Tăng hơn 100% sau một thập kỷ, đất thương mại dịch vụ vẫn bị mang tiếng là ‘con ghẻ’

Đất TMDV tăng gấp đôi trong 10 năm

Chia sẻ tại Tọa đàm “Đất thương mại dịch vụ - Từ nhận thức đúng đến đột phá chính sách”, chiều 31/7, ông Phạm Ngô Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đã có những chia sẻ thẳng thắn, phản hồi lại ý kiến cho rằng đất thương mại, dịch vụ (TMDV) đang bị đối xử như “con ghẻ” trong hệ thống đất đai hiện hành.

Ông Hiếu dẫn chứng: “Trong 10 năm qua, diện tích đất TMDV đã tăng trưởng hơn 100%, từ khoảng 25.000 ha năm 2015 lên hơn 50.000 ha trên toàn quốc. Rõ ràng đây là một phân khúc hấp dẫn, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư”.

Không chỉ dừng lại ở số lượng, ông nhấn mạnh rằng trong Luật Đất đai 2024, đất TMDV được xác định là một phần trong nhóm đất phi nông nghiệp, cụ thể là đất sản xuất, kinh doanh, và có cơ chế rõ ràng hơn so với trước đây.

“Ngay từ Luật Đất đai 2013, chúng ta đã tách nhóm đất sản xuất kinh doanh và nhóm đất thương mại dịch vụ, để phản ánh đúng mục tiêu sử dụng: một bên là sản xuất, một bên là dịch vụ như trung tâm thương mại, khách sạn…”.

Ông Phạm Ngô Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Ảnh: reatimes.

Từ góc độ thực tiễn triển khai, ông Hiếu chỉ ra một nghịch lý đáng lo ngại: Nhiều chủ đầu tư bất động sản thường ưu tiên phát triển phần đất ở, còn đất TMDV vốn là không gian tạo sinh khí, tiện ích và giá trị cộng thêm cho toàn bộ dự án, lại bị đẩy về sau.

“Hệ quả là khi cư dân dọn về ở, các tiện ích TMDV như siêu thị, trường học, không gian công cộng vẫn chưa có. Điều này làm giảm sức hấp dẫn của dự án và thiệt thòi cho người dân”, ông phân tích.

Thậm chí, có những nhà đầu tư "tay không bắt giặc", chỉ với một vài thỏa thuận sơ bộ nhưng đã tìm cách bán dự án khi chưa triển khai bất kỳ hạ tầng nào. “Phải có cái nhìn toàn diện. Không thể để một dự án kéo dài 20 năm vẫn nằm trên giấy. Cốt lõi là phải tạo ra được công ăn việc làm, thúc đẩy phát triển địa phương”, ông Hiếu nhấn mạnh.

Phải hiểu rõ bản chất và khung pháp lý của đất TMDV

Trước những băn khoăn từ phía doanh nghiệp, đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định: “Khi đã xác định là đất TMDV thì phải tuân thủ pháp luật về đất đai, đầu tư và kinh doanh bất động sản. Nhà nước quản lý, doanh nghiệp phát triển dự án theo đúng quy định, còn người dân là người hưởng thụ cuối cùng thông qua giao dịch dân sự”.

Theo ông, chính sách thuê đất trả tiền một lần cho toàn thời gian thuê đã tạo điều kiện thuận lợi để nhà đầu tư có sự ổn định, yên tâm triển khai dự án. Vấn đề là triển khai thế nào cho đúng, cho nhanh và có hiệu quả thực chất.

Đất TMDV, nếu được khai thác đúng cách, có thể tạo ra dòng tiền tốt và thậm chí hoàn vốn trong vòng 10 năm. “Chúng ta thấy rõ nhiều tòa nhà hạng A ở trung tâm TP.HCM, Hà Nội hay các khách sạn cao cấp ven biển đều đang hoạt động rất hiệu quả trên đất TMDV. Đó là minh chứng sống động cho tiềm năng của loại đất này”.

Luật Đất đai 2024 đang trong giai đoạn lấy ý kiến góp ý rộng rãi. Đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường kỳ vọng sẽ nhận được nhiều đóng góp thiết thực từ các hiệp hội, chuyên gia và doanh nghiệp để hoàn thiện chính sách đối với đất TMDV.

“Chúng tôi mong muốn nhìn nhận đất TMDV không chỉ ở góc độ kinh tế, mà còn từ nhu cầu sống của người dân, kỳ vọng phát triển đô thị hiện đại và bền vững. Cần xác định rõ khoảng trống pháp lý nào cần bịt kín, cơ chế nào cần điều chỉnh để tạo ra động lực mới cho phát triển”, ông Hiếu kết luận.