Trong ngày Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5 (âm lịch), mọi người thường được dặn dò về một số điều kiêng kỵ và những việc nên làm để mang lại may mắn.
Ngày diệt sâu bọ tức ngày Tết Đoan Ngọ hay Tết Đoan Dương, đây là một ngày lễ bắt nguồn từ Trung Quốc. Có tên Đoan Ngọ bởi ngày lễ bắt đầu giữa trưa, vào lúc giờ Ngọ là 11 giờ đến 13 giờ. Mọi người tổ chức ngày diệt sâu bọ với mục đích cầu mong cho một vụ mùa bội thu, mưa thuận gió hòa bằng cách thực hiện nhiều hoạt động như diệt sâu bọ, cúng kiếng, tẩy rửa, phóng sinh…
Tết Đoan Ngọ hàng năm cũng là dịp để con cháu, họ hàng ở nhiều nơi tụ họp bên nhau mừng lễ và cầu chúc cho một năm mưa thuận gió hòa. Ngoài ra, đối với một số nước Đông Á như Triều Tiên, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan… thì mùng 5 tháng 5 được xem là ngày Tết truyền thống.
Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ là ngày Tết diệt sâu bọ và thờ cúng tổ tiên. Vì đây là thời điểm chuyển mùa, chuyển tiết nên sâu bọ và dịch bệnh dễ phát sinh, do đó dân ta có tục trừ trùng phòng bệnh.
Ngày Tết Đoan Ngọ ngoài chuẩn bị mâm cúng chu đáo để dâng lên tổ tiên, thần linh mọi người cần chú ý những việc sau để nhận về may mắn, tránh xui xẻo.
Những việc nên làm trong tết Đoan ngọ
Thực hiện nghi thức diệt sâu bọ
Người xưa quan niệm rằng trong cơ thể con người, nhất là bộ phận tiêu hoá thường có sâu bọ ẩn sống, nếu không diệt trừ thì sâu bọ ngày càng sinh sôi nảy nở gây nguy hại cho con người. Lũ sâu bọ này chỉ lộ diện vào ngày 5/5 âm lịch nên phải làm lễ trừ sâu bọ vào ngày này.
Theo quan niệm cổ truyền, có thể giết sâu bọ bằng cách ăn thức ăn, hoa quả, rượu nếp vào ngày 5/5. Người miền Bắc thường diệt sâu bọ ngay khi thức dậy vào sáng sớm và diệt sâu bọ bằng thức ăn, nhất là bằng rượu nếp, bánh tro, hoa quả…
Với trẻ em: Sáng sớm ngủ dậy khi trẻ còn ở trên giường, cho trẻ ăn hoa quả, ít rượu nếp, trứng luộc, bôi hồng hoàng vào thóp đầu, vào ngực, rốn để diệt sâu bọ. Sau đó mới đi đánh răng rửa mặt, rửa chân tay.
Với người lớn: Sáng ngủ dậy phải súc miệng 3 lần cho sạch sâu bọ, tiếp đó ăn một quả trứng vịt luộc, uống một ít rượu (hoặc ăn một bát rượu nếp) cho sâu bọ say, tiếp đó ăn trái cây cho sâu bọ chết.
Tắm nước lá từ thiên nhiên
Thông thường, vào ngày mùng 5/5, sau khi ăn cơm rượu để giết sâu bọ, mọi người sẽ tắm bằng nước đun lá mùi, lá tía tô, kinh giới, lá sả, lá tre… Người xưa cho rằng tắm lá mùi để mồ hôi toát ra, có cảm giác khoan khoái dễ chịu, thơm tho làm cho con người phấn chấn. Cách tắm này lại trị được cảm mạo bởi lá mùi là vị thuốc nam.
Nên gội đầu, xông lá thơm
Chống lại cái nóng oi bức của giờ Ngọ (ngày hè), mọi người già, trẻ thường đun các loại lá như bưởi, mùi, tía tô, kinh giới, sả, tre... để tắm, xông phòng bệnh cảm mạo. Đặc biệt, phụ nữ còn gội đầu, mong muốn có một mái tóc đen, mượt, dài. Đây là một phương pháp chữa bệnh của người xưa, giúp cơ thể thải độc, tinh thần thư thái, phấn chấn.
Những điều kiêng kỵ trong ngày tết Đoan ngọ
Một số lưu ý truyền miệng trong dân gian về ngày tết Đoan Ngọ như sau:
Kiêng vứt giày dép lộn xộn
Trong tiếng Hán, giày dép đồng âm với từ “tà”, nghĩa là tà khí. Trong ngày thường và đặc biệt là ngày tết Đoan ngọ, để giày dép không đúng, vứt lộn xộn dễ chiêu dụ tà khí.
Tránh để rơi tiền
Rơi tiền bạc hay ví trong tết Đoan ngọ chẳng khác gì bạn để rơi mất tài lộc, tài vận ắt đi xuống. Khi đi du lịch vào ngày này, dù xa hay gần, bạn cũng cần lưu ý giữ tiền bạc cẩn thận.
Không mua vật phẩm có hình thù kỳ quái
Trong ngày tết Đoan ngọ, nếu đi du lịch hoặc đi xa và có ý định mua đồ lưu niệm thì nên tránh mua những vật phẩm có hình thù kỳ quái, không rõ nguồn gốc, ý nghĩa để tránh rước thêm tà về.
Không chọn phòng đầu tiên hoặc cuối cùng ở hành lang khi ở khách sạn, nhà nghỉ
Theo phong thủy, hai vị trí này dễ hút nguồn năng lượng tiêu cực, không tốt cho sức khỏe. Đặc biệt, không nên ở trong những phòng bài trí các đồ vật mang tính chất tôn giáo như tranh tượng phật, thánh… Bởi tác dụng chính của những vật phẩm này là trấn áp tà khí, nghi ngờ phòng ốc đó có vấn đề.
Tránh dừng chân ở nơi âm u
Nếu xuất hành trong ngày này nên tránh xa bệnh viện, đám ma vì những nơi này âm khí quá nặng, dễ chiêu bệnh tật, tà khí.