Vaccine RSV lần đầu về Việt Nam: Ưu tiên cho hai nhóm đối tượng dễ tổn thương, chi phí ra sao?
Vaccine phòng virus hợp bào hô hấp (RSV) chính thức được triển khai tiêm cho hai nhóm đối tượng ưu tiên trên toàn quốc là phụ nữ mang thai và người lớn từ 60 tuổi trở lên.
Sáng 27/9/2025, Hệ thống Tiêm chủng VNVC chính thức ra mắt và bắt đầu tiêm vaccine phòng virus hợp bào hô hấp (RSV) Abrysvo của Pfizer. Hai nhóm đối tượng được ưu tiên tiêm là phụ nữ mang thai trong tam cá nguyệt thứ ba (mốc tiêm được khuyến nghị giữa tuần 24–36 tùy theo hướng dẫn địa phương) và người lớn từ 60 tuổi trở lên.
Vaccine Abrysvo là vaccine tái tổ hợp bivalent nhắm vào protein prefusion F của virus (RSV-A và RSV-B), được thử nghiệm an toàn trong các nghiên cứu lớn. Phản ứng phụ thường gặp giống các vaccine khác (đau tại chỗ, sốt nhẹ). VNVC hiện niêm yết giá tiêm Abrysvo là 5.458.000 đồng cho một liều tiêm duy nhất.
RSV là tác nhân gây viêm đường hô hấp dưới nặng, đặc biệt nguy hiểm cho trẻ sơ sinh và người già. Ở trẻ nhỏ, RSV có thể tiến triển nhanh thành viêm phổi, viêm tiểu phế quản, dẫn đến nhập viện và để lại di chứng hô hấp kéo dài. Ở người cao tuổi, RSV gia tăng tỷ lệ nhập viện, cần hồi sức và liên quan tới nguy cơ tử vong cao hơn. Tại Việt Nam, virus này lưu hành quanh năm và thường bùng phát mạnh vào mùa mưa, khiến các bệnh viện nhi tiếp nhận nhiều ca nặng hàng năm.
Tính hiệu quả của vaccine đã được chứng minh trong các thử nghiệm lớn. Dữ liệu giai đoạn III cho thấy tiêm vaccine RSV cho phụ nữ mang thai giảm 81,8% nguy cơ trẻ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới nặng phải chăm sóc y tế trong 90 ngày đầu đời và duy trì hiệu lực 69,4% đến 6 tháng tuổi. Những con số này là cơ sở để các cơ quan quản lý như FDA, EMA chấp thuận chỉ định dùng cho bà mẹ mang thai nhằm truyền miễn dịch thụ động cho trẻ sơ sinh.
Ở nhóm người cao tuổi, một liều Abrysvo cho thấy giảm gần 88,9% các trường hợp bệnh đường hô hấp dưới do RSV trong mùa đầu sau tiêm và các ước tính hiệu lực mùa tiếp theo vẫn duy trì ở mức cao. Do đó, Abrysvo đã được cấp phép ở nhiều khu vực bao gồm Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu và một số nước khác. WHO và các ủy ban chuyên môn coi Abrysvo như một giải pháp phòng ngừa quan trọng để giảm gánh nặng RSV ở trẻ sơ sinh và người già.
