Nền kinh tế số 1 thế giới 'nợ ngập đầu'
Tổng nợ công quốc gia của Mỹ chính thức vượt mốc 37.000 tỷ USD, mức cao chưa từng có, phản ánh gánh nặng tài chính ngày càng lớn và áp lực chi phí gia tăng đối với người nộp thuế.
Theo báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính Mỹ công bố ngày 12/8, con số này xuất hiện sớm hơn nhiều so với dự báo trước đại dịch.
Vào tháng 1/2020, Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) từng dự tính nợ công gộp của Mỹ chỉ vượt 37.000 tỷ USD sau năm tài khóa 2030. Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 kéo dài từ 2020 đã làm nền kinh tế tê liệt, buộc chính quyền của Tổng thống Donald Trump và cựu Tổng thống Joe Biden vay mượn ồ ạt để cứu trợ kinh tế và hỗ trợ phục hồi.
Không chỉ vậy, chi tiêu Chính phủ tiếp tục tăng sau khi ông Trump ký ban hành luật cắt giảm thuế và chi tiêu của đảng Cộng hòa hồi đầu năm nay. Theo CBO, đạo luật này sẽ khiến nợ công phình thêm 4.100 tỷ USD trong thập kỷ tới.
Michael Peterson, Chủ tịch kiêm CEO Quỹ Peter G. Peterson, cảnh báo việc chính phủ vay nợ lớn “tạo áp lực đẩy lãi suất tăng, làm chi phí đi vay của tất cả mọi người cao hơn, giảm đầu tư tư nhân, đồng thời trong ngân sách liên bang, nợ công lấn át các ưu tiên quan trọng khác và tạo ra vòng xoáy nguy hiểm: vay nhiều hơn, trả lãi nhiều hơn, và lại tiếp tục vay nhiều hơn”.
Wendy Edelberg, chuyên gia cao cấp tại Viện Brookings, nhấn mạnh Quốc hội đóng vai trò chủ chốt trong việc định hình chính sách chi tiêu và thu ngân sách, và luật thuế mới của đảng Cộng hòa đồng nghĩa với việc “Mỹ sẽ phải vay rất nhiều trong năm 2026, 2027, và xu hướng này sẽ tiếp tục kéo dài”.
Văn phòng Kiểm toán Chính phủ (GAO) cũng liệt kê loạt tác động của nợ công leo thang đối với người dân Mỹ: lãi suất vay mua nhà và xe cao hơn, tiền lương giảm do doanh nghiệp cắt đầu tư, hàng hóa và dịch vụ trở nên đắt đỏ hơn.
Tốc độ tăng chóng mặt
Peterson lưu ý các mốc nghìn tỷ USD “đang chồng chất với tốc độ đáng báo động”. Mỹ chạm mốc 34.000 tỷ USD vào tháng 1/2024, 35.000 tỷ vào tháng 7/2024 và 36.000 tỷ vào tháng 11/2024. “Giờ đây, chúng ta đang cộng thêm 1.000 tỷ USD vào nợ công chỉ trong 5 tháng, nhanh gấp đôi tốc độ trung bình của 25 năm qua”, ông nói.
Ủy ban Kinh tế Hỗn hợp (Joint Economic Committee) ước tính, với tốc độ tăng hiện tại, chỉ khoảng 173 ngày nữa nợ công Mỹ sẽ lại phình thêm 1.000 tỷ USD.
Maya MacGuineas, Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Liên bang Có trách nhiệm, cảnh báo: “Hy vọng mốc kỷ lục này sẽ đủ để đánh thức các nhà hoạch định chính sách, rằng chúng ta phải hành động, và phải hành động ngay”.
