Nữ CEO Việt bỏ việc Giám đốc lương cao để sống trọn giấc mơ làm mỹ phẩm từ gừng, sả, 6 năm “gỡ” định kiến, vẽ tương lai cho trẻ em và phụ nữ vùng cao
"Bố mẹ tôi từng nói: Phụ nữ chỉ cần tìm một công việc ổn định, lấy chồng, sinh con và sống một cuộc đời bình yên. Với bố mẹ, công việc kinh doanh dường như không dành cho phụ nữ. Thế nhưng đam mê đã thôi thúc tôi khởi nghiệp và từng bước thay đổi suy nghĩ đó của họ”.
Trong căn phòng làm việc tràn ngập ánh nắng và mùi hương thảo mộc dịu nhẹ, chúng tôi có dịp trò chuyện với chị Sandy Phương (Nguyễn Thị Lan Phương) - CEO Cỏ Cây Hoa Lá, luôn tâm niệm về việc kinh doanh tử tế, lan tỏa những giá trị tốt đẹp đến với cộng đồng. Hành trình khởi nghiệp của cô và em gái - Kat Nguyễn đã truyền cảm hứng sống và làm việc cho nhiều phụ nữ Việt.
Cuối tháng 8/2023, startup Cỏ Cây Hoa Lá gây tiếng vang khi vượt qua hơn 2.000 đối thủ nặng ký đoạt giải nhất Bảng Việt Nam tại Startup Wheel 2023 - cuộc thi khởi nghiệp chuyên sâu và lớn nhất Việt Nam, có tầm ảnh hưởng châu Á suốt hơn một thập kỷ.
Xin chào chị Phương, cơ duyên nào khiến chị có ý tưởng xây dựng nên thương hiệu Cỏ Cây Hoa Lá?
Tôi thành lập Cỏ Cây Hoa Lá một phần bắt nguồn từ niềm yêu thích môn hoá học. Trước đây, tôi đã theo học chuyên hóa từ năm lớp 8, sau đó tiếp tục chuyên ngành học hóa của Đại học Bách khoa. Thế nhưng khi ra trường tôi lại làm việc trong mảng Marketing tại một số doanh nghiệp như Vingroup, VCCorp… Đến một thời điểm, do nhu cầu cá nhân, tôi bắt đầu nghiêm túc suy nghĩ nhiều về sản phẩm thiên nhiên.
Tôi và em gái lên ý tưởng về một thương hiệu mỹ phẩm có thành phần hữu cơ với cái tên Cỏ Cây Hoa Lá chỉ với số vốn vỏn vẹn 80 triệu đồng. Từ những loại nông sản Việt như gừng, sả, hà thủ ô, vỏ bưởi... ban đầu, chúng tôi tập trung vào dòng sản phẩm chăm sóc tóc và cơ thể. Càng ngày, nhận thấy xu hướng quan tâm tới sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên, an toàn cho sức khỏe ngày càng lớn, chúng tôi hiểu đó là cơ hội của mình và bắt tay vào nghiên cứu, mở rộng thêm dải sản phẩm từ những thỏi son dưỡng 100% thiên nhiên, rồi đến dầu gội, tinh dầu…
Với kinh nghiệm có sẵn cùng sự quyết tâm, tôi đã bắt đầu sản xuất ở quy mô lớn với những nhà máy có chứng nhận GMP thay vì chỉ sản xuất handmade nhỏ lẻ. May mắn là được mọi người tin tưởng và nhận được nhiều phản hồi tích cực.
Hiện nay, tệp khách hàng chính mà Cỏ Cây Hoa Lá hướng đến là là lứa tuổi 25 trở lên, tập trung vào phân khúc trung và cao cấp. Chúng tôi lựa chọn tệp khách hàng này là do trong quá trình mang thai và sau khi sinh, phụ nữ thường tìm đến những sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên, có lợi ích lâu dài với sức khỏe.
Nhắc đến hãng mỹ phẩm có thành phần hữu cơ, điều nhiều người quan tâm nhất vẫn là nguyên liệu và khâu chế biến. Quá trình đó ở Cỏ Cây Hoa Lá được diễn ra như thế nào?
Chúng tôi có hai tiêu chí hàng đầu trong quá trình chọn nguyên liệu và sản xuất. Đầu tiên là tối ưu sử dụng nguyên liệu Việt, nghĩa là thành phần nào có thể nhập ở Việt Nam thì sẽ tối đa sử dụng để thúc đẩy hoạt động sản xuất ở trong nước. Thứ hai là tối đa sử dụng thành phần hữu cơ và sản xuất trong những nhà máy có chứng nhận CGMP - ASEAN, chứng nhận đủ tiêu chuẩn để xuất khẩu.
