'Nướng' sạch nhà cửa vào khởi nghiệp: Hành trình cay đắng của 'ông trùm gia vị' DH Foods Nguyễn Trung Dũng

Mới đây, trên trang Facebook cá nhân, “ông trùm gia vị” Nguyễn Trung Dũng đã có bài đăng với tựa đề “Bán sạch nhà cửa vì sai lầm khởi nghiệp”. Ông mở đầu bằng việc nhắc lại thương vụ bán 80% công ty lấy 6,5 triệu USD trong lần khởi nghiệp thứ hai. Sau thương vụ, ông trả hết nợ, tận hưởng cuộc sống ở Ba Lan với biệt thự hơn 400m² trên khu đất rộng, nhà nghỉ trên núi, nhiều ô tô, sân tennis, hồ bơi.

Song chỉ vài tháng sau, cảm giác mất động lực xuất hiện. Công ty cũ sa sút, kết quả kinh doanh giảm mạnh, nhà đầu tư mới đề nghị ông quay về để vực dậy doanh nghiệp bởi ông vẫn còn 20% cổ phần. Sau hai năm quay lại hỗ trợ, khi doanh số dần phục hồi, thương hiệu được chuyển nhượng, ông rời công ty và trở về biệt thự, quyết định khởi nghiệp lần ba với niềm tin mới “sẵn một đống tiền trong tay, mình quyết tâm khởi nghiệp lần thứ ba”.

Trong các chuyến công tác, ông Dũng chú ý tới xu hướng sản phẩm “ready to eat” ở Nhật Bản với những bữa ăn tiện lợi chỉ cần quay lò vi sóng trong 1-2 phút và phát hiện công nghệ đóng gói, tiệt trùng tại Hàn Quốc phù hợp cho kế hoạch này. Ông chủ động liên hệ nhà sản xuất Hàn Quốc, khảo sát và nhập về mẫu mã, đồng thời mua bất động sản làm nhà xưởng tại Ba Lan.

Tuy nhiên, những khó khăn pháp lý về sản xuất sản phẩm từ thịt sau khi Ba Lan gia nhập EU đã khiến kế hoạch gia công nội địa gặp trở ngại. Ông tiếp tục tìm kiếm đối tác, tham gia triển lãm Anuga (Đức) và Thaifex (Thái Lan). Tại Thaifex, ông gặp được một công ty Thái chấp nhận gia công theo tiêu chuẩn và bao bì yêu cầu. Lô hàng đầu tiên được các hệ thống siêu thị đưa hàng lên kệ vì “tiện lợi, ngon và thiết kế đẹp”.

Ngay khi dòng sản phẩm mới bắt đầu triển khai, khủng hoảng tài chính toàn cầu lan tới châu Âu. Đồng Zloty (Ba Lan) mất giá so với USD, chi phí nhập khẩu tăng, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu và thận trọng với sản phẩm mới. Thói quen mua sắm quay về các mặt hàng thiết yếu, quen thuộc.

Thay vì thu nhỏ quy mô, điều chỉnh sản phẩm theo khẩu vị khủng hoảng (ví dụ mặt hàng mì ăn liền - mặt hàng ông từng kinh doanh nhiều năm), ông Dũng thừa nhận đã tiếp tục mở rộng: “mình lại… đầu tư nhiều hơn cho nhân sự sale và đẩy mạnh kênh GT, mặc dù thương hiệu của mình lúc đó còn mới”. Ông còn mở nhà hàng ở trung tâm thành phố, mua nhà nghỉ trên núi và đất ven thành phố, tin rằng thị trường sẽ ủng hộ.

Hậu quả là hàng tồn lớn, doanh số trượt, ông phải hạ giá bán dưới giá thành mà vẫn không tiêu thụ được. Để duy trì hoạt động, ông bán căn hộ chung cư trong thành phố. Từ đó, các bất động sản khác lần lượt “đội nón” theo. Ông mô tả khoảnh khắc này: “Mỗi ngày thức dậy, tiền của mình lại bị bào thêm một phần”.

Không chỉ là thiệt hại tài chính, hai năm khủng hoảng khiến Nguyễn Trung Dũng rơi vào trạng thái hoài nghi về năng lực bản thân: “Tôi là người bất tài”. Trải nghiệm này khác với những lần vắt kiệt vì lao lực trước đây. Nó ngấm sâu, khiến ông ám ảnh và dẫn tới trục trặc trong mối quan hệ gia đình. Sau cùng, ông trở về Việt Nam “chỉ còn hai bàn tay trắng”, không nhà cửa, không tiền bạc, không bạn bè, không mối quan hệ.

Từ những trải nghiệm cay đắng của bản thân, CEO DH Foods dành những lời cảnh tỉnh chân thành cho người khởi nghiệp: “Ban đầu hãy thận trọng, hãy tiết kiệm, làm từ từ, đừng vội. Cho dù bạn nhiều tiền hay ít tiền, mình nghĩ khởi nghiệp cũng như nhau hết, vì nếu vội vàng, nếu không tiết kiệm thì khả năng thất bại rất cao. Càng nhiều tiền thì thất bại càng nặng”. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của quỹ dự phòng, thử nghiệm thị trường bằng quy mô nhỏ và không để kinh nghiệm quá khứ biến thành hành vi máy móc.