Tập đoàn Điện lực Việt Nam báo tin quan trọng đến cá nhân, tổ chức lắp điện mặt trời

EVN mới đây đề xuất xử phạt đối với cá nhân, tổ chức lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sử dụng, không đấu nối vào lưới điện quốc gia nhưng không đăng ký hoặc thông báo.

Đề xuất ngay lập tức nhận được nhiều phản ứng gay gắt từ dư luận. Một bộ phận cho rằng quy định này gây phiền hà, trong khi một số khác lại ủng hộ vì cho rằng cần thiết để đảm bảo an toàn hệ thống điện.

Theo đại diện EVN, điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ không chỉ mang lại lợi ích trong việc tiết kiệm chi phí điện mà còn đóng góp tích cực vào mục tiêu bảo vệ môi trường. Nếu lắp điện mặt trời mái nhà chỉ để phục vụ nhu cầu tự dùng, không đấu nối với hệ thống điện quốc gia (tức không hòa lưới và không bán điện cho EVN) thì thủ tục đăng ký sẽ được thực hiện như sau:

Người dân gửi thông báo đến đơn vị điện lực địa phương, nêu rõ công suất và vị trí lắp đặt hệ thống;

Đơn vị điện lực sẽ xác nhận đã tiếp nhận thông báo, còn tổ chức, cá nhân vẫn được toàn quyền tự chủ trong việc sử dụng nguồn điện này.

Với hệ thống điện mặt trời mái nhà có đấu nối vào lưới điện quốc gia có hai trường hợp:

Trường hợp 1: Nếu không có nhu cầu bán điện dư, quy trình đăng ký gồm 4 bước. Trước hết, chủ đầu tư nộp hồ sơ theo mẫu quy định tại Nghị định 58. Điện lực sẽ tiến hành kiểm tra, nếu đáp ứng yêu cầu thì phối hợp cùng chủ đầu tư nghiệm thu hệ thống (đặc biệt với công suất từ 100kW trở lên). Sau khi nghiệm thu, hồ sơ được lưu trữ và thủ tục coi như hoàn tất.

Trường hợp 2: Nếu có nhu cầu bán điện dư cho công ty điện lực, quy trình gồm 5 bước. Ngoài việc nộp hồ sơ, chủ đầu tư còn phải phối hợp nghiệm thu hệ thống đo đếm, kết nối dữ liệu từ xa và giám sát điều khiển. Khi đáp ứng đầy đủ yêu cầu kỹ thuật, hai bên sẽ tiến hành thương thảo và ký hợp đồng mua bán điện.

Trong báo cáo gửi Bộ Công Thương, EVN cho biết từ sau năm 2020, có khoảng 1.300MWp điện mặt trời mái nhà được lắp đặt nhưng không bán điện cho tập đoàn. Nguyên nhân chủ yếu là do mức giá mua vào chỉ khoảng 1.000 đồng/kWh, khiến việc bán điện không còn hấp dẫn các nhà đầu tư. Thay vào đó, phần lớn hệ thống được xây dựng nhằm phục vụ nhu cầu tiêu thụ tại chỗ.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, với điện mặt trời mái nhà, không áp dụng thiết bị chống phát ngược mà chỉ yêu cầu lắp đặt thiết bị điều khiển công suất phát. Việc bắt buộc trang bị thiết bị chống phát ngược bị đánh giá là gây lãng phí không cần thiết, bởi các hệ thống có công suất từ 100kW trở lên vốn đã phải lắp thiết bị giám sát, điều khiển và kết nối trực tiếp với cấp điều độ.

Ngoài ra, các nguồn điện mặt trời mái nhà phục vụ mục đích tự sản xuất, tự tiêu thụ thường có tác động rất nhỏ đến vận hành hệ thống điện quốc gia. Hoạt động điều độ cũng hoàn toàn kiểm soát được đối với các nguồn điện có công suất từ 100kW trở lên.