Việt Nam sẽ có trung tâm logistics hàng không đầu tiên tích hợp khu phi thuế quan, tọa lạc tại sân bay lớn nhất cả nước

Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) vừa có tờ trình gửi Bộ Tài chính và Bộ Xây dựng, đề xuất thành lập trung tâm logistics hàng không tích hợp khu phi thuế quan tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành, tỉnh Đồng Nai.

Theo tờ trình, trung tâm logistics dự kiến được đặt tại khu vực phía Tây Nam của sân bay Long Thành, trên diện tích 136ha thuộc tổng thể 5.000ha đã được quy hoạch và giải phóng mặt bằng từ năm 2011, với chức năng logistics hàng không.

ACV đề xuất giữ vai trò chủ đầu tư, phát triển hạ tầng đồng bộ và hiện đại, đồng thời xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp. Mô hình này cũng khuyến khích sự tham gia liên kết đầu tư từ các hãng hàng không và doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực.

Trung tâm logistics hàng không sẽ bao gồm hai cấu phần: phần cứng và phần mềm. Trong đó, phần cứng là cơ sở hạ tầng và các công trình logistics hiện đại; phần mềm là khu phi thuế quan với các chính sách đột phá về thuế và hải quan.

Theo ACV, sự kết hợp này là yếu tố then chốt để biến Long Thành trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa của khu vực Đông Nam Á (ASEAN).

Trong giai đoạn đầu, trung tâm sẽ áp dụng cơ chế kiểm soát thuế, hải quan theo quy định pháp luật Việt Nam, tạo nền tảng để từng bước phát triển thành khu thương mại tự do quốc tế khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Đây cũng sẽ là trung tâm logistics hàng không duy nhất của Việt Nam gắn với khu phi thuế quan và kết nối trực tiếp với khu bay của Cảng hàng không quốc tế Long Thành, mang lại lợi thế cửa ngõ quốc gia để tham gia mạng lưới logistics châu Á, kết nối các hành lang kinh tế lớn như ASEAN, APEC.

ACV dự báo trung tâm này sẽ đóng góp khoảng 0,7% GDP vùng Đông Nam Bộ và 1–2% kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước mỗi năm, chủ yếu từ hoạt động xuất nhập khẩu, logistics, thương mại điện tử và công nghiệp phụ trợ.

Ngoài ra, dự kiến trung tâm sẽ giúp kim ngạch xuất nhập khẩu qua đường hàng không tăng 15–20% mỗi năm và tạo ra 15.000 việc làm (6.000 trực tiếp và 9.000 gián tiếp).

Mô hình kết hợp logistics với khu phi thuế quan, cùng chính sách ưu đãi về thuế và hải quan, được kỳ vọng sẽ thu hút các tập đoàn lớn trong lĩnh vực điện tử, dược phẩm, thương mại điện tử, logistics và hàng hóa lạnh.

Việc hấp dẫn dòng vốn FDI đóng vai trò then chốt để trung tâm trở thành điểm logistics hàng đầu, kéo theo sự phát triển của hệ sinh thái doanh nghiệp phụ trợ, hậu cần, đóng gói và thương mại.

ACV cũng nhấn mạnh, mô hình khu phi thuế quan là yếu tố thiết yếu trong chuỗi cung ứng hiện đại, giúp lưu trữ, xử lý và tái xuất hàng hóa mà không chịu các nghĩa vụ thuế thông thường, mang lại lợi thế cạnh tranh rõ rệt. Cảng HKQT Changi (Singapore) và Cảng HKQT Incheon (Hàn Quốc) là những ví dụ điển hình.

Cảng hàng không quốc tế Changi đã phát triển trung tâm logistics hàng không tích hợp với khu thương mại tự do từ năm 1981, cho phép miễn thuế nhập khẩu và VAT đối với hàng hóa lưu trữ, trung chuyển hoặc tái xuất, trở thành một trong 10 sân bay hàng hóa lớn nhất thế giới.