Trạm vũ trụ tư nhân đầu tiên trên thế giới chuẩn bị cất cánh, được SpaceX hậu thuẫn

Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) được xem là một trong những thành tựu lớn nhất của nhân loại, trở thành nơi sinh sống ngoài quỹ đạo suốt gần 25 năm qua và đã đón gần 300 phi hành gia từ 26 quốc gia.

Tuy nhiên, vòng đời của ISS đang đi đến hồi kết. Dù đã vượt xa nhiệm vụ ban đầu kéo dài 15 năm, NASA dự kiến cho ISS ngừng hoạt động vào khoảng năm 2030.

Cơ quan vũ trụ Mỹ đang hợp tác với khu vực tư nhân để phát triển trạm vũ trụ thương mại kế nhiệm. Một cuộc thi sẽ lựa chọn thiết kế tối ưu và đối tác cho chuyến bay thử nghiệm kéo dài 30 ngày với phi hành đoàn. Về lâu dài, NASA sẽ mua dịch vụ “trạm vũ trụ” từ các nhà thầu tư nhân thay vì tự vận hành như ISS.

Trong số các công ty tham gia, đáng chú ý có Vast Space, trụ sở tại California (Mỹ). Hãng này đã ký thỏa thuận với SpaceX để phóng trạm vũ trụ thương mại đầu tiên trên thế giới Haven-1, dự kiến cất cánh vào tháng 5/2026 bằng tên lửa Falcon 9.

Haven-1 được thiết kế như mô-đun đơn, hoạt động 3 năm và phục vụ 4 chuyến bay ngắn hạn kéo dài 2 tuần, mỗi chuyến với 4 phi hành gia. Trạm sẽ có phòng thí nghiệm nghiên cứu vi trọng lực, hỗ trợ sản xuất vật liệu công nghệ cao như chất bán dẫn, đồng thời phục vụ cả nhiệm vụ của cơ quan nhà nước lẫn khách hàng tư nhân.

“Ưu tiên số một của chúng tôi là trở thành một công ty vận hành trạm vũ trụ thực sự - đưa người lên quỹ đạo, lưu trú một thời gian và đưa họ trở về an toàn”, CEO Max Haot của Vast Space cho biết.

CNN đưa tin, Haven-1 có đường kính 4,4m và thể tích sinh hoạt 45m3 (tương đương xe buýt một tầng) - bằng khoảng 1/8 ISS (thể tích sinh hoạt là 388m3). Nội thất bao gồm cửa sổ vòm rộng 1,2m, bàn sinh hoạt chung có thể gấp gọn, buồng ngủ riêng cho từng phi hành gia và kết nối internet tốc độ cao nhờ Starlink.

Từ khi công bố dự án giữa năm 2023, Vast Space đã tăng nhân sự từ 200 lên 950 người, đồng thời đầu tư nhà máy sản xuất đủ năng lực chế tạo hai mô-đun Haven-2 mỗi năm - phiên bản kế nhiệm ISS đang ở giai đoạn lên ý tưởng.

Công ty đã hoàn tất phiên bản thử nghiệm Haven-1 cho kiểm tra mặt đất và đang lắp ráp mô-đun bay thực tế, dự kiến hoàn tất giai đoạn chuẩn bị phóng vào tháng 4/2026.

Ông Haot cho biết bước ngoặt tiếp theo sẽ là công bố phi hành đoàn Haven-1 cùng các hoạt động chi tiết của sứ mệnh. Khách hàng mục tiêu là các cơ quan vũ trụ, đặc biệt những quốc gia mới nổi muốn đưa phi hành gia lên quỹ đạo lần đầu, cùng với cá nhân tự tài trợ.

Dù không tiết lộ chi phí vận hành, Vast tiết lộ đến thời điểm phóng, họ sẽ đầu tư khoảng 1 tỷ USD, phần lớn do nhà sáng lập Jed McCaleb cung cấp - người từng kiếm bộn từ lĩnh vực tiền điện tử - cùng nguồn doanh thu từ khách hàng.

Theo CNN