Tàu ngầm nhanh nhất thế giới do Liên Xô chế tạo, là ‘quái vật tốc độ’ dài hơn 106m giữ kỷ lục hơn 50 năm
Tàu ngầm này lập kỷ lục về tốc độ cách đây hơn 50 năm và cho đến này vẫn chưa từng bị đánh bại.
Theo IFL Science, tàu ngầm K-222 của Liên Xô được thiết kế và chế tạo cách đây hơn 50 năm vẫn giữ kỷ lục là tàu ngầm nhanh nhất thế giới từng được sản xuất, với tốc độ đạt tới 82,8km/h.
Ban đầu, con tàu mang tên K-162, được phát triển vào năm 1958 dưới sự chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô cùng Hội đồng Bộ trưởng, với mục tiêu tạo ra một mẫu tàu ngầm có tốc độ vượt trội.
K-222 là chiếc tàu ngầm duy nhất thuộc Dự án 661 được chế tạo. Ảnh: Public Domain
Chiếc tàu được đóng tại thành phố cảng Severodvinsk, phía Bắc Liên Xô, trong những năm 1960 và thuộc "Dự án 661". Đến năm 1969, tàu được bàn giao và đưa vào hoạt động. K-222 sử dụng năng lượng hạt nhân, được trang bị vũ khí hạt nhân và có chiều dài hơn 106m.
Đây cũng là một trong những tàu ngầm đầu tiên được chế tạo với lớp vỏ bằng titan. Titan nhẹ hơn thép và có khả năng chống biến dạng tốt hơn, rất phù hợp cho các hoạt động dưới biển sâu - nơi áp lực nước cực kỳ lớn. Tuy nhiên, việc sử dụng titan để đóng tàu cũng mang lại không ít nhược điểm.
Không giống như thép hay nhôm, titan không thể được hàn ngoài trời. Khi bị nung nóng - như trong quá trình hàn - titan dễ dàng hấp thụ bất kỳ nguyên tố nào có trong không khí như oxy, nitơ... Những nguyên tố này sẽ làm suy yếu titan và khiến các mối hàn trở nên kém chất lượng.
Tàu ngầm được thiết kế đuôi kép với 2 cánh quạt. Mô hình: OKBGrigorov
Để hàn titan một cách chính xác, Liên Xô đã phải xây dựng các nhà kho kín khí có thể biến thành môi trường chân không bằng cách rút toàn bộ không khí ra ngoài, sau đó bơm đầy khí argon - một loại khí trơ mà titan ở nhiệt độ cao không thể hấp thụ. Những người thợ hàn phải mặc đồ bảo hộ đặc biệt giống như trang phục không gian, được gắn các đường ống dẫn oxy để hỗ trợ hô hấp. Đó là một quy trình tốn kém, nhưng kết quả lại vô cùng ấn tượng.
Ngoài ra, điểm đặc biệt đáng chú ý nhất của con tàu chính là tốc độ. Trong lần thử nghiệm đầu tiên vào năm 1969, K-222 đã đạt vận tốc 77,8km/h, vượt qua mức dự kiến 70,4km/h. Đến năm 1971, trong một cuộc thử nghiệm chạy hết công suất lò phản ứng hạt nhân, con tàu đã lập kỷ lục tốc độ 82,8km/h - mức nhanh nhất mà một tàu ngầm từng đạt được và kỷ lục này vẫn chưa bị phá vỡ cho đến hiện tại.
Tàu ngầm K-222 chạy bằng năng lượng hạt nhân. Ảnh: National Interest
Tuy nhiên, tốc độ cao cũng kéo theo nhiều thách thức. Việc duy trì hiệu suất ổn định ở vận tốc lớn tạo ra áp lực rất lớn lên kết cấu thân tàu. Bên cạnh đó, chi phí vận hành của tàu ngầm này được đánh giá là cực kỳ tốn kém, trong khi mức độ tiếng ồn bên trong phòng điều khiển có thể lên tới 100dB, gây ảnh hưởng đáng kể đến điều kiện làm việc của thủy thủ đoàn.
Một bước ngoặt quan trọng của dự án diễn ra vào tháng 9/1980, khi một tai nạn nghiêm trọng xảy ra trong quá trình bảo dưỡng lò phản ứng hạt nhân. Sau sự cố này, K-222 bị ngừng hoạt động vào năm 1988 và đến năm 2010, con tàu chính thức bị tháo dỡ.
