Viện trưởng VKSND Tối cao: Lãng phí nhiều khi thiệt hại lớn hơn hậu quả tham nhũng

Ngày 9/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường đối với dự thảo Nghị quyết về thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự.

Máy móc, phương tiện chỉ còn là đống sắt vụn

Đại biểu Nguyễn Hữu Chính (nguyên Chánh án TAND TP Hà Nội) nêu thực tiễn rất nhiều vụ án lớn có tính chất phức tạp, thời gian điều tra kéo dài, có vụ kéo dài từ 1-2 năm, thậm chí lâu hơn.

“Đến khi tòa án giải quyết thì vật chứng là nhà xưởng, thiết bị, máy móc, phương tiện hầu như bị hỏng, không thể sử dụng được và chỉ còn là đống sắt vụn gây lãng phí và thiệt hại lớn cho các bên đương sự”, ông Chính nói.

Ông Chính nêu ví dụ các vụ án liên quan đến việc cho vay của ngân hàng thương mại, như vụ án Tân Hoàng Minh bị cáo đã nộp và khắc phục số tiền hơn 8.000 tỷ đồng cho bị hại ngay sau khi khởi tố vụ án, đáng lẽ có thể trả ngay cho bị hại nhưng theo quy định thì số tiền này phải gửi vào kho bạc.

“Trong khi đó, thời hạn điều tra là 2 năm tòa án mới giải quyết, điều này gây bức xúc và thiệt hại rất lớn khi đồng tiền không được lưu thông”, đại biểu Chính cho hay.

Từ những bất cập trên, đại biểu đoàn Hà Nội cho rằng, dự thảo Nghị quyết là rất cần thiết và thiết thực, tuy nhiên cần mở rộng phạm vi và rút ngắn thời gian thí điểm, không nhất thiết phải quy định cứng là 3 năm. Thí điểm xử lý vật chứng, tài sản không nên gói gọn trong một số vụ án tham nhũng thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương theo dõi như dự thảo.

Nhất trí với sự cần thiết ban hành nghị quyết, đại biểu Trần Khánh Thu (đoàn Thái Bình) nêu thực tế có những vụ án lớn kéo dài hàng năm, cơ quan điều tra tạm giữ, kê biên, cấm giao dịch tài sản và đến khi giải quyết xong, có những tài sản không xử lý được, gây lãng phí.

“Thậm chí, lúc đó bị cáo muốn nộp tiền, nộp tài sản khắc phục hậu quả để làm tình tiết giảm nhẹ, nhưng đến khi ra tòa, giá trị tài sản cũng không thể định giá, hoặc tài sản hỏng hóc, xuống cấp không dùng được", đại biểu Thu nói.

Về phạm vi điều chỉnh, dự thảo Nghị quyết chỉ quy định thí điểm xử lý vật chứng, tài sản thu giữ bị tạm giữ, kê biên, phong tỏa trong một số vụ việc, vụ án hình sự thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo.

Theo đại biểu Thu, quy định trên chưa thể bao quát, vì trên thực tế, hầu hết các tội danh đều liên quan đến vật chứng, tiền, tài sản. Ví dụ một vụ án buôn lậu trang thiết bị y tế có giá trị lớn, thậm chí hàng trăm tỷ đồng, nhưng không có cơ chế xử lý đến khi ra tòa.

Nữ đại biểu nêu dẫn chứng điển hình là vụ án xảy ra tại Bệnh viện Bạch Mai về sai phạm trong hoạt động liên doanh, liên kết và đấu thầu, còn máy móc không có tội. Hệ thống trang thiết bị hiện đại này có giá trị điều trị rất tốt nhưng khi xảy ra vụ án thì bị bỏ không 1-2 năm, người bệnh không được sử dụng.

Đánh giá đó là một sự lãng phí vô cùng lớn, nữ đại biểu đề nghị quy định theo hướng cho phép thí điểm ở các tội phạm nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Tài sản lớn đóng băng là điều đau xót

Tiếp thu ý kiến đại biểu, Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Huy Tiến cho rằng những ý kiến đề nghị mở rộng phạm vi điều chỉnh của nghị quyết là rất xác đáng. Bởi vì hiện nay, ở cấp tỉnh đã giải quyết những vụ án rất lớn.

“Việc này đại biểu nêu lên rất xác đáng, rất tâm huyết và trách nhiệm để chúng ta giải phóng được nguồn lực. Nghị quyết thí điểm này quy định những biện pháp mà tố tụng chưa quy định và đây là chủ trương của Tổng Bí thư yêu cầu tránh lãng phí”, ông Tiến nói.

Theo Viện trưởng VKSND Tối cao, lãng phí nhiều khi rất lớn và thiệt hại lớn hơn cả những hậu quả từ tham nhũng.

“Những vụ án, dự án, những bất động sản, những tài sản rất lớn để đóng băng kéo dài khi quy định tố tụng chưa cho phép xử lý. Chỗ này là điều rất đau xót”, ông Tiến cho hay.

Ông Tiến khẳng định, những đề xuất của đại biểu là ý kiến mới, thời gian tới cơ quan này sẽ nghiên cứu, đánh giá một cách thận trọng.

>>Nếu chống lãng phí thành công như chống tham nhũng, đất nước sẽ vững vàng bước vào kỷ nguyên mới