Quốc gia bé hơn tỉnh Nghệ An có kinh tế thế nào?

Vanuatu có diện tích chỉ khoảng 12.200km2, nhỏ hơn tỉnh Nghệ An (16.487km2). Quốc gia nhỏ bé này có dân số khoảng 327.000 người, gồm hơn 80 hòn đảo và cách Úc gần 2.000km về phía Đông.

Vanuatu có diện tích chỉ khoảng 12.200km2

Đáng chú ý, trong một công bố hồi tháng 5/2024, Happy Planet Index bình chọn Vanuatu là quốc gia hạnh phúc nhất thế giới. Đây là lần thứ 2 Vanuatu vượt trên 150 quốc gia và vùng lãnh thổ để dành được danh hiệu này.

Về mặt kinh tế năm 2023, do tác động của 3 cơn bão, nền nông nghiệp và cơ sở hạ tầng của Vanuatu đã phần nào bị tổn hại, kéo theo lạm phát tăng lên. Điều này khiến kinh tế Vanuatu tăng trưởng chậm lại trong năm 2023, Báo cáo Triển vọng phát triển châu Á của ADB chỉ ra.

Được biết, GDP năm ngoái của quốc gia này đạt 1,13 tỷ USD, còn GDP bình quân đầu người đạt 3.367 USD, theo dữ liệu của World Bank.

GDP Vanuatu giai đoạn 2000-2023

Hiệu suất kinh tế

Năm 2023, hai cơn bão nhiệt đới Judy và Kevin đã ảnh hưởng đến 66% dân số Vanuatu. Tổng thiệt hại và tổn thất ước tính là 51,3 tỷ VUV (đồng tiền của Vanuatu), tương đương khoảng 421 triệu USD. Riêng đối với nông lâm ngư nghiệp, tác động lên cây trồng và ngư nghiệp là khoảng 15,1 tỷ VUV.

Còn tháng 10/2023, bão Lola đã ảnh hưởng đến 37% dân số nước này. Khoảng 6.384 ngôi nhà bị phá hủy và 12.768 ngôi nhà bị hư hại vào tháng 3, thậm chí 5.750 ngôi nhà bị phá hủy và 15.700 ngôi nhà bị hư hại vào tháng 10. Thiệt hại lan rộng buộc Chính phủ phải ưu tiên khôi phục cơ sở hạ tầng. Theo đó, Chính phủ đã thông qua các ngân sách bổ sung để phân bổ kinh phí cho việc cứu trợ và tái thiết.

Mặt khác, du lịch và kiều hối đã hỗ trợ cho nền kinh tế. Doanh thu từ du lịch năm 2023 tăng vọt lên 193 triệu USD (19,6% GDP). Số lượng khách đến bằng đường hàng không tăng từ 30.000 năm 2022 lên 82.000 vào năm 2023, nhưng cũng chậm lại sau các cơn bão.

Kiều hối, chủ yếu từ lao động theo mùa ở Úc và New Zealand tăng 4% lên 177 triệu USD vào năm 2023 - mặc dù ghi nhận tốc độ chậm hơn.

Đáng chú ý, lạm phát Vanuatu đã tăng từ 6,7% năm 2022 lên 13,5% vào năm 2023, mức cao nhất kể từ năm 1987. Ngoài thiệt hại do bão và tác động kéo dài của cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine lên giá nhiên liệu, việc tăng mức lương tối thiểu lên 36% vào tháng 6 cũng làm gia tăng áp lực lạm phát. Với lạm phát cao hơn nhiều so với mục tiêu 0%-4%, Ngân hàng Dự trữ Vanuatu (RBV) đã tiến hành thắt chặt chính sách tiền tệ vào cuối năm 2023.

Lạm phát dự kiến sẽ hạ nhiệt khi chuỗi cung ứng được khôi phục và nông nghiệp phục hồi. Cùng với giá hàng hóa toàn cầu giảm, việc bình thường hóa chuỗi cung ứng, đặc biệt là thực phẩm, sẽ kéo lạm phát giảm xuống 4,8% vào năm 2024 và 2,9% vào năm 2025. Tác động của việc thắt chặt chính sách tiền tệ vào cuối năm 2023 dự kiến sẽ được cảm nhận đầy đủ vào năm 2024.

Thiệt hại trong nông nghiệp và cơ sở hạ tầng đã đẩy giá thực phẩm tăng lên vào năm 2023 (xanh lá: thực phẩm và đồ uống không cồn)

Triển vọng kinh tế

Nền kinh tế Vanuatu dự kiến sẽ phục hồi với mức tăng trưởng 3,1% vào năm 2024 và 3,6% vào năm 2025; được thúc đẩy bởi du lịch và tái thiết.

Chi tiêu của các hộ gia đình trong nước cũng như khách du lịch có thể giúp thúc đẩy các dịch vụ bao gồm bán lẻ, lưu trú và nhà hàng, vận tải…

Nông nghiệp cũng có thể sẽ phục hồi tăng trưởng sau khi giảm hồi năm 2023. Mặc dù kiều hối dự kiến sẽ chậm lại, nhưng vẫn sẽ đóng vai trò quan trọng.

Theo đánh giá của ADB, triển vọng du lịch của Vanuatu vẫn tích cực. Dù Air Vanuatu, hãng hàng không quốc doanh của nước này đang gặp một số vấn đề liên quan đến hủy chuyến và chậm chuyến do hoạt động bảo trì, nhưng các hãng hàng không trong nước khác vẫn có thể hỗ trợ. Việc mở thêm các tuyến bay cho các hãng này có thể hỗ trợ sự phục hồi du lịch.

Tổng hợp

>> ‘Từ bỏ’ USD dù là đồng tiền chính thức, một quốc gia bất ngờ muốn dùng bitcoin để giao dịch với Nga: Kế hoạch phi USD hóa của BRICS sắp tiến về đích?