Tránh lạm dụng cho vay đặc biệt để 'cứu' tổ chức tín dụng yếu kém

Sáng 29/5, Quốc hội tiến hành thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng.

Tiềm ẩn rủi ro

Một trong những nội dung nhận được nhiều ý kiến của các đại biểu là đề xuất chuyển thẩm quyền quyết định trường hợp khoản cho vay đặc biệt có lãi suất 0%/năm, khoản cho vay đặc biệt không có tài sản đảm bảo từ Thủ tướng Chính phủ cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Đại biểu Trần Thị Thu Đông (Bạc Liêu) cho rằng, phương án này có ưu điểm là cho phép Ngân hàng Nhà nước quyết định nhanh chóng, góp phần hỗ trợ các tổ chức tín dụng gặp khó khăn khi vay 0%. Tuy nhiên, theo bà Đông, quy định này lại tiềm ẩn rủi ro, vì luật chưa có cơ chế kiểm soát và minh bạch.

Từ đó, đại biểu đoàn Bạc Liêu đề nghị bổ sung yêu cầu Ngân hàng Nhà nước phải có báo cáo định kỳ với Chính phủ, Quốc hội về các khoản cho vay đặc biệt, về số tiền cũng như đối tượng cho vay. Đồng thời, cần có tiêu chí rõ ràng về đối tượng được hưởng cho vay đặc biệt, tránh bị lạm dụng để cứu tổ chức tín dụng yếu kém.

Đại biểu Trần Thị Thu Đông (Bạc Liêu). Ảnh: Như Ý.

Cùng mối quan tâm, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nhấn mạnh quan điểm, đã vay thì phải trả và phải có tài sản đảm bảo, dù trong bất cứ trường hợp nào. Khi có sự việc xảy ra, khách hàng không có đủ điều kiện trả vốn và lãi, thì ngân hàng có quyền phát mãi tài sản.

Ngược lại, ông cũng lưu ý, với những cán bộ, tổ chức tín dụng, nếu có tiêu cực đều phải xử lý nghiêm. Theo ông, trong thời gian qua, đã xảy ra trường hợp số tiền cho vay lớn hơn tài sản thế chấp. Do vậy, cần phải quy định rõ trách nhiệm của tổ chức tín dụng.

Về thẩm quyền cho vay đặc biệt, ông Hòa thống nhất với đề xuất của Chính phủ. Tuy nhiên, đây là vấn đề lớn, nên cần quy định điều kiện cụ thể về cho vay đặc biệt.

“Một số ngân hàng thương mại cổ phần đang trong diện kiểm soát đặc biệt, có nguy cơ đổ vỡ hay không?”, nêu vấn đề này, ông Hòa lưu ý không để các đối tượng này ỉ lại vào ngân sách nhà nước, có tiền tiêu xài hết, rồi nhà nước phải bỏ tiền ra cứu hệ thống.

Có mâu thuẫn với nguyên tắc thị trường?

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) đánh giá, đây là một chính sách hỗ trợ mạnh mẽ, thể hiện rõ vai trò của Ngân hàng Nhà nước trong việc hỗ trợ các tổ chức tín dụng đang trong tình trạng đặc biệt khó khăn, nhằm giữ vững an toàn của hệ thống tài chính - ngân hàng.

Các đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận. Ảnh: Như Ý.

Tuy nhiên, ông băn khoăn, quy định mức lãi suất 0%/năm mà không gắn với điều kiện áp dụng cụ thể có thể dẫn tới lạm dụng chính sách, tạo ra rủi ro, làm sai lệch môi trường cạnh tranh giữa các tổ chức tín dụng và tăng áp lực lên ngân sách quốc gia.

Hơn nữa, đại biểu đoàn Bình Thuận còn lo ngại, quy định này có khả năng mâu thuẫn với nguyên tắc thị trường, gây ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nguồn lực nhà nước nếu không có cơ chế kiểm soát.

Do vậy, ông đề nghị cần quy định cụ thể: Lãi suất 0% chỉ áp dụng cho tổ chức tín dụng thuộc diện kiểm soát đặc biệt, tái cơ cấu bắt buộc hoặc có ảnh hưởng hệ thống đến sự ổn định tài chính quốc gia.

Đồng thời, cần bổ sung cơ chế giám sát, công khai và đánh giá hiệu quả việc sử dụng nguồn vay đặc biệt này.

>> Thống đốc nói về một ngân hàng bị rút tiền hàng loạt khiến NHNN làm ngày làm đêm xử lý