Siêu dự án cáp điện ngầm dài 4.000km, trị giá 860.000 tỷ đồng đối mặt nguy cơ ‘đắp chiếu’
Quyết định không hỗ trợ tài chính của Chính phủ Anh đã giáng đòn mạnh vào tham vọng giảm phụ thuộc khí đốt và xây dựng lưới điện xanh vào năm 2030, đồng thời đẩy dự án vào thế khó dù đã thu hút nhiều nhà đầu tư lớn.
Chính phủ Anh sẽ không rót vốn cho dự án Xlinks First trị giá 33 tỷ USD (khoảng 861.184 tỷ đồng), vốn nhằm truyền năng lượng tái tạo từ Morocco về Anh thông qua hệ thống cáp điện ngầm dài 4.000km.
Được biết Xlinks từng đề nghị Chính phủ ký hợp đồng "chênh lệch giá" – cơ chế bảo đảm mức giá cố định cho lượng điện mà dự án cung cấp. Đây là hình thức hỗ trợ phổ biến của Anh đối với các dự án điện gió ngoài khơi.
Nếu được phê duyệt, sự hậu thuẫn của Chính phủ Anh có thể mở đường cho quyết định đầu tư cuối cùng vào dự án, vốn đủ sức cung cấp điện cho khoảng 7 triệu hộ gia đình tại nước này.
Tuy nhiên, việc không có sự bảo lãnh từ Nhà nước sẽ khiến dự án này – vốn được đánh giá là rủi ro – khó có cơ hội được triển khai.
Xlinks kỳ vọng tận dụng nguồn năng lượng dồi dào từ nắng và gió ở Bắc Phi như một sự bổ sung cho hệ thống điện gió ngoài khơi đang phát triển tại Anh.
Với tổng công suất dự kiến 11,5GW từ năng lượng mặt trời và gió, kết hợp cùng hệ thống pin lưu trữ, dự án được kỳ vọng sẽ giúp giảm bớt sự phụ thuộc vào khí đốt – một mục tiêu then chốt trong lộ trình hướng tới lưới điện xanh vào năm 2030 của Chính phủ Anh.
Nhưng việc truyền tải điện qua quãng đường dài tới 4.000km dưới đáy biển – dài gấp hơn 5 lần tuyến kết nối giữa Anh và Đan Mạch, hiện là đường dây điện ngầm dài nhất thế giới – cũng đặt ra nhiều lo ngại về an ninh năng lượng, khi phụ thuộc vào một nguồn điện lớn ở khoảng cách quá xa.
Dù vậy, dự án vẫn thu hút được sự quan tâm từ nhiều tập đoàn năng lượng lớn. GE Vernova đã đầu tư 10,2 triệu USD vào Xlinks hồi năm ngoái. Danh sách các nhà đầu tư còn có TotalEnergies (Pháp), Tập đoàn Năng lượng Quốc gia Abu Dhabi và Octopus Energy – nhà cung cấp điện bán lẻ lớn nhất Anh. Chủ tịch Xlinks là ông Dave Lewis, cựu CEO Tesco.
Một số chuyên gia cho biết Xlinks có thể tiếp tục tìm kiếm các phương án từ khu vực tư nhân để thúc đẩy dự án, hoặc cân nhắc chuyển hướng đường dây sang Đức thay vì kết nối với Anh.
>> Tái khởi động dự án thủy điện trị giá 18.000 tỷ đồng sau hơn 1 thập kỷ ‘đắp chiếu’
