Trung Quốc huy động sức mạnh 'cả hệ thống chính trị' để tự chủ công nghệ
Từ năm 2022 đến nay, các tập đoàn quốc doanh của Trung Quốc đã thiết lập gần 100 trung tâm nghiên cứu mới nhằm thúc đẩy các bước đột phá công nghệ trong một loạt các lĩnh vực chiến lược.
Đây được coi là một phần của chiến lược lớn đối phó với những nỗ lực cô lập Bắc Kinh của Washington. Dự án phát triển trung tâm nghiên cứu và phát triển do Ủy ban Giám sát và Quản lý Tài sản Nhà nước Trung Quốc (SASAC) dẫn dắt, đã xác định 201 lĩnh vực nghiên cứu trong 60 ngành công nghiệp cần phải tạo ra đột phá.
SASAC, cơ quan giám sát 90 nghìn tỷ NDT (12,3 tỷ USD) tài sản của 98 doanh nghiệp nhà nước do trung ương kiểm soát (SOEs), cũng đã thành lập một văn phòng đổi mới công nghệ.
Tờ SCMP cho hay, nhiều thông tin về “chiến dịch” này của Trung Quốc vẫn chưa được tiết lộ, chẳng hạn như danh sách đầy đủ các tập đoàn công nghệ nhà nước tham gia, cũng như chi tiết dự án đang được nghiên cứu.
Đến nay, truyền thông nhà nước Trung Quốc xác nhận 58 doanh nghiệp nhà nước do trung ương kiểm soát tham gia, bao gồm Viện Nghiên cứu số 718 của Tập đoàn Đóng tàu Trung Quốc, Tập đoàn Lưới điện Quốc gia Trung Quốc, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc, và Viện Nghiên cứu số 30 của Tập đoàn Công nghệ Điện tử Trung Quốc, cùng với nhiều công ty khác.
Huy động sức mạnh cả hệ thống chính trị và tài nguyên quốc gia
Sáng kiến này phản ánh cam kết của Trung Quốc trong huy động sức mạnh của toàn hệ thống chính trị và tài nguyên quốc gia hướng đến các mục tiêu chiến lược, cũng như gửi đi "thông điệp" đối với cuộc chiến công nghệ mà nước này đối đầu với Mỹ.
Năm 2024 đánh dấu năm thứ ba liên tiếp các SOE chi hơn một nghìn tỷ NDT cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D). "Các doanh nghiệp nhà nước là những trung tâm quan trọng trong hệ thống đổi mới quốc gia và là trụ cột của sự tiến bộ công nghệ Trung Quốc", ông Yuan Ye, Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài sản Nhà nước cho biết.
Trong hai năm qua, các SOE đã đạt được những bước đột phá đáng chú ý trên một số lĩnh vực, chẳng hạn như việc công bố nguyên mẫu tàu CR450, tàu thương mại nhanh nhất thế giới với tốc độ vận hành lên đến 400 km/h vào tháng 12.
Các mốc quan trọng khác bao gồm tàu thăm dò Chang'e-6 thu thập mẫu vật đầu tiên từ mặt tối của Mặt Trăng và hoàn thành thử nghiệm đầu tiên đối với thiết bị khai thác đáy biển sâu.
SASAC đặt mục tiêu điều chỉnh hoạt động phù hợp với nhu cầu chiến lược Trung Quốc, trọng tâm là tạo ra nhảy vọt đối với các “công nghệ đột phá tiên tiến” và thúc đẩy đổi mới lĩnh vực công nghiệp như thông tin lượng tử, mạng di động 6G, thăm dò sâu dưới lòng đất và dưới biển, nhiệt hạch hạt nhân có kiểm soát và vật liệu tiên tiến.
Wang Hongzhi, Phó Giám đốc SASAC, cũng kêu gọi SOE tập trung vào phát triển các thuật toán mới, tăng cường sức mạnh điện toán, và khám phá ứng dụng mới dựa trên trí tuệ nhân tạo cho các ngành công nghiệp truyền thống.
Sự tiến bộ công nghệ nhanh chóng mà Trung Quốc đạt được thông qua các sáng kiến do nhà nước dẫn dắt, như kế hoạch “Made in China 2025”, đã khiến Washington cảm thấy lo ngại.
Đầu tháng này, một phiên điều trần tại quốc hội Mỹ đã phát đi thông điệp cảnh báo nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể bị tụt lại trong “cuộc cách mạng công nghiệp tiếp theo”.
Tuy nhiên, các tập đoàn nhà nước của Trung Quốc vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức khi phát triển công nghệ lõi, chẳng hạn như thương mại hóa sáng kiến thiếu hiệu quả, môi trường đầu tư khắc nghiệt không kiên nhẫn với thất bại.
>> Trung Quốc sẽ 'chơi đến cùng' với Mỹ, căng thẳng kinh tế tới đâu?
