Tổng thống Trump hé lộ con bài thương thảo để đưa thuế quan về 0
Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định: cách duy nhất để tránh thuế quan là sản xuất ngay trên đất Mỹ, bắt đầu chiến lược thương mại cứng rắn chưa từng có trong nhiệm kỳ thứ hai.
Ngày 2/4/2025, Tổng thống Donald Trump đã có một phát biểu đầy sức nặng tại Vườn Hồng của Nhà Trắng, nơi ông không chỉ công bố các biện pháp thuế quan mới mà còn gửi đi một thông điệp rõ ràng cho cả thế giới: Nếu muốn thuế quan về 0%, hãy sản xuất tại Mỹ.
Phát biểu này không chỉ nhằm vào các công ty trong nước phản đối chính sách thương mại cứng rắn của chính quyền Trump, mà còn là lời nhắn nhủ mạnh mẽ tới các quốc gia đang có thỏa thuận thương mại với Mỹ. Ông Trump cho rằng những chỉ trích nhắm vào chính sách thuế quan của ông là không có cơ sở, và các chuyên gia kinh tế đã "sai hoàn toàn".
Các khoản thuế quan chưa từng có mà Tổng thống Donald Trump vừa công bố, áp dụng đối với cả đồng minh lẫn đối thủ của Mỹ, sẽ chính thức có hiệu lực trong vài ngày tới. Động thái này đánh dấu một bước ngoặt lịch sử, mở màn cho cuộc thử nghiệm sâu rộng và kịch tính nhất với chủ nghĩa bảo hộ trong kỷ nguyên hiện đại — với rủi ro tiềm ẩn là những hậu quả kinh tế nghiêm trọng nếu phản tác dụng.
Dù không chạm mức tối đa mà Tổng thống có thể áp đặt, các mức thuế mới vẫn được xem là một sự thay đổi nền tảng trong chính sách thương mại của Hoa Kỳ. Chúng có nguy cơ đẩy giá hàng hóa tăng cao, làm gia tăng lạm phát và thậm chí đe dọa kéo nền kinh tế rơi vào suy thoái toàn diện.
Phản ứng ban đầu từ thị trường là khá tiêu cực: hợp đồng tương lai lao dốc, các nhóm ngành rơi vào trạng thái hoang mang, trong khi phản hồi từ các nghị sĩ Cộng hòa – kể cả những người trong cùng đảng với ông Trump – chỉ dừng lại ở mức ủng hộ chiếu lệ. Thậm chí, một số Thượng nghị sĩ Cộng hòa đang xem xét bỏ phiếu ủng hộ đề xuất từ phía Dân chủ nhằm ngăn chặn chính sách thuế quan mới của Tổng thống đối với Canada, dù đề xuất này nhiều khả năng sẽ không vượt qua được Hạ viện.
Phát biểu ngay sau khi thị trường chứng khoán khép lại phiên giao dịch chiều ngày 2/4 – một khung thời gian đã được tính toán nhằm tránh hình ảnh thị trường lao dốc tại thời điểm thông báo được đưa ra trực tiếp, Nhà Trắng thể hiện rõ sự ý thức về làn sóng nghi ngờ đang bủa vây.
Chính quyền của ông Trump, vốn nhạy cảm với phản ứng từ thị trường và người tiêu dùng, đã chuẩn bị tâm lý cho công chúng nhiều tuần trước đó, cảnh báo rằng một số “đau đớn kinh tế trong ngắn hạn” là điều không tránh khỏi, nhưng khẳng định những lợi ích lâu dài cho ngành sản xuất trong nước sẽ bù đắp xứng đáng.
Tổng thống Trump gọi ngày công bố thuế quan là “Ngày giải phóng” – thoát khỏi sự phụ thuộc vào các quốc gia, bao gồm cả những đồng minh lâu năm, mà ông cáo buộc là “gian lận” và “hút máu” nước Mỹ trong suốt nhiều thập kỷ.
Không giống như trong nhiệm kỳ đầu tiên, khi ông sử dụng thuế quan như một công cụ đàm phán để thúc đẩy các thỏa thuận thương mại mới với các quốc gia như Canada, Mexico và Trung Quốc, lần này Tổng thống Trump tỏ ra kiên quyết hơn. Ông không còn xem thuế quan như một con bài mặc cả mà là một chính sách thương mại cứng rắn có tính áp đặt – một tín hiệu cho thấy sự chuyển hướng rõ rệt trong chiến lược của ông.
Phát biểu hôm thứ Tư, ông Trump khẳng định rõ rằng, nếu các doanh nghiệp muốn được miễn thuế, giải pháp duy nhất là đưa sản xuất trở lại Hoa Kỳ. Ông cũng gửi lời nhắn trực tiếp đến các nhà lãnh đạo thế giới, kêu gọi họ dỡ bỏ các rào cản thương mại và áp thuế bất công đối với hàng hóa Mỹ.
“Gửi đến tất cả các tổng thống nước ngoài, thủ tướng, vua, nữ hoàng, đại sứ và tất cả những người khác sắp gọi điện để xin miễn trừ thuế quan – tôi muốn nói rõ rằng: hãy dỡ bỏ chính các mức thuế của các bạn. Hãy gỡ bỏ các rào cản thương mại mà các bạn dựng lên,” ông Trump tuyên bố tại Vườn Hồng.
Thông điệp này không chỉ mang tính cảnh báo mà còn thể hiện rõ lập trường “Nước Mỹ trước tiên” được ông tái khẳng định mạnh mẽ trong lần tái tranh cử. Với ông Trump, sự công bằng trong thương mại toàn cầu không đến từ các bàn đàm phán song phương mà phải được thiết lập lại thông qua hành động đơn phương, gây áp lực ngược lên các đối tác.
Các nhà phân tích nhận định rằng lập trường cứng rắn này có thể khiến căng thẳng thương mại quốc tế leo thang, đặc biệt là với các đối tác kinh tế lớn vốn đã quen với sự nhượng bộ trong nhiệm kỳ đầu. Tuy nhiên, với cử tri ủng hộ ông Trump – đặc biệt là tại các bang công nghiệp trung tâm – thông điệp "sản xuất tại Mỹ để được miễn thuế" có thể tiếp tục là một khẩu hiệu vận động hiệu quả.
Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang phục hồi mong manh sau những biến động hậu đại dịch và chiến tranh thương mại trước đó, tuyên bố mới từ Nhà Trắng một lần nữa làm dấy lên lo ngại về một chu kỳ trả đũa thuế quan mới. Liệu thế giới - đồng minh và các đối tác thương mại của Mỹ - sẽ đáp lại bằng sự nhượng bộ hay bằng những đòn trả đũa tương tự?
Dù câu trả lời còn chưa rõ ràng, một điều chắc chắn là: Tổng thống Trump đang đặt lại luật chơi, và lần này, ông không có ý định lùi bước.
Tham khảo Politico, Reuters
