Từ bỏ khoản tài trợ triệu USD tại Mỹ khi đang ở đỉnh cao của sự nghiệp, giáo sư Sinh học chọn về nước cống hiến
Ông còn được biết đến là một giáo sư trẻ tuổi nhất của đất nước tỉ dân và là giáo sư hàng đầu của Đại học Princeton, Mỹ.
Từ bỏ ‘đỉnh cao’ ở xứ người
Ông Thi Nhất Công sinh năm 1967 tại Hà Nam, Trung Quốc. Ông là một giáo sư và nhà khoa học nổi tiếng từng được mệnh danh là "tiến sĩ giỏi nhất Trung Quốc".
Ngay từ nhỏ, Thi Nhất Công đã nổi bật với thành tích học tập xuất sắc, trở thành hình mẫu “con nhà người ta” điển hình. Trong năm cuối trung học, ông giành giải nhất trong cuộc thi Toán Trung học Quốc gia và được tuyển thẳng vào Đại học Thanh Hoa - ngôi trường danh giá hàng đầu Trung Quốc. Tại đây, nơi tập trung những sinh viên xuất sắc nhất, Thi Nhất Công đã nổi bật với vị trí đứng đầu toàn trường.
Thành công của ông không chỉ dựa vào trí thông minh bẩm sinh. Để trở thành người xuất sắc nhất trong số những người giỏi nhất, Thi Nhất Công đã nỗ lực học tập và nghiên cứu không ngừng, làm việc ngày đêm.
Sau khi tốt nghiệp, Thi Nhất Công sang Mỹ để tiếp tục học thạc sĩ và tiến sĩ, dành hơn 10 năm nghiên cứu ở nước ngoài. Dù ở một môi trường học thuật cạnh tranh khốc liệt, thành tích của ông vẫn luôn đứng đầu. Trong thời gian học tại Mỹ, ông còn làm trợ giảng tại một số viện nghiên cứu khoa học và cuối cùng được Đại học Princeton - một trong những trường đại học hàng đầu thế giới - mời làm giáo sư chính thức. Khi đó, Thi Nhất Công tự hào tuyên bố: "Tôi là giáo sư chính thức trẻ nhất tại Đại học Princeton ở tuổi 35. Ai trong số các bạn có thể làm được điều này?"
Câu nói của ông đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều. Một số người cho rằng đó là biểu hiện của sự khoe khoang và ngạo mạn, trong khi những người khác lại thấy đó là sự tự tin, là cách ông khẳng định năng lực của mình và thực tế, ông có đủ lý do để phát ngôn như vậy.
Khi đang ở đỉnh cao sự nghiệp học thuật, giữ vị trí giáo sư chính thức trẻ nhất trong lịch sử Đại học Princeton, Thi Nhất Công đã đưa ra một quyết định gây bất ngờ là rời bỏ vị trí giảng viên để trở về Trung Quốc. Lúc đó, sự nghiệp của ông ở nước ngoài đang rất thuận lợi và các cơ quan nghiên cứu khoa học Mỹ sẵn sàng chi trả khoản tiền hàng triệu USD cùng với các ưu đãi hấp dẫn để giữ chân ông. Tuy nhiên, Thi Nhất Công vẫn lựa chọn trở về quê hương, từ bỏ cuộc sống giàu có và địa vị mà ông đã nỗ lực bao năm để có được.
Tìm vinh quang ngay trên quê hương
Quyết định của Thi Nhất Công đã gây chấn động trong giới truyền thông Trung Quốc, vì rất ít học giả chọn quay trở về đóng góp cho đất nước. Đặc biệt, trong bối cảnh Trung Quốc lúc đó chưa có nhiều cơ hội như hiện nay. Với lĩnh vực sinh học mà ông theo đuổi, việc ở lại Mỹ với điều kiện nghiên cứu tốt hơn cũng là điều dễ hiểu. Dù quyết định của ông được ca ngợi là yêu nước, một số người vẫn cho rằng đó là sự liều lĩnh, lo ngại rằng tài năng của ông sẽ không được phát huy tối đa.
Thi Nhất Công đã đi ngược lại xu hướng của đa số. Sau khi trở về Trung Quốc, ông giảng dạy tại Đại học Thanh Hoa, giữ chức vụ Trưởng khoa Khoa học Đời sống và chỉ sau 10 năm, ông đã trở thành Phó Hiệu trưởng của ngôi trường danh tiếng này.
Dù đã bước vào tuổi trung niên, Thi Nhất Công vẫn vô cùng thành công, đạt được địa vị và sự giàu có đáng ngưỡng mộ. Quan trọng hơn, ông đã góp phần đào tạo nhiều thế hệ trẻ cho đất nước. Không chỉ đam mê học thuật và khoa học, ông còn rất tâm huyết với giáo dục. Thi Nhất Công từng là một sinh viên, giáo sư, giảng viên và hiệu trưởng xuất sắc.
Năm 2018, ông quyết định từ chức Phó Hiệu trưởng Đại học Thanh Hoa, một vị trí được nhiều người coi như đỉnh cao của xã hội, để bắt đầu một hành trình mới. Cùng với một nhóm học giả, ông thành lập Đại học Tây Hồ – một trường đại học chuyên đào tạo các tài năng nghiên cứu, với hướng đi khác biệt so với các trường đại học thông thường. Tham vọng của ông là xây dựng một ngôi trường có tầm vóc ngang hàng với Đại học Thanh Hoa và Bắc Đại. Bất kể tuổi tác, Thi Nhất Công luôn dám mạo hiểm và sẵn sàng bước ra khỏi vùng an toàn để cống hiến cho những mục tiêu xã hội lớn lao hơn.
>> Giáo sư Vật lý đứng sau vệ tinh và siêu máy tính lượng tử nhanh nhất thế giới
