Trung Quốc phóng 12 vệ tinh lên quỹ đạo, bắt đầu kế hoạch xây siêu máy tính đầu tiên ngoài trái đất

Trung Quốc vừa thực hiện một bước tiến mang tính đột phá trong lĩnh vực công nghệ không gian khi phóng thành công 12 vệ tinh đầu tiên vào ngày 15/5/2025 từ Trung tâm phóng vệ tinh Tửu Tuyền. Đây là bước khởi đầu cho kế hoạch xây dựng siêu máy tính đầu tiên hoạt động hoàn toàn trên quỹ đạo Trái Đất, mở ra một chương mới trong cuộc đua khai thác không gian vì mục tiêu điện toán toàn cầu.

Kế hoạch đầy tham vọng mang tên "Tam Thể" của Trung Quốc sẽ triển khai một chòm sao vệ tinh gồm khoảng 2.800 thiết bị, tạo thành một mạng lưới điện toán không gian

Kế hoạch đầy tham vọng mang tên "Tam Thể" của Trung Quốc sẽ triển khai một chòm sao vệ tinh gồm khoảng 2.800 thiết bị, tạo thành một mạng lưới điện toán không gian với hiệu suất chưa từng có. Với mỗi vệ tinh được trang bị bộ xử lý có thể thực hiện tới 744 nghìn tỷ phép toán mỗi giây, tổng hiệu suất tính toán của 12 vệ tinh đầu tiên đã đạt mức 5 POPS (peta operations per second). Khi hoàn tất toàn bộ chòm vệ tinh, Trung Quốc kỳ vọng đạt công suất 1.000 POPS, tương đương một tỷ tỷ phép toán mỗi giây. Mức hiệu suất này gần tiệm cận với El Capitan, siêu máy tính mạnh nhất thế giới của Mỹ hiện nay với công suất 1,72 exaflop.

Điểm đặc biệt của hệ thống này nằm ở khả năng xử lý dữ liệu ngay trên quỹ đạo thay vì truyền về các trung tâm dữ liệu trên Trái Đất như thông lệ trước đây. Nhờ được trang bị công nghệ truyền tải dữ liệu bằng laser với tốc độ lên đến 100 Gbps, các vệ tinh trong mạng lưới có thể giao tiếp nhanh chóng, đồng bộ và hiệu quả. Mỗi vệ tinh còn có khả năng lưu trữ 30 TB dữ liệu, giúp xử lý các tác vụ tính toán khối lượng lớn liên quan đến mô phỏng không gian 3D, nghiên cứu khí tượng, giám sát thảm họa, trò chơi điện tử và nhiều ứng dụng công nghệ cao khác.

Ngoài vai trò là một siêu máy tính không gian, chòm vệ tinh còn được tích hợp nhiều công cụ quan sát thiên văn hiện đại như thiết bị dò tia X phân cực, phục vụ cho việc nghiên cứu các hiện tượng vũ trụ ngắn hạn như bức xạ gamma. Điều này giúp Trung Quốc không chỉ vươn lên dẫn đầu trong lĩnh vực điện toán không gian mà còn đặt nền móng cho hệ sinh thái công nghệ liên ngành có thể hoạt động hoàn toàn ngoài vũ trụ.

Một lợi thế khác của hệ thống điện toán vũ trụ này là tính bền vững về môi trường. Việc xử lý dữ liệu trực tiếp trong không gian giúp giảm lượng truyền tải dữ liệu về Trái Đất, từ đó tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải khí carbon – một trong những bài toán nan giải của các trung tâm dữ liệu trên mặt đất. Các vệ tinh vận hành hoàn toàn bằng năng lượng mặt trời và có thể tản nhiệt trực tiếp ra không gian, không cần các hệ thống làm mát phức tạp và tiêu tốn năng lượng như truyền thống.

Ba đơn vị chính tham gia vào dự án mang tầm quốc gia này gồm Phòng thí nghiệm Chiết Giang phụ trách hạ tầng tính toán, Guoxing Aerospace phát triển nền tảng vệ tinh và giám sát kỹ thuật lắp ráp, còn HiStarlink cung cấp công nghệ truyền laser liên vệ tinh. Đây là những cái tên đại diện cho tham vọng kết hợp giữa trí tuệ nhân tạo, điện toán hiệu năng cao và chinh phục không gian của Trung Quốc.

>> CEO Nvidia: Lệnh cấm chip AI với Trung Quốc sẽ khiến Mỹ tụt hậu trong cuộc đua công nghệ toàn cầu