Thị trường tiền tệ tháng 9: Lãi suất chạm đáy, tỷ giá "neo" ngưỡng 24.500 đồng/USD

Trong báo cáo cập nhật thị trường tiền tệ mới phát hành, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết, lãi suất liên ngân hàng ổn định ở mặt bằng thấp trong tháng 9.

Lãi suất liên ngân hàng ổn định ở mặt bằng thấp

Cụ thể, tại ngày 21/09/2023, lãi suất cho vay qua đêm là 0,14%/năm, lãi suất cho vay qua đêm bình quân trong tháng 9 là 0,16%/năm, thấp hơn 0,03 điểm % so với lãi suất bình quân trong tháng 8. Tương tự, lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn 1 tuần và 2 tuần biến động không quá nhiều, lần lượt giảm 0,07 điểm % và 0,1 điểm % so với mức bình quân trong tháng 8.

Trong khi đó, mức giảm đối với lãi suất kỳ hạn dài nhiều hơn, khoảng 21-46 điểm cơ bản đối với kỳ hạn từ 1 tháng đến 9 tháng. Diễn biến này cho thấy mặt bằng lãi suất các kỳ hạn dài đang giảm tiệm cận về mức thấp của giai đoạn Covid-19.

Trong bối cảnh trên, NHNN đã kích hoạt trở lại hoạt động phát hành tín phiếu từ ngày 21/09. Theo đó, trong giai đoạn 21-25/09, NHNN hút ròng khoảng 30.000 tỷ đồng thông qua kênh tín phiếu với kỳ hạn 28 ngày.

Về mức độ quan tâm, số lượng thành viên tham gia khá đông đảo (13-17 thành viên) nhưng tỷ lệ thành viên trúng thầu là thấp, chỉ có 2 thành viên trúng thầu với lãi suất 0,69%/năm vào ngày 21/9 và 5 thành viên trúng thầu với lãi suất 0,5%/năm vào ngày 22/9 và 4 thành viên trúng thầu với lãi suất 0,49%/năm vào ngày 25/9.

Theo VDSC, mặt bằng lãi suất thấp là điểm khác biệt đáng kể so với đợt hút ròng của NHNN trong tháng 2-3/2023, tuy nhiên, lãi suất thấp cũng có thể là rào cản khiến cho tỷ lệ trúng thầu thấp hơn nhiều so với giai đoạn trước.

VDSC cho hay, diễn biến lãi suất liên ngân hàng duy trì ở vùng thấp suốt một thời gian dài và mức độ quan tâm khi NHNN mở kênh phát hành tín phiếu trở lại xác nhận một thực tế là hệ thống ngân hàng đang thừa tiền. Tuy nhiên nhóm phân tích cũng nhận thấy là điểm cân bằng cung-cầu vốn của từng ngân hàng có sự khác biệt khá lớn khi so sánh diễn biến của đợt phát hành tín phiếu NHNN mới đây và hồi đầu năm.

Tỷ giá đang kiểm định lại ngưỡng 24.500 đồng/USD

Trong một diễn biến liên quan, tiền đồng tiếp tục mất giá mạnh so với đồng USD trong tháng 9. Tỷ giá trên thị trường liên ngân hàng ngày 22/9 là 22.334 đồng/USD, cao hơn 1,03% so với cuối tháng 8.

So với đầu năm, tiền đồng đã mất giá khoảng 2,6-3,7%, tuỳ vào tỷ giá tham chiếu, tỷ giá trên thị trường chính thức tăng mạnh hơn tỷ giá trên thị trường tự do. Việc tiền đồng mất giá mạnh trong tháng 9 cũng tương quan với việc đồng USD tăng trở lại.

