Vì sao VN-Index giảm kỷ lục gần 95 điểm?

Kết phiên 20/10, VN-Index giảm kỷ lục 94,76 điểm (-5,47%) xuống 1.636,43 điểm. Thanh khoản toàn thị trường đạt hơn 1,7 tỷ đơn vị giao dịch, tương ứng giá trị 53.294 tỷ đồng.

Sắc đỏ và xanh lơ bao trùm toàn sàn, với 538 mã giảm và 150 mã giảm sàn, trong khi chỉ có 123 mã tăng. Riêng rổ VN30 ghi nhận 17 mã giảm và 13 mã nằm sàn, phản ánh tâm lý hoảng loạn của nhà đầu tư.

Xét theo nhóm ngành, tài chính – ngân hàng, năng lượng, tiêu dùng và bất động sản là các nhóm chịu áp lực bán mạnh nhất. Ngược lại, dịch vụ viễn thông là nhóm duy nhất giữ được sắc xanh, tăng gần 3,7% trong phiên.

Ông Trần Đức Anh – Giám đốc Vĩ mô và Chiến lược thị trường Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) nhận định, đợt giảm sâu này xuất phát từ sự cộng hưởng của nhiều yếu tố tiêu cực, bao gồm: Căng margin, thông tin bất lợi về trái phiếu, lãi suất liên ngân hàng tăng, cùng tác động từ các rủi ro quốc tế.

Cụ thể, Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận phát hiện hàng loạt vi phạm trong hoạt động phát hành trái phiếu của 5 ngân hàng, 37 công ty cổ phần và 25 công ty TNHH. Trong đó có 18 tổ chức phát hành thuộc Tập đoàn Novaland, 6 tổ chức của Masan và nhiều doanh nghiệp khác. Thông tin này gây ảnh hưởng mạnh đến tâm lý thị trường, nhất là nhóm cổ phiếu tài chính – bất động sản.

Bên cạnh đó, theo thống kê từ báo cáo tài chính của gần 80 công ty chứng khoán, tính đến cuối quý II/2025, tổng dư nợ cho vay margin và tự doanh đạt hơn 620.000 tỷ đồng. Dù chưa có số liệu quý III, nhưng với đà tăng của thị trường thời gian qua, dư nợ margin nhiều khả năng lập đỉnh mới, tạo ra rủi ro cao khi thị trường đảo chiều.

Song song, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng cũng gia tăng đáng kể. Trong tuần từ 13–17/10, lãi suất qua đêm tăng từ 4,73% lên 5,75% – mức cao nhất trong hơn hai tháng, tương đương tăng 1,02 điểm % trong tuần. Diễn biến này làm gia tăng chi phí vốn ngắn hạn và phần nào ảnh hưởng đến tâm lý đầu tư ngắn hạn.

Trên bình diện quốc tế, căng thẳng thương mại Mỹ – Trung tiếp tục leo thang. Giới chức hai nước vừa xác nhận sẽ nối lại đàm phán thương mại tại Malaysia trong tuần này. Mặc dù thông tin này giúp thị trường Mỹ phục hồi nhẹ trong phiên cuối tuần trước, nhưng vẫn khiến giới đầu tư trong khu vực duy trì trạng thái thận trọng.

Cùng lúc, tại Mỹ, loạt khoản nợ xấu mới phát sinh trong hệ thống ngân hàng đang khiến thị trường toàn cầu thêm phần bất ổn. Cổ phiếu nhóm ngân hàng Mỹ biến động mạnh, làm dấy lên lo ngại rủi ro tín dụng có thể lan rộng sang các thị trường mới nổi.