Triệu đơn hàng ồ ạt qua biên giới, ngân sách thuế vẫn trắng tay

Chiều ngày 23/9, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức Tọa đàm với chủ đề "Tăng cường hiệu quả quản lý thuế đối với thương mại điện tử" nhằm thảo luận về những giải pháp nâng cao hiệu quả trong lĩnh vực này.

Theo đó, Tổng cục Thuế cho biết, doanh thu thuế từ thương mại điện tử (TMĐT) tăng đều qua các năm: 83.000 tỷ đồng (2022), 97.000 tỷ đồng (2023) và chỉ trong 7 tháng đầu năm 2024 đã đạt hơn 78.000 tỷ đồng. Sự gia tăng mạnh mẽ này không chỉ đến từ các doanh nghiệp trong nước, mà còn từ các nền tảng quốc tế như Google, Facebook và Amazon.

Chia sẻ tại Tọa đàm, bà Lại Việt Anh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết, TMĐT ở Việt Nam phát triển rất nhanh trong vòng 10-15 năm qua, đặc biệt 5 năm gần đây, tốc độ tăng trưởng 20-25% mỗi năm.

Bà Việt Anh cho biết, cách đây khoảng 10 năm, quy mô thị trường TMĐT bán lẻ của Việt Nam vào thời điểm đó đạt khoảng 2,2 tỷ USD. Nhưng đến năm 2023, theo thống kê, quy mô thị trường TMĐT bán lẻ đã đạt mức 20,5 tỷ USD, chiếm 8% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng toàn quốc. Tỷ lệ này đang được dự đoán đạt 10% vào năm 2025.

Cũng tại Tọa đàm, Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh nhìn nhận,năm 2021, Việt Nam mới thu được vài nghìn tỷ đồng tiền thuế từ TMĐT. Chỉ từ năm 2022 trở lại đây, lượng thu mới tương đối lớn, lên trên 90.000 tỷ đồng trong năm 2023. Năm 2024 có khả năng thu thuế từ TMĐT đạt trên 100.000 tỷ đồng.

Ông Thịnh đặc biệt nhấn mạnh khía cạnh thất thu thuế từ những đơn hàng giá trị nhỏ. Dẫn thông tin từ Bộ TT-TT về việc từ tháng 1 đến tháng 6, mỗi tháng có khoảng 1,3-1,9 tỷ USD hàng hóa nhỏ qua biên giới không phải đóng thuế, ông Thịnh nói: "Bình quân một ngày khoảng 50 triệu USD vào, ra thị trường Việt Nam, nhưng chúng ta hoàn toàn miễn thuế. Với 4-5 triệu đơn hàng qua biên giới mỗi ngày, nếu phải đóng thuế thì con số rất lớn. Như vậy là cơ chế, chính sách của chúng ta đang không phù hợp".

Vị chuyên gia nhấn mạnh, hoàn chỉnh các cơ chế, chính sách là việc cần làm ngay. Ngoài ra, phải xây dựng cơ sở dữ liệu lớn, kho dữ liệu. Kho này không chỉ phục vụ cho cơ quan thuế để thu đúng, thu đủ, mà còn phục vụ việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, bảo vệ an sinh xã hội.

Chia sẻ về kinh nghiệm khai thuế, nộp thuế của các sàn TMĐT trên thế giới, bà Nguyễn Thị Lan Anh - Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế danh nghiệp nhỏ và vừa và hộ cá nhân, kinh doanh cho biết, nhằm quản lý thuế hiệu quả đối với hoạt động TMĐT, một số quốc gia đã áp dụng cơ chế yêu cầu sàn TMĐT, nền tảng số khai thuế và nộp thuế thay các nhà cung cấp và cơ chế thu thập dữ liệu từ các nền tảng số, sàn TMĐT và các đơn vị trong hệ sinh thái TMĐT đối với người nộp thuế trong nước.

Theo kinh nghiệm quốc tế, việc quy định sàn TMĐT, nền tảng số khai thuế thay, nộp thuế thay được áp dụng phổ biến trong việc quản lý thuế GTGT đối với các nhà cung cấp nước ngoài có giao dịch trên các sàn TMĐT hoặc các nền tảng số.

Theo đó, nghĩa vụ kê khai, nộp thuế đối với các giao dịch qua sàn TMĐT hoặc nền tảng số thuộc về các sàn TMĐT hoặc các nền tảng số. Việc quy định như vậy sẽ giúp giảm rất nhiều gánh nặng tuân thủ đối với các nhà cung cấp, cũng như nâng cao hiệu suất, hiệu quả hoạt động của cơ quan quản lý thuế.

Một số quốc gia áp dụng cơ chế này đối với người nộp thuế trong nước. Chẳng hạn, Bỉ và Uruguay cũng áp dụng cơ chế thuế khấu trừ tại nguồn đối với nền kinh tế chia sẻ. Ngoài ra, tại một số bang của Mỹ đã yêu cầu một số sàn TMĐT lớn trên thế giới có trách nhiệm thu hộ và nộp thuế thay cho người bán (bao gồm cả người bán trong nước và nước ngoài).

>> 8 tháng đầu năm 2024, Kiểm toán nhà nước kiến nghị xử lý hơn 11.000 tỷ đồng