ra thị trường vừa giảm về số lượng doanh nghiệp vừa giảm về số lượng sản phẩm đưa ra thị trường.

Tiếp theo, do tình hình dịch bệnh, giãn cách ở nhiều nơi nối tiếp nhau, khiến kinh doanh trực tuyến bùng nổ.

Tuy nhiên, bà Hạnh cho rằng, do không có những cửa hàng cố định nên doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng khó phát hiện hàng giả. Người tiêu dùng gọi điện lên công ty phản ánh, khi đó, công ty mới “tá hoả” nhận ra hàng hoá của mình đang bị làm giả.

Bên cạnh đó, hàng giả, hàng lậu lại không thể truy đuổi cho đến cùng, vì khi thấy “động” thì “biến” rất nhanh, các đơn vị này lại xuất hiện ở nơi khác.

Chia sẻ với toạ đàm, bà Vũ Thị Ánh Hồng, Tổng Biên tập Tạp chí Hải quan cho biết, mặc dù thời gian qua, các lực lượng chức năng gồm: hải quan, quản lý thị trường, công an, bộ đội biên phòng… đã chủ động tăng cường các biện pháp ngăn chặn các hành vi vi phạm nhưng trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19 và thủ đoạn ngày càng tinh vi của các đối tượng, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dự báo sẽ còn gặp nhiều khó khăn.

Đặc biệt, thời điểm cuối năm, Tết Nguyên đán cận kề, cùng với nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng cao, dự báo tình hình buôn lậu, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ có chiều hướng gia tăng trên tất cả các tuyến, lĩnh vực, địa bàn.

Còn theo ông Nguyễn Hùng Anh, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan), năm 2021, tình hình buôn lậu, hàng giả và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên cả nước không có chiều hướng giảm.

Những mặt hàng, sản phẩm làm giả, buôn lậu nhức nhối như găng tay y tế, khẩu trang và các loại thuốc, vật tư y tế dùng để phòng chống Covid-19, hàng tiêu dùng, thực phẩm, thực phẩm chức năng, tân dược, đông dược; các mặt hàng thời trang giả các nhãn hiệu nổi tiếng như quần áo, giày dép, túi ví, valy, đồng hồ đeo tay; các mặt hàng bách hóa, điện, điện tử đồ gia dụng, máy móc thiết bị, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật…

Địa bàn trọng điểm là Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh, Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng các khu vực thuộc cửa khẩu như cửa khẩu Cầu Treo tại Hà Tĩnh, cửa khẩu Lao Bảo tại Quảng Trị, các tỉnh thuộc tuyến biên giới Tây Nam, Tây Ninh, TP. Hồ Chí Minh, An Giang, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu.

Trước tình hình đó, Cục Điều tra chống buôn lậu chủ động tham mưu lãnh đạo Tổng cục Hải quan ban hành Công văn số 1239/TCHQ-ĐTCBL ngày 17/3/2021 để chỉ đạo các đơn vị trong toàn ngành về công tác chống buôn lậu hàng giả và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ nhằm triển khai thực hiện đúng hướng, đúng trọng tâm, trọng điểm, bám sát tình hình thực tế công tác và yêu cầu nhiệm vụ được giao.

Đồng thời, thực hiện điều tra nghiên cứu nắm tình hình, rà soát dữ liệu trên các chương trình nghiệp vụ để sàng lọc đối tượng trọng điểm, lập kế hoạch đấu tranh, bắt giữ.

Chỉ rõ một số vụ việc điển hình liên quan đến hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ được cơ quan Hải quan bắt giữ gần đây, ông Hùng Anh cho biết, ngày 10/12/2020, thực hiện chỉ đạo của Trực ban Tổng cục Hải quan, Đội 4, Cục Điều tra chống buôn lậu phối hợp với Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 kiểm tra thực tế một lô hàng thuộc loại hình vận chuyển độc lập của Công ty CP Tân Cảng - Tây Ninh. Hàng hóa giả mạo là dép LV, Gucci, Nike, túi xách LV, Gucci, Chanel… trị giá 650 triệu đồng.

