TS. Cấn Văn Lực: BĐS TP.HCM tiềm năng lớn nhưng chưa bùng nổ, 12% vốn rót vào chỉ tạo 3,26% GDP

Sáng 26/11, tại Hội thảo: "Dòng tiền Nam tiến: Sức hút bền vững của bất động sản trung tâm TP. Hồ Chí Minh, TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng tư vấn Chính sách của Thủ tướng Chính phủ, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, đưa ra con số đáng chú ý: TP.HCM hiện rót gần 12% tổng vốn đầu tư vào bất động sản, nhưng đóng góp cho GDP chỉ 3,26%.

Ông nhấn mạnh, đây là tỷ lệ thấp, không phản ánh đúng sức hút của thị trường và tiềm năng kinh tế của thành phố.

Nguyên nhân, theo ông Lực, đến từ nhiều nút thắt: Cơ chế chính sách ưu đãi chưa phát huy hiệu quả rõ nét; Quy hoạch đô thị triển khai chậm, trong khi nhu cầu phát triển các khu trung tâm mới và đô thị vệ tinh ngày càng cao; Nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, chưa đáp ứng tốc độ phát triển của thị trường; Môi trường đầu tư – kinh doanh chưa thông thoáng, thiếu sự liên kết vùng.

Ngoài ra, các vấn đề xã hội như ùn tắc giao thông, ngập úng, sụt lún, ô nhiễm môi trường, cùng thiếu nhà ở cho người thu nhập thấp, làm giảm hiệu quả đầu tư.

“Đầu tư lớn nhưng giá trị gia tăng thấp cho thấy TP.HCM chưa khai thác triệt để tiềm năng kinh tế, đặc biệt là bất động sản để tạo ra lợi ích thật sự cho nền kinh tế,” TS. Lực nhấn mạnh.

Từ đó, ông đề xuất 9 giải pháp trọng tâm để khai thác tiềm năng TP.HCM: Hoàn thiện bộ máy chính quyền hai cấp và chính quyền “siêu đô thị”; Thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương về cơ chế, chính sách chiến lược; Phát triển đô thị đa trung tâm và các đô thị vệ tinh như Thủ Đức, Tây Bắc Củ Chi, Cần Giờ, Hóc Môn, Thủ Thiêm, Nam Sài Gòn, Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu.

Đột phá hạ tầng giao thông, khu công nghiệp, logistics, ứng dụng AI và IoT giảm ùn tắc; Tiên phong kinh tế xanh, chuyển đổi số, tập trung chuỗi giá trị cao, đổi mới sáng tạo, phát triển thị trường vốn, tín chỉ carbon và PPP; Ứng dụng đô thị thông minh, xây dựng trung tâm điều hành và chia sẻ dữ liệu mở; Liên kết vùng, hợp tác quốc tế, thu hút FDI chất lượng cao, R&D, giáo dục, y tế, du lịch; Phát triển bền vững, chống ngập úng, sụt lún, tăng không gian xanh ≥10m²/người; Nâng cao đời sống, phúc lợi xã hội, nhà ở xã hội, giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, giải trí và ứng dụng AI trong quản lý đô thị.

Bài học quốc tế cho TP.HCM hướng tới siêu đô thị

TS. Cấn Văn Lực dẫn chứng các mô hình siêu đô thị trên thế giới để TP.HCM tham khảo và rút ra bài học chiến lược cho phát triển bền vững.

-Seoul (Hàn Quốc): Siêu đô thị thông minh hàng đầu thế giới có 3 điểm đáng để TP.HCM học hỏi:

Thứ nhất, phát triển trung tâm tài chính, công nghệ và dịch vụ lớn nhất của Hàn Quốc, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp công nghệ phát triển và đổi mới sáng tạo.

Thứ hai, quản lý đô thị thông minh thông qua dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo (AI) và hệ thống cảm biến IoT, dùng bảng điều khiển theo dữ liệu thời gian thực.

Thứ ba, phát triển đồng đều khu trung tâm mới và cũ để không tạo ra sự phân hoá lớn trong xã hội.

-Thượng Hải (Trung Quốc): Đô thị cảng toàn cầu là mô hình rất đáng học hỏi vì đây là thành phố có nhiều điểm tương đồng với TP.HCM với các thế mạnh về biển, công nghiệp, dịch vụ (tài chính, logistics - cảng biển, du lịch...).

-Thâm Quyến (Trung Quốc) và Mumbai (Ấn Độ) cũng là hai thành phố có mô hình đổi mới, sáng tạo và nghiên cứu khoa học trong việc tạo động lực tăng trưởng dài hạn để TP.HCM tham khảo.

Từ đó, TS. Lực rút ra 5 yếu tố thành công cho TP.HCM: Phân tán trung tâm để giảm áp lực lõi đô thị; Tận dụng tốt vị trí địa lý và lợi thế cạnh tranh để phát triển kinh tế. TP.HCM có vị trí rất đắc địa, là thủ phủ của Đông Nam Bộ, thuận tiện kết nối trong nước và quốc tế; Chú trọng phát triển cơ sở hạ tầng, liên kết với nội vùng, trong nước và quốc tế; Ứng dụng công nghệ số quản lý đô thị thông minh; Phát triển đô thị bền vững, tăng không gian xanh, sử dụng năng lượng tái tạo.

TS. Lực nhấn mạnh, việc học hỏi quốc tế không đơn thuần là “bê nguyên mẫu” về TP.HCM, mà cần biến bài học toàn cầu thành chiến lược địa phương, phù hợp với đặc thù văn hóa, kinh tế và xã hội, đồng thời khắc phục những nút thắt hạ tầng, chính sách và quản trị đô thị đang còn tồn tại. Đây chính là cơ hội để TP.HCM không chỉ trở thành trung tâm kinh tế của Việt Nam mà còn hướng tới tầm cỡ siêu đô thị khu vực, sẵn sàng cạnh tranh trên bản đồ thế giới.