Nóng: Gần 70% ngân hàng niêm yết tại Trung Quốc gặp ‘báo động đỏ’

Biên lãi ròng của 67% ngân hàng được niêm yết tại Trung Quốc đã thấp hơn mức cảnh báo

Nikkei Asia đưa tin, biên lãi ròng của các ngân hàng niêm yết Trung Quốc đã tiếp tục giảm, với gần 70% giảm xuống dưới mức cảnh báo của ngành. Điều này là do lãi suất cho vay giảm - bởi nhu cầu tín dụng trì trệ và sự không chắc chắn về tín dụng đã làm tăng chi phí huy động vốn.

Cụ thể, theo kết quả khảo sát 58 ngân hàng thương mại được niêm yết tại Trung Quốc đại lục và khu vực Hồng Kông (Trung Quốc) được Nikkei tổng hợp, biên lãi ròng của 39 ngân hàng, tương đương 67% đã thấp hơn mức cảnh báo 1,8%. Biên lãi ròng càng cao thì lợi nhuận càng cao và ngân hàng càng ổn định.

Biên lãi ròng của 39 ngân hàng niêm yết tại Trung Quốc đã thấp hơn mức cảnh báo 1,8%

Một hiệp hội trong ngành ngân hàng đã đặt mức 1,8% là mức cảnh báo đối với biên lãi ròng. Hiệp hội này đã sử dụng biên lãi ròng và các tiêu chí khác để đánh giá sức khỏe của các ngân hàng và hạ xếp hạng của một ngân hàng nếu biên lãi ròng của ngân hàng đó giảm xuống dưới mức tiêu chuẩn này.

Biên lãi ròng bị thu hẹp là do lãi suất cho vay giảm và chi phí huy động vốn tăng. Một số ngân hàng vừa và nhỏ đang phải đối mặt với tình trạng bất ổn tín dụng ngày càng nhiều, đẩy chi phí huy động vốn lên cao.

Shengjing Bank, một ngân hàng địa phương ở Thẩm Dương, tỉnh Liêu Ninh là một ví dụ. Biên lãi ròng của ngân hàng này trong năm 2023 giảm 0,38 điểm phần trăm so với năm trước xuống còn 0,96%. Đây là ngân hàng niêm yết duy nhất có biên lãi ròng giảm xuống dưới 1%.

China Evergrande Group, một doanh nghiệp bất động sản lớn đang gặp khó khăn của Trung Quốc đã nắm giữ 34,5% cổ phần của ngân hàng này với tư cách là cổ đông lớn nhất cho đến tháng 9/2021. Những khó khăn tài chính của Evergrande khiến chính quyền tỉnh Liêu Ninh lo ngại về khả năng bất ổn tín dụng lan rộng.

Chính quyền địa phương cũng đã hỗ trợ tuy nhiên những lo ngại về tình hình tài chính của Shengjing Bank vẫn diễn ra và chi phí huy động vốn của ngân hàng vẫn ở mức cao.

Những lo ngại về tình hình tài chính của Shengjing Bank vẫn diễn ra và chi phí huy động vốn của ngân hàng vẫn ở mức cao

Bohai Bank trụ sở Thiên Tân có biên lãi ròng 1,14% trong năm 2023, giảm 0,36 điểm phần trăm. Chi phí tài chính và các chi phí lãi vay khác tăng gần 10%. Ngân hàng này đã cung cấp 8,4 tỷ nhân dân tệ tín dụng cho China Oceanwide Holdings, một công ty đầu tư bất động sản đã nhận được lệnh giải thể từ một tòa án ở Bermuda vào tháng 9/2023. Những khó khăn của China Oceanwide cũng khiến tương lai của Bohai Bank ngày càng trở nên bất ổn hơn.

Theo Cơ quan Quản lý Tài chính Quốc gia Trung Quốc, biên lãi ròng tổng thể của các ngân hàng thương mại Trung Quốc là 1,69% tính đến tháng 12/2023. Con số này đã giảm liên tục kể từ khi đạt đỉnh 2,77% vào tháng 9/2012.

Biên lãi ròng của cả 4 ngân hàng nhà nước lớn của Trung Quốc đều giảm xuống dưới ngưỡng 1,8%, trong đó có Ngân hàng Công thương Trung Quốc với biên lãi ròng 1,61%.

Mô hình kinh doanh cơ bản của các ngân hàng là vay ngắn hạn và sau đó cho vay trung và dài hạn. Sự chênh lệch giữa lãi suất ngắn hạn và trung-dài hạn càng lớn thì lợi nhuận của ngân hàng càng cao.

Hiện tại, lãi suất cho vay cơ bản (LPR) kỳ hạn một năm được giữ ở mức 3,45%, trong khi LPR kỳ hạn 5 năm không đổi ở mức 3,95%.

Tại Trung Quốc, các dự báo tăng trưởng dài hạn đã giảm và nhu cầu về vốn cũng đi xuống. Kết quả là, lợi suất trái phiếu Chính phủ, vốn được sử dụng làm tham chiếu cho lãi suất thị trường đang giảm xuống, trong đó lợi suất của các trái phiếu kỳ hạn dài hơn giảm mạnh hơn.

Chênh lệch giữa lãi suất ngắn hạn và trung-dài hạn thu hẹp, khiến biên lãi ròng của các ngân hàng có khả năng thu hẹp hơn.

Hậu quả lớn

Vấn đề biên lãi ròng giảm có những hậu quả rộng lớn hơn. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) đang tìm cách hạ lãi suất cho vay cơ bản để hỗ trợ nền kinh tế.

Nhưng điều này sẽ đồng nghĩa với việc lãi suất cho vay giảm, từ đó siết chặt hơn nữa biên lãi ròng của ngân hàng. Đây được cho là một trong những yếu tố khiến NHTW Trung Quốc không giảm mạnh lãi suất.

Khả năng sinh lời kém cũng khiến việc xử lý các khoản nợ xấu trở nên khó khăn hơn. Dữ liệu của chính phủ cho thấy tỷ lệ nợ xấu tại các ngân hàng thương mại Trung Quốc chỉ ở mức 1,59% vào cuối năm 2023. Tuy nhiên, nhiều nhà quan sát cho rằng việc đánh giá chất lượng tài sản của các ngân hàng nước này còn lỏng lẻo và con số đó không phản ánh bức tranh thực tế.

Nikkei ước tính tỷ lệ nợ xấu vào cuối năm ngoái khoảng 10%. Tỷ lệ này tăng vọt lên 40% khi chỉ tính riêng các khoản vay cho ngành bất động sản, trong đó chỉ bao gồm các công ty được niêm yết ở Trung Quốc đại lục, mà không tính các công ty như Evergrande hoặc Country Garden Holdings, vốn được niêm yết tại Hồng Kông (Trung Quốc) hoặc không được niêm yết. Điều này cho thấy tình trạng nợ xấu thực tế có thể còn tồi tệ hơn.

>> Quỹ đầu tư nhà nước Trung Quốc mua cổ phiếu của “tứ trụ” ngân hàng