Những trường hợp không ốm vẫn được nghỉ việc và hưởng chế độ ốm đau, người lao động cần biết để đảm bảo quyền lợi

Bộ Nội vụ đã ban hành Thông tư số 12/2025/TT-BNV, hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 về BHXH bắt buộc, trong đó nêu rõ quy định liên quan đến chế độ ốm đau.

Theo Điều 3 Thông tư này, người lao động tham gia BHXH bắt buộc được giải quyết chế độ ốm đau khi nghỉ việc thuộc 1 trong 6 trường hợp tại Khoản 1 Điều 42 Luật BHXH. Các trường hợp bao gồm: nghỉ để điều trị bệnh không phải bệnh nghề nghiệp; điều trị tai nạn không thuộc tai nạn lao động; tai nạn trên tuyến đường hợp lý từ nơi ở đến nơi làm việc và ngược lại; điều trị hoặc phục hồi chức năng khi tái phát bệnh nghề nghiệp, thương tật, tai nạn; hiến, lấy, ghép mô hoặc bộ phận cơ thể theo quy định pháp luật; chăm sóc con dưới 7 tuổi bị ốm.

Ngoài ra, Khoản 2 Điều 3 Thông tư 12/2025/TT-BNV cũng quy định thêm 4 trường hợp đặc biệt được xem xét hưởng chế độ này. Thứ nhất, lao động nữ quay lại làm việc trước khi hết thời gian nghỉ thai sản nhưng phải nghỉ ít nhất 4 tháng theo Khoản 1 Điều 53 Luật BHXH. Thứ hai, cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng khi mẹ chết sau sinh vẫn được hưởng trợ cấp thai sản cho thời gian còn lại của người mẹ, tính từ ngày liền kề sau khi mẹ mất theo Khoản 6 Điều 53. Thứ ba, lao động nữ nhờ mang thai hộ, người chồng hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng nếu không nghỉ việc vẫn được hưởng trợ cấp thai sản theo Điều 55. Cuối cùng, người lao động đang trong giai đoạn tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo Khoản 1 Điều 37 nhưng rơi vào 1 trong 6 trường hợp trên vẫn được giải quyết chế độ ốm đau.

Điều 43 Luật BHXH 2024 quy định thời gian tối đa được hưởng chế độ ốm đau từ năm 2025, không bao gồm những ngày nghỉ do mắc bệnh cần điều trị dài ngày trước 01/7/2025. Việc tính thời gian không phụ thuộc vào thời điểm người lao động tham gia BHXH. Đối với ngành nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, thời gian hưởng được xác định dựa trên tính chất công việc và địa bàn tại thời điểm nghỉ.

Trong trường hợp thời gian nghỉ ốm đau trùng với thời gian nghỉ hưởng nguyên lương, nghỉ thai sản hoặc nghỉ dưỡng sức, những ngày trùng không được tính. Ngược lại, thời gian không trùng sẽ được giải quyết chế độ đầy đủ. Trường hợp nghỉ kéo dài từ cuối năm trước sang đầu năm sau, thời gian sẽ được tính cho năm tương ứng.

Thông tư 12/2025/TT-BNV được xem là bước triển khai quan trọng của Luật BHXH 2024, góp phần bảo đảm quyền lợi chính đáng cho người lao động, đồng thời làm rõ cơ sở pháp lý trong việc áp dụng chế độ ốm đau.