Giữa thời điểm thị trường đang tràn lan các sản phẩm mỹ phẩm nhái không rõ thành phần, Cỏ Cây Hoa Lá có gì để chứng minh chất lượng sản phẩm cũng như giữ chân những khách hàng tìm đến?
Ngay từ khi bắt đầu xây dựng thương hiệu, chúng tôi đã lựa chọn một cái tên rất thân thuộc, gần gũi là Cỏ Cây Hoa Lá. Qua tên gọi, chúng tôi muốn xây dựng nên thương hiệu của Việt Nam, người Việt có thể tin tưởng và tự hào. Đó cũng là cách để sản phẩm không bị nhái với nước ngoài, không bị nhầm lẫn với các thương hiệu khác.
Ngoài ra, chúng tôi xây dựng kênh bán hàng trực tiếp với khách hàng qua các sàn thương mại điện tử. Sản phẩm từ nhà sản xuất được giao đến tận tay người dùng mà không sợ hàng giả, hàng nhái.
Chẳng hạn như bộ dầu gội gừng sả, hầu hết khách hàng khi sử dụng đều phản hồi rằng cảm thấy dễ chịu như đang ở spa với mùi hương của gừng và sả được giữ nguyên, mang lại cảm giác dễ chịu, thư giãn, giảm stress. Đây chính là điều chưa nhiều dòng sản phẩm trên thị trường có được. Dần dần, tệp khách hàng có điều kiện, thường xuyên phải chịu áp lực như doanh nhân, nhân viên ngân hàng, giáo viên… thay vì lựa chọn những cặp dầu gội xách tay hàng triệu đồng đã lựa chọn dùng sản phẩm Việt Nam. Đó là một điều rất đáng mừng khi sản phẩm Việt được đón nhận.
Với triết lý hướng đến phụ nữ và trẻ em, chị đã xây dựng những chương trình và kế hoạch gì để đồng hành, giúp đỡ 2 nhóm đối tượng này?
Trong 6 năm qua, tôi đã đi khắp các tỉnh để mở các khóa đào tạo miễn phí nhằm hướng dẫn các chị em phụ nữ bán hàng, khởi nghiệp kinh doanh online, trao cho họ kiến thức, kinh nghiệm và sự tự tin để họ có thể đứng vững trên đôi chân của mình. Chúng tôi xây dựng nên một cộng đồng 6.000 người cùng bán sản phẩm của Cỏ Cây Hoa Lá.
Còn đối với trẻ em thì sẽ có các chương trình từ thiện, ví dụ như chương trình nuôi em, mang đến bữa ăn cho các trẻ em vùng cao để đồng hành cùng các em trên chặng đường đến trường. Chúng tôi sẽ làm hai đợt, vào giữa năm và cuối năm nhân dịp sinh nhật công ty. Kinh phí sẽ được quyên góp từ cán bộ nhân viên, khách hàng và trích từ lợi nhuận của hoạt động kinh doanh để gửi lên các trường ở vùng cao, để các thầy cô giáo mua đồ ăn cho các em. Tháng 9 vừa rồi đã góp được 12.000 bữa ăn cho các trẻ em vùng cao.
 |
Theo chị, sống xanh có phải là một xu thế tương lai? Đồng nghĩa với việc, Cỏ Cây Hoa Lá sẽ có rất nhiều cơ hội phía trước?
Hiện nay các nước phát triển đều hướng đến xu hướng sống xanh, tiêu dùng những sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên, những vật liệu an toàn cho sức khỏe, thân thiện môi trường và hạn chế rác thải. Tôi nhận thấy Việt Nam cũng đang đi theo hướng như vậy. Đây cũng chính là cơ hội để Cỏ Cây Hoa Lá phát triển hơn trong tương lai.
Đồng thời, Cỏ Cây Hoa Lá cũng đang nghiên cứu, mở rộng thêm phân khúc khách hàng. Hiện tại, nhu cầu của các bạn trẻ thường là những sản phẩm có tác dụng nhanh, giá cả hợp lý. Vì thế trong thời gian tới, Cỏ Cây Hoa Lá sẽ tiếp tục nghiên cứu các sản phẩm phù hợp hơn với tệp khách hàng này. Những năm tiếp theo, chúng tôi đặt mục tiêu tăng trưởng 50% mỗi năm.
Nhìn lại 6 năm đã qua, theo chị đâu là thành tựu lớn nhất, là cột mốc ý nghĩa nhất của Cỏ Cây Hoa Lá?
