Thu thuế chuyển nhượng bất động sản sát với giá thị trường - Bài toán khó

Theo chỉ đạo mới nhất, Bộ Tài chính yêu cầu Tổng Cục Thuế khẩn trương có giải pháp xác định sát giá thị trường bất động sản nhằm tránh thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản.

Liên quan đến vấn đề này, Phó cục trưởng Cục Thuế TP Hà Nội Viên Viết Hùng cho biết, do các chính sách liên quan đến đất đai chưa đồng bộ nên việc áp thuế đất sát với giá thị trường vẫn gặp rất nhiều khó khăn.

Trong đó, khó nhất hiện nay là Luật Đất đai quy định Bảng giá đất ổn định 5 năm, trong khi thực tế giá thị trường bất động sản lại biến động liên tục, dẫn đến việc giá quy định không sát với giá của thị trường bất động sản. Hiện nay cũng chưa có cơ quan nào xây dựng cơ sở dữ liệu về giá giao dịch trên thị trường bất động sản.

Ông Hùng cho rằng, việc thiếu cơ sở dữ liệu và căn cứ pháp lý về giá giao dịch thông thường trên thị trường nên việc đấu tranh, ấn định thuế đối với giá chuyển nhượng bất động sản gặp rất nhiều khó khăn và tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với cơ quan thuế. Đó là chưa kể theo quy định hiện nay thời gian xử lý hồ sơ tại cơ quan thuế là không quá 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.

Cũng theo ông Hùng, đối với Hà Nội, thời gian xử lý hồ sơ tại cơ quan thuế chỉ có ba ngày, thời gian này chỉ đủ cho công chức thuế xử lý hồ sơ, không đủ thời gian để kiểm tra tính chính xác, trung thực của giá chuyển nhượng bất động sản theo kê khai. Với lượng hồ sơ chuyển nhượng bất động sản trong thời gian qua rất lớn thì cơ quan thuế không đủ thời gian và nguồn lực để thực hiện.

Bên cạnh đó, công tác phối hợp với các cơ quan, ban, ngành liên quan cũng gặp không ít khó khăn. Đơn cử như một số ngân hàng thương mại lấy lý do bảo mật thông tin khách hàng, không phối hợp với cơ quan thuế trong việc cung cấp thông tin giao dịch của người nộp thuế.

Năm 2020 thu thuế chuyển nhượng bất động sản tăng gần 1.800 tỷ đồng, tương ứng tăng 12% so với năm 2019; năm 2021 tăng hơn 4.900 tỷ đồng, tương ứng tăng 30% so với năm 2020. Lũy kế ba tháng đầu năm 2022 tăng 3.200 tỷ đồng, tương ưng tăng 63% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong giai đoạn 1/1/2021 đến 15/1/2022, cơ quan thuế các cấp đã thực hiện đấu tranh chống thất thu với 233.983 tổ chức, cá nhân có hồ sơ chuyển nhượng bất động sản qua đó tăng thu hơn 500 tỷ đồng và chỉ tính riêng giai đoạn 1/1/2022 đến 31/3/2022, cơ quan thuế các cấp đã thực hiện đấu tranh với 60.289 hồ sơ, số thu tăng hơn 326 tỷ đồng.

Tại TP Hà Nội, năm 2021 thu thuế chuyển nhượng bất động sản tăng 550 tỷ đồng so với năm 2020, tỷ lệ tăng 24% trong khi lượng hồ sơ tăng 11,7%. Tại TP. HCM năm 2021 tăng 20% với năm 2020, ba tháng đầu năm 2022 tăng 57,11% so với cùng kỳ. Cá biệt qua đấu tranh tại một số địa phương, các tổ chức cá nhân đã kê khai giá chuyển nhượng bất động sản tăng 2 - 5 lần so với giá kê khai ban đầu.