Tại ngày 26/09, chỉ số đồng USD đã chạm ngưỡng 106,01, mức cao nhất kể từ đầu năm. Diễn biến tăng giá của đồng USD thể hiện sự điều chỉnh kỳ vọng của nhà đầu tư về chính sách tiền tệ của Fed sau kết quả cuộc họp mới nhất vào ngày 20/09. Cụ thể, các dự báo của Fed và thông điệp mới nhất tiếp tục củng cố quan điểm “diều hâu hơn” trong chính sách tiền tệ với khả năng có thê

Với mức chênh lệch lãi suất USD/VND trên thị trường liên ngân hàng hiện đang ở mức 4-5 điểm % đối với các kỳ hạn dưới 1 tháng, nhóm phân tích cho rằng, kỳ vọng mới nhất về chính sách tiền tệ của Fed sẽ tiếp tục khiến cho hoạt động kinh doanh chênh lệch lãi suất (carry trade) được tăng cường.

"Vì vậy, hành động phát hành tín phiếu của NHNN ngay sau khi có kết quả cuộc họp của Fed cũng là một động thái để giảm bớt ảnh hưởng của hoạt động này đối với áp lực tỷ giá", VDSC đánh giá.

Trong thời gian tới, nhóm phân tích cho rằng NHNN có thể tiếp tục hoạt động phát hành tín phiếu nhưng điều này không đồng nghĩa với việc đảo chiều trong chính sách tiền tệ bởi hoạt động điều tiết cung tiền mang tính thời điểm và linh hoạt. Đồng thời, hiệu quả của can thiệp lên áp lực tỷ giá cũng còn tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt quan trọng nhất là xu hướng của chỉ số đồng USD

Hiện tại, VDSC vẫn giữ quan điểm tỷ giá đang kiểm định lại vùng 24.500 đồng/USD và có thể giảm trở lại vào cuối năm 2023. Rủi ro đối với dự báo là khả năng chỉ số đồng USD tăng mạnh về mức 110, khi đó, NHNN có thể phải can thiệp thông qua bán ngoại tệ và kiềm giữ tỷ giá ở mức này cho đến cuối năm.

Tín dụng phục hồi trở lại nhưng vẫn chậm

Theo số liệu chính thức của NHNN, tính đến ngày 15/09, tăng trưởng tín dụng đạt 5,56%, nhích nhẹ so với mức tăng 5,33% vào cuối tháng 8. VDSC ước tính tăng trưởng tín dụng chung đến cuối tháng 9/2023 là 9% so với cùng kỳ, thấp hơn mức dự báo 12% cho cả năm 2023, và thấp hơn nhiều so với định hướng của NHNN là 14-15%.

Trong các chính sách hỗ trợ và thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ (Thông tư 02) là có bước tiến nổi bật. Trong bối cảnh nhu cầu vốn yếu, các NHTM tiếp tục giảm lãi suất đầu vào nhằm kéo giảm hơn nữa chi phí vốn đầu ra.

Cụ thể, trong tháng 9, các Ngân hàng TMCP quốc doanh đã giảm từ 0,2-0,3 điểm % lãi suất huy động từ 3 tháng trở lên và một số Ngân hàng TMCP tư nhân cũng điều chỉnh giảm lãi suất huy động các kỳ hạn từ 0,1-0,8 điểm %. Có thể thấy, lãi suất huy động của khối tư nhân đã giảm về thấp hơn vùng lãi suất tại thời điểm tháng 9/2022, trong khi lãi suất huy động của khối Ngân hàng TMCP nhà nước vẫn cao hơn khoảng 0,5 điểm % đối với kỳ hạn 3 và 6 tháng.

Mặt bằng lãi suất huy động như vậy đã dần tiệm cận với mức thấp nhất trong giai đoạn Covid-19 và thấp hơn nhiều so với mức lãi suất trước khi Covid diễn ra. VDSC cho rằng, lãi suất cho vay cũng đã giảm trong các tháng gần đây nhưng vẫn chạm ngưỡng đủ để kích thích nhu cầu vay vốn trở lại là do sự phục hồi tăng trưởng kinh tế, nhu cầu trong nước và quốc tế vẫn còn chậm.