Hiện đây là địa phương sở hữu nhiều di sản văn hóa - lịch sử rất có giá trị, là nguồn tài sản vô giá, tiêu biểu của Việt Nam.
Ninh Bình là điểm đến du lịch nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên phong phú cùng những công trình kiến trúc đặc sắc. Tháng 4/2023, Tạp chí Forbes (Mỹ) đã vinh danh Ninh Bình là một trong 23 địa điểm du lịch tuyệt vời nhất thế giới. Nhiều du khách khi tới vùng đất này đều cảm thán rằng, Ninh Bình thực sự là một điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá vẻ đẹp thiên nhiên và lịch sử văn hóa đặc sắc của Việt Nam.
Đặc biệt, trong dịp tuần du lịch 2024 "Sắc vàng Tam Cốc-Tràng An" (diễn ra từ ngày 1-8/6) vừa qua, Ninh Bình đã đón 285.000 lượt khách, tăng 65,6% so với cùng thời điểm năm 2023.
Theo báo cáo của Sở Du lịch, trong tuần du lịch năm nay, Ninh Bình đã đón 61.000 lượt khách quốc tế, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2023. Công suất sử dụng phòng khách sạn toàn tỉnh đạt từ 70-75%, riêng khu vực Tam Cốc, công suất sử dụng phòng trung bình đạt 85-90% và trong đêm khai mạc ngày 1/6/2024 đạt 100%. Bên cạnh Tam Cốc, lượng khách đến tham quan các địa điểm khác như chùa Bái Đính, Tràng An, hang Múa, Thung Nham, Phố cổ Hoa Lư cũng rất đông, cho thấy sức hút mạnh mẽ của Ninh Bình đối với du khách trong và ngoài nước.
Theo đó, Ninh Bình là điểm đến lý tưởng mà bạn có thể ghé thăm vào nhiều thời điểm trong năm. Tuy nhiên, thời gian tốt nhất để đến đây là vào mùa xuân (tháng 1 - 3) khi tiết trời mát mẻ và có nhiều lễ hội diễn ra, hoặc mùa hè (tháng 5 - 8) để chiêm ngưỡng những cánh đồng lúa chín vàng và các đầm sen thơm ngát.
Du khách đến Ninh Bình không chỉ được tham quan, thưởng ngoạn những quần thể danh lam thắng cảnh đẹp mà còn có cơ hội thưởng thức những đặc sản nức tiếng. Một số món ăn du khách không nên bỏ qua khi ghé thăm Ninh Bình có thể kể đến như:
Cơm cháy
Khi được hỏi về đặc sản của Ninh Bình, câu trả lời phổ biến nhất chắc chắn là cơm cháy Ninh Bình. Món ăn đặc trưng của vùng đất cố đô này không cầu kỳ hay sang trọng, nhưng lại có sức quyến rũ đặc biệt, khiến ai đã nếm thử đều khó quên.
Điểm khác biệt của cơm cháy Ninh Bình so với các loại cơm cháy khác nằm ở nguyên liệu và cách chế biến. Sự kết hợp giữa hai loại gạo khô và dẻo, cùng với quá trình phơi khô và chiên kỹ lưỡng, tạo nên những miếng cơm cháy giòn tan và thơm lừng. Cơm cháy thường được ăn kèm với ruốc hoặc hành lá phi thơm, hoặc độc đáo hơn là khi kết hợp với thịt dê, tim cật và nước sốt đậm đà. Vị giòn rụm của cơm cháy chắc chắn sẽ để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng thực khách.
Thịt dê núi
Một món đặc sản nổi bật khác của Ninh Bình chính là thịt dê núi. Tại đây, dê được nuôi thả trên các ngọn núi, nên thịt dê săn chắc và thơm ngon đặc biệt. Nhờ những phương pháp chế biến đặc trưng, du khách có thể thưởng thức nhiều món ngon từ dê núi như dê nướng, dê hấp, dê tái chanh, nem dê, dê xào lăn, và dê tương gừng.
Giá cho mỗi ký thịt dê núi Ninh Bình dao động từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng tùy vào loại thịt.
Ốc núi Ninh Bình
Bạn có thể đã thử qua nhiều loại ốc biển và ốc sông, nhưng ốc núi Ninh Bình thì ít người có dịp thưởng thức. Loại ốc này sống trong các hang động núi đá vôi ở Tam Điệp và chỉ xuất hiện từ tháng 4 đến tháng 8, trong khi thời gian còn lại chúng ẩn mình sâu trong các khe đá. Vì vậy, không dễ để có thể thưởng thức được món ốc núi Ninh Bình, nhưng một khi đã thử qua, bạn sẽ khó quên hương vị độc đáo của nó.
Mắm tép Gia Viễn
Mắm tép Gia Viễn là một món ăn đậm đà, mang đậm nét văn hóa độc đáo của vùng cố đô Ninh Bình. Để tạo ra một mẻ mắm tép ngon, người làm mắm phải trải qua một quá trình kỳ công, từ việc chọn lựa những con tép chất lượng cao đến việc đảm bảo các khâu sản xuất vệ sinh. Vào mùa đông, mắm tép được chế biến thuận lợi nhất do nền nhiệt độ thích hợp, giúp tạo ra những mẻ mắm đỏ au và thơm ngon nhất. Du khách có thể thưởng thức mắm tép với rau luộc, thịt luộc hoặc đơn giản là ăn kèm với cơm nóng, đều mang lại hương vị đậm đà và hấp dẫn. Mắm tép Gia Viễn không chỉ là một món ăn mà còn là tinh hoa ẩm thực thể hiện sự khéo léo và tâm huyết của người dân nơi đây.