Ngay từ khi bắt đầu thành lập vào cuối năm 2017, nhận thấy xu hướng mua hàng online bắt đầu phát triển, chúng tôi đã xác định chiến lược và hiểu rằng bản thân là một thương hiệu mới, phải đi theo một kênh mới nếu không muốn bị cạnh tranh trực tiếp với các ông lớn ở thị trường truyền thống. Nhờ lắng nghe phản hồi của khách hàng và không ngừng cải thiện, các sản phẩm của Cỏ Cây Hoa Lá dần được đánh giá cao và lọt top các sản phẩm bán chạy trên sàn thương mại điện tử. Chẳng hạn như sản phẩm gel gội xả gừng sả hữu cơ là sản phẩm Top 1 bán chạy nhất trên Shopee về mảng dầu gội và chăm sóc tóc. Các sản phẩm của Cỏ Cây Hoa Lá đều đáp ứng được những tiêu chuẩn rất khắt khe, được Bộ Y tế cấp phép lưu hành và bày bán tại các chuỗi bán lẻ hàng đầu như Con Cưng, Aeon Mall, Pharmacity, Long Châu,…
Hơn thế, ngoài việc kinh doanh các sản phẩm thì chúng tôi còn xây dựng được một tập thể cán bộ công nhân viên và khách hàng rất đồng lòng trong các hoạt động xã hội. Chẳng hạn như những chương trình sử dụng túi vải thay túi nilon; tái chế các bao bì, chai, lọ; sử dụng chất liệu 100% thân thiện với môi trường. Hay tháng 8 vừa rồi, Cỏ Cây Hoa Lá nhận được giải thưởng Top 1 trong cuộc thi Startup Wheel 2023 - Cuộc thi khởi nghiệp lớn nhất Đông Nam Á. Đó là điều tôi cảm thấy vui và tự hào nhất.
Hiện tại chị đã lập gia đình và có con, với vai trò là một người sáng lập và lãnh đạo doanh nghiệp, không biết có khi nào chị cảm thấy khó khăn khi phải cân bằng giữa công việc và gia đình?
Tôi rất may mắn khi có ông bà hỗ trợ việc chăm sóc con. Thứ hai, tôi cũng là người phân chia thời gian rất rõ ràng. Tôi nghĩ tiền bạc nếu mất có thể kiếm lại được nhưng thời gian một khi đã trôi qua rồi thì không ai có thể lấy lại được. Đối với tôi, thời gian quý hơn cả tiền, vì thế cần phân chia hợp lý, không bị chồng chéo lẫn nhau, mình dành thời gian cho việc gì thì phải toàn tâm cho nó, lúc ấy sẽ đạt hiệu quả cao nhất .
Nhìn lại những năm tháng kinh doanh vừa qua, đâu là điều chị thấy mình "được" nhiều nhất xét về góc độ sự nghiệp?
Đầu tiên là tôi có nhiều cơ hội phát triển và thử sức ở nhiều khía cạnh, bởi kinh doanh là một lĩnh vực khó, cần có sự hiểu biết đa dạng từ nhiều góc độ khác nhau.
Thứ hai, tôi đã xây dựng được đội ngũ đồng hành để xây dựng nên thương hiệu Cỏ Cây Hoa Lá như hôm nay. Mọi người trong công ty đều rất tâm huyết và gắn bó với từng sản phẩm. Luôn tin tưởng, hỗ trợ lẫn nhau để phát triển nên thương hiệu.
Đương nhiên cuộc sống không phải lúc nào cũng là màu hồng, tôi cũng từng trải qua không ít lần vấp ngã. Chẳng hạn như trước và trong thời gian Covid, tôi đã trực tiếp làm việc rất nhiều cùng đội ngũ. Điều đó khiến tôi vừa bận rộn lại vừa dễ nổi cáu, cũng khiến cho các bạn nhân viên bị áp lực, thậm chí có lúc đã khiến cho cả một team cùng nghỉ. Sau đó tôi nhận ra mình nên lùi lại một chút đúng với cương vị lãnh đạo, trao quyền để các bạn nhân viên có nhiều cơ hội để tự do sáng tạo và trưởng thành, kết quả là các bạn còn làm tốt hơn. Chính vì thế, tôi đã thúc đẩy và tạo cơ hội cho các bạn phát triển bản thân.
Từ kinh nghiệm và bài học kinh doanh của chính mình, chị mong đợi có thể truyền những cảm hứng gì cho thế hệ trẻ khởi nghiệp?
Kinh doanh là một lĩnh vực rất khó, khả năng thất bại khá cao và không phải ai cũng có thể thành công. Đương nhiên cũng không có một công thức cố định nào để thành công. Tuy nhiên tôi vẫn muốn nhắn nhủ tới các bạn trẻ rằng: Mỗi người chỉ sống một lần trên đời, vậy nên khi làm bất cứ việc gì thì hãy đặt hết tâm huyết vào nó. Nghĩ, muốn và dám làm, sẵn sàng bước qua vùng bản thân thì chắc chắn bạn sẽ đạt được những thành tựu nhất định.