Sau khi kiểm tra, Cục Điều tra chống buôn lậu tham mưu lãnh đạo Tổng cục Hải quan ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính với hành vi vận chuyển quá cảnh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu số tiền 140 triệu đồng; buộc tiêu huỷ toàn bộ hàng hoá vi phạm.

Ngày 27/11/2020, Đội 4, Cục Điều tra chống buôn lậu chủ trì phối hợp với Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, Cục Hải quan Tây Ninh kiểm tra kiểm tra lô hàng quá cảnh đóng trong 4 container của Công ty TNHH Swift Freight Logistics. Hàng hóa là quần áo giày dép giả mạo nhãn hiệu Nike, Adidas; túi xách, thắt lưng nhãn hiệu Hermes, LV, Chanel, Gucci, trị giá lô hàng 1,6 tỷ đồng.

Doanh nghiệp "tái mặt" lo sợ thiệt hại doanh số và ảnh hưởng uy tín thương hiệu

Trước tình hình buôn lậu, hàng giả ngày càng lộng hành, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao thẳng thắn nêu quan điểm, khách hàng, đối tác, những thành viên của Hiệp hội vô cùng bức xúc.

Bà Vũ Kim Hạnh lý giả: “Thiệt hại đem đến cho doanh nghiệp rất lớn vì không những không bán được hàng mà còn bị loại khỏi thị trường. Mất uy tín, mất thương hiệu gây thiệt hại lớn hơn giá trị cụ thể của việc mất doanh số, nếu tình trạng này không được ngăn chặn kịp thời”.

Theo dõi một số vụ làm giả hàng gần đây nhất, bà Hạnh nêu thực tế, có đơn vị làm giả một thương hiệu rất nổi tiếng và định hình rõ nét trên thị trường, đó là làm những hộp hàng sấy của Công ty Vinamit, nói chuyện giả cứ như thật. Các đơn vị này rất liều lĩnh, dối trá người tiêu dùng một cách thản nhiên. “Tôi thấy điều khó của doanh nghiệp bây giờ là không phát hiện cũng không làm sao ngăn chặn tình trạng trên”, bà Hạnh nhấn mạnh.

Theo Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, các cơ quan chức năng phải thường xuyên giám sát, vừa xử phạt nhưng vừa truyền thông chính thức, để ngăn chặn tình trạng hàng giả, hàng nhái tái diễn.

“Dù có cảnh báo nhưng phải chăng do việc thực thi xử phạt kịp thời và nghiêm khắc từng nơi, từng chỗ chưa được đồng bộ”, bà Hạnh đặt câu hỏi. Bên cạnh đó, túi tiền của người tiêu dùng đang giảm sút nên họ sẵn sàng chấp nhận những mặt hàng giả này vì giá thấp hơn, bề ngoài rất giống hàng thật.

Vì vậy, "một thời gian nữa sẽ giết luôn những doanh nghiệp làm ăn thật thà. Nói cho cùng, sẽ giết luôn nền sản xuất nội địa. Khi thị trường trong nước tràn ngập hàng nhập, xuất khẩu lại hạn chế trong khâu làm việc với các đầu mối hay rất kém về tiêu chuẩn, doanh nghiệp sẽ bức bối cả trên thị trường nội địa lẫn ở thị trường xuất khẩu nước ngoài", bà Hạnh lo ngại.

“Chỉ báo động một buổi như ngày hôm nay chưa thấm so với lại âu lo và thiệt hại của doanh nghiệp. Sắp tới, chúng ta sẽ phải tiến hành liên tiếp những chiến dịch để bảo vệ người sản xuất can đảm, để đứng ra bảo vệ sản phẩm, bảo vệ thương hiệu và bảo vệ uy tín của doanh nghiệp, sau đó là bảo vệ cho người tiêu dùng”, bà Hạnh nhấn mạnh.

Trước dự báo tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả có chiều hướng diễn biến phức tạp trở lại trên tất cả các tuyến, lĩnh vực, địa bàn, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán, Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính vừa ban hành Kế hoạch Cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần năm 2022.