Phản ứng của VN-Index trước các đợt Fed hạ lãi suất

Chủ tịch Fed để ngỏ khả năng giảm lãi suất

Ngày 22/8/2025, tại hội nghị thường niên của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Chủ tịch Fed Jerome Powell đã nhận định thị trường lao động Mỹ đang ở trạng thái cân bằng. Tuy nhiên, sự cân bằng này được tạo ra do "cả nguồn cung và nhu cầu lao động cùng đi xuống".

"Tình huống bất thường này cho thấy rủi ro thị trường lao động suy yếu đang tăng lên. Nếu điều này thành hiện thực, tình hình sẽ xuống dốc rất nhanh", ông Jerome Powell cảnh báo. Tuy nhiên, Fed cũng phải cân nhắc rủi ro thuế nhập khẩu châm ngòi cho "lạm phát cao kéo dài".

Chủ tịch Fed Jerome Powell

"Tỷ lệ thất nghiệp và các thước đo khác của thị trường lao động vẫn ổn định, cho phép chúng tôi thận trọng khi cân nhắc thay đổi lập trường chính sách. Tuy nhiên, khi chính sách tiền tệ vẫn ở vùng thắt chặt, sự biến động về cán cân rủi ro có thể khiến chúng tôi phải thay đổi", ông Powell nói. Chủ tịch Fed giải thích rằng dù thuế nhập khẩu được dự báo khiến giá tăng, khả năng cao vẫn là tác động của nó đến lạm phát sẽ dần phai nhạt.

Theo giới phân tích, các bình luận trên cho thấy Powell để ngỏ khả năng giảm lãi suất trong phiên họp chính sách ngày 16–17/9. Tuy nhiên, điều này sẽ còn phụ thuộc lớn vào báo cáo việc làm và lạm phát sẽ công bố trước thời điểm đó. Nhà đầu tư cũng tăng dự báo khả năng Fed giảm lãi suất tháng 9. Theo đó, xác suất giảm 25 điểm cơ bản (0,25%) hiện lên tới gần 90%, cao hơn so với 75% trước khi Powell phát biểu.

Dù vậy, vị lãnh đạo này không tiết lộ lãi suất bao giờ sẽ giảm và giảm nhanh đến mức nào. Điều này có thể khiến ông tiếp tục chịu sức ép từ Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Trump cho rằng Mỹ hiện không lạm phát và Fed nên giảm lãi ngay.

Fed đã duy trì lãi suất chuẩn trong khoảng 4,25%–4,5% kể từ cuối năm ngoái. Các nhà hoạch định chính sách của Mỹ chần chừ vì lo thuế nhập khẩu của ông Trump có thể châm ngòi cho một đợt tăng giá mới. Lạm phát tại Mỹ hiện vẫn cao hơn mục tiêu 2% của cơ quan này.

Phản ứng của VN-Index qua những lần Fed hạ lãi suất

Trong giai đoạn 2001–2002, 2007–2008 và 2019–2020, Fed đã 28 lần hạ lãi suất với các mục tiêu khác nhau. Trong đó, 2 giai đoạn trước gắn với khủng hoảng kinh tế năm 2001, 2007 (bong bóng dotcom và nợ bất động sản dưới chuẩn bị vỡ), giai đoạn sau gắn với suy thoái kinh tế và COVID-19.

Nhìn lại lịch sử, việc Fed cắt giảm lãi suất không hẳn mang lại lợi ích ngay lập tức cho thị trường chứng khoán. Thực tế, trong ngắn hạn, ở những giai đầu của chu kỳ hạ lãi suất từ năm 2000 đến nay, cả S&P 500 và VN-Index đều có xu hướng giảm điểm. Nguyên nhân là bởi việc cắt giảm lãi suất thường diễn ra trong bối cảnh kinh tế đang suy yếu và cần được kích thích.

Tuy nhiên, về trung và dài hạn, khi chính sách nới lỏng dần thẩm thấu, thị trường chứng khoán thường hồi phục và bước vào chu kỳ tăng trưởng mới. Do đó, nhà đầu tư cần thận trọng trong ngắn hạn, song với tầm nhìn dài hơi, việc nắm giữ cổ phiếu lại có thể mang lại lợi ích nhờ sự phục hồi của thị trường khi chính sách phát huy hiệu quả.

Trong giai đoạn từ ngày 3/1/2001 đến ngày 25/6/2003, Fed đã có 13 lần thực hiện hạ lãi suất, khoảng -5,5%, giá trị giảm trung bình là -0,42% mỗi lần. Tại chu kỳ hạ lãi suất này của Fed, chỉ số S&P 500 của Mỹ có mức tăng 14,32% và VN-Index cũng hưởng ứng tăng theo tới 66,39%.

Giai đoạn từ ngày 18/9/2007 đến ngày 16/12/2008, Fed đã 10 lần hạ lãi suất, giảm -5,25% (trung bình mỗi lần giảm 0,53%). Phản ứng trước những lần hạ lãi suất của Fed, chỉ số S&P 500 đã tăng 21,59% trong khoảng thời gian trên, còn trong nước, VN-Index cũng phục hồi mạnh mẽ từ đáy năm 2007 và tăng 84,56%.

Giai đoạn từ ngày 1/8/2019 đến ngày 16/3/2020, do tác động của dịch bệnh COVID-19, Fed đã quyết định hạ lãi suất -2,25% trong 5 lần. Tương tự những giai đoạn trước, chỉ số S&P 500 tiếp tục phản ứng tích cực, tăng mạnh 64,9%, trong khi VN-Index cũng tăng 49,88%.

Gần nhất, vào tháng 12/2024, Fed đã thông qua cắt giảm lãi suất cơ bản 0,25 điểm phần trăm, đưa phạm vi xuống 4,25%–4,5%. Đây là lần giảm đầu tiên kể từ sau chu kỳ tăng mạnh năm 2022–2023. Kể từ thời điểm công bố đến nay, VN-Index đã tăng hơn 29% còn chỉ số S&P 500 là khoảng 10%.

Biểu đồ VN-Index, lãi suất Fed và lãi suất điều hành giai đoạn 2000 - 2024 (Nguồn: ABS)

Chứng khoán An Bình (ABS) cho rằng với độ mở lớn của nền kinh tế Việt Nam và tầm ảnh hưởng then chốt của Mỹ đối với kinh tế toàn cầu cũng như quan hệ Việt – Mỹ, các quyết sách nới lỏng của Fed cùng kịch bản hạ cánh cứng hay hạ cánh mềm của kinh tế Mỹ sẽ tác động trực tiếp đến Việt Nam. Vì vậy, nhà đầu tư cần theo dõi sát sao diễn biến để có những đánh giá và dự báo kịp thời.

Trong báo cáo mới đây, Chứng khoán Mirae Asset cho rằng, để cân bằng giữa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và ổn định lạm phát, Fed có khả năng sẽ sớm hạ lãi suất; kỳ vọng chung ghi nhận khoảng 4 lần hạ lãi suất trong năm 2025, tương ứng giảm từ 4,25%–4,5% về 3,25%–3,5% sau khi ước tính được mức độ ảnh hưởng của thương chiến với thông tin xoay quanh các thỏa thuận thương mại giữa Hoa Kỳ và các quốc gia đồng minh trong bối cảnh lạm phát vẫn đang tiếp tục xu hướng hạ nhiệt.