Trước đó, tôi từng làm tới vị trí Giám đốc Marketing tại những doanh nghiệp lớn với mức lương cao. Thế nhưng một khi đã không còn nhiệt huyết và đam mê với công việc, tôi sẵn sàng nhường lại cơ hội đó cho những người khác. Đồng thời cho bản thân bước ra khỏi vùng an toàn, tìm kiếm những cơ hội mới.
 |
Trước khi kinh doanh và đạt được những thành tựu như hiện tại, bản thân tôi cũng phải chịu không ít rào cản. Trên thực tế, có nhiều điều “kìm hãm” phụ nữ khởi nghiệp, đầu tiên là những quan niệm định kiến xã hội. Với không ít người, nam giới khởi nghiệp vì có chí lớn, còn nữ giới khởi nghiệp vì tham vọng lớn. Thậm chí, còn có định kiến rằng, phụ nữ thường chạy theo đàn ông thành công, còn đàn ông thì… chạy xa phụ nữ thành công. Định kiến xã hội này không thể cổ vũ, động viên phụ nữ dám dấn thân để thành công.
Người phụ nữ đang phải chịu sự “xung đột” trong những ngôi nhà, cộng đồng xung quanh và trong chính nhận thức của họ. Bố mẹ tôi từng nói: Phụ nữ chỉ cần tìm một công việc ổn định, lấy chồng, sinh con và sống một cuộc đời bình yên. Với bố mẹ, việc công việc kinh doanh dường như không dành cho phụ nữ. Thế nhưng đam mê đã thôi thúc tôi khởi nghiệp và từng bước thay đổi suy nghĩ đó của bố mẹ. Ban đầu, bố mẹ dù không hoàn toàn ủng hộ nhưng thấy con gái quyết tâm, ông bà cũng hỗ trợ trong việc chăm sóc con cái.
Sau 6 năm, tôi không chỉ kinh doanh, xây dựng thành công một thương hiệu mà còn mang lại giá trị cho những người xung quanh, giúp đỡ được nhiều người trong xã hội. Ngoài thời gian làm việc, tôi vẫn dành ra thời gian chăm sóc gia đình, chơi với con. Cuộc sống hiện tại khiến tôi rất hạnh phúc, bình yên. Bằng tất cả những gì tôi đã làm được, bố mẹ hoàn toàn có thể yên tâm và tự hào.
Cuối cùng, chị định nghĩa thế nào về một nữ doanh nhân thành công? Đâu là những tiêu chuẩn đạo đức và nguyên tắc để chị dẫn dắt doanh nghiệp của mình?
Có 2 từ tôi tâm đắc đấy là “tận tâm” và “tử tế”. Tận tâm là trong tất cả những cái mình làm, đặt cái tâm của mình vào đấy. Còn tử tế nghĩa là mình không làm điều gì xấu hay gian lận, trái pháp luật. Đó là tiêu chuẩn, tiêu chí trong kinh doanh của tôi cũng như thương hiệu Cỏ Cây Hoa Lá.
Trong quá trình khởi nghiệp, tôi thấy rằng bản thân mình rất may mắn, được nhiều người hỗ trợ. Nhiều lúc tôi tự hỏi: Tại sao bản thân mình lại may mắn đến thế? Trong cuộc sống, nguyên tắc của tôi là sẵn sàng giúp đỡ mọi người mà không kỳ vọng người đó sẽ báo đáp lại và khi tôi gặp phải các vấn đề thì lại có những người khác giúp đỡ. Tôi thấy dường như những điều đó là luật nhân quả, khi bản thân sống tốt, vì lợi ích chung thì công việc và các vấn đề sẽ được giải quyết tốt hơn. Thành công không phải là bản thân có bao nhiêu tiền hay sở hữu những tài sản lớn lao. Với tôi, thành công là khi bản thân tạo ra những giá trị gì cho những người xung quanh, cho xã hội, cộng đồng…
 |
Tôi rất tâm đắc một câu nói của sư thầy Thích Nhất Hạnh: Hạnh phúc không phải là đích đến mà hạnh phúc là một cuộc hành trình. Trong công việc và cuộc sống, tôi cũng không vẽ ra một đích đến cụ thể, nhưng trên hành trình đang đi tôi luôn cố gắng đem lại hạnh phúc cho những người đi cùng. Bởi ngoài nơi sinh ra và những người ruột thịt là 2 thứ không thể thay đổi thì tất cả những thứ khác mình đều có thể thay đổi theo hướng tích cực và phù hợp hơn. Vậy thì tại sao mình lại không cố gắng đem lại những giá trị cho cộng đồng, cho xã hội để xứng đáng với câu nói “mỗi lần đến nhân gian, phải sống đời rực rỡ”?.
Cảm ơn chị về những chia sẻ!
