Vị hoàng đế bị xử tử khi mới 15 tuổi, khép lại cuộc nổi dậy đẫm máu nhất lịch sử Trung Hoa khiến gần 30 triệu người thiệt mạng
Hồng Thiên Quý Phúc, vị Thiếu Thiên Vương cuối cùng của Thái Bình Thiên Quốc, được đưa lên ngôi giữa lúc vương triều sắp diệt vong khi mới chỉ 15 tuổi, cuối cùng phải kết thúc cuộc đời bằng hình phạt tàn khốc: lăng trì xử tử.
Hồng Thiên Quý Phúc là con trai của Hồng Tú Toàn. Năm 1851, tại Quảng Tây, Hồng Tú Toàn, một kẻ từng trượt khoa cử, đã tuyên bố rằng mình là em trai của Chúa Giê-su, sau đó lập ra Thái Bình Thiên Quốc và dựng lên ngọn cờ phản loạn chống lại triều đình Mãn Thanh.
Phong trào khởi nghĩa của ông nhanh chóng bùng nổ thành biển lửa, chiếm hàng loạt các tỉnh miền Nam Trung Quốc, xây dựng đế đô Thiên Kinh, nay là Nam Kinh, và lập nên một đế chế tôn giáo cực đoan, kết hợp giữa tín ngưỡng Thiên Chúa cải biên và lòng hận thù Mãn Thanh sâu đậm.
Hồng Tú Toàn tự xưng là Thiên Vương, thống lĩnh hàng triệu tín đồ và quân lính, tuyên bố sẽ tạo ra "một thiên đường tại trần gian". Nhưng giấc mộng ấy chỉ kéo dài hơn một thập kỷ, nhuộm máu gần 30 triệu người.
Giữa lúc Thái Bình Thiên Quốc đang lung lay, Hồng Tú Toàn phong con trai mình là Hồng Thiên Quý Phúc làm Thiếu Thiên Vương, đưa lên làm người kế vị ngai vàng khi mới chỉ 15 tuổi. Khi đó, Hồng Thiên Quý Phúc, một thiếu niên không hiểu chính sự, chưa từng cầm binh, lại bị đẩy vào vai trò gánh vác cả một vương triều đang sụp đổ.
Tháng 6 năm 1864, sau nhiều năm bị quân Thanh bao vây, Thiên Kinh chính thức thất thủ. Hồng Tú Toàn tuyệt vọng tự sát, để lại ngai vàng và trách nhiệm cho đứa con thơ non dại. Hồng Thiên Quý Phúc cùng đám tàn quân bỏ chạy, lang bạt trong rừng núi Quảng Tây, nhưng đến tháng 10 năm 1864 thì bị bắt sống.
Triều đình Mãn Thanh không hề ân xá, khoan nhượng cho những kẻ phản loạn. Dù chỉ là một thiếu niên, nhưng Hồng Thiên Quý Phúc bị phán tội "hậu duệ nghịch tặc", một trong những tội lớn và nghiêm trọng nhất thời đó.
Hình phạt dành cho ông là lăng trì, tức bị xẻo từng miếng thịt trước công chúng cho đến chết, một cách trừng phạt tàn bạo nhằm phô trương sức mạnh của Đế vương, đồng thời gieo rắc nỗi sợ hãi, cảnh báo những kẻ có ý đồ phản nghịch.
Cái chết của Hồng Thiên Quý Phúc đã khép lại 14 năm đẫm máu của Thái Bình Thiên Quốc, đế chế tôn giáo từng khiến cả Trung Hoa rung chuyển, với con số thương vong khổng lồ, chỉ đứng sau Chiến tranh Thế giới thứ Hai về mức độ tàn khốc.
Câu chuyện về Hồng Thiên Quý Phúc không chỉ là số phận bi thảm của một thiếu niên bị đẩy lên ngai vàng, mà còn là tấm gương về sự cuồng tín, tham vọng và cái giá đắt phải trả. Cuộc nổi dậy của Thái Bình Thiên Quốc đã để lại một Trung Hoa tan hoang, gây ra làn sóng di cư, dịch bệnh và nạn đói lan tràn, làm rung chuyển cả trật tự châu Á trong thế kỷ 19.
Ngày nay, phong trào này vẫn còn được nhắc đến như một chương bi thương và cực đoan trong lịch sử Trung Hoa, một đế chế "thiên đường" được xây bằng máu của hàng triệu người.
Theo: God’s Chinese Son: The Taiping Heavenly Kingdom of Hong Xiuquan, Cambridge History of China, BBC, Britannica.
