'Vừa có chủ trương tăng lương, giá hàng hóa ngoài thị trường đã tăng ngay'

Giá vàng biến động mạnh, chênh lệch xa với thế giới

Chiều 12/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá.

Nêu ý kiến, đại biểu Phạm Văn Hoà (Đồng Tháp) nhận định, trong bối cảnh hiện nay, công tác bình ổn giá là rất quan trọng và cần thiết. Mặc dù chỉ số giá cả và lạm phát vẫn đang được kiểm soát tốt, nhưng theo ông, vẫn còn một số hiện tượng bất hợp lý.

“Ví dụ, khi Nhà nước mới có chủ trương tăng lương cho cán bộ, công chức, thì ngoài thị trường giá hàng hóa đã tăng ngay 5–10%, dù lương chưa chính thức được điều chỉnh. Như vậy, việc bình ổn giá hiện nay liệu có thực sự hiệu quả chưa?", ông Hòa đặt câu hỏi và đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, bổ sung thêm vấn đề này.

Liên quan đến danh mục mặt hàng bình ổn giá, đại biểu cho rằng, cần thường xuyên rà soát, điều chỉnh cho phù hợp. Có thể xem xét bổ sung hoặc loại bớt một số mặt hàng tùy vào tình hình thực tế. Ví dụ, mặt hàng vàng, tuy không phải “hàng hóa thiết yếu”, nhưng lại có ảnh hưởng lớn đến tâm lý, niềm tin và tài sản của người dân (?).

“Giá vàng thời gian qua biến động mạnh, chênh lệch xa với giá thế giới, gây nhiều tác động đến thị trường tài chính. Vì vậy, Nhà nước có nên xem xét đưa vàng vào danh mục hàng hóa được bình ổn giá hay không, cũng là một vấn đề cần nghiên cứu kỹ", ông Hòa nói.

Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Lâm Đồng) đánh giá, các căn cứ về định giá hiện vẫn còn một số điểm thiếu tính định lượng, mang nặng tính định tính, nên khi triển khai trên thực tế gặp khó khăn.

Theo ông Giang, về giá hiện nay chỉ nêu “quan hệ cung cầu” hay “sức mua của đồng tiền”, nhưng không có quy định cụ thể thế nào là mức biến động cần điều chỉnh, cũng không có công cụ định lượng rõ ràng. Trong khi đó, sức mua của đồng tiền lại phụ thuộc trực tiếp vào chỉ số CPI và tỷ lệ lạm phát.

Từ phân tích trên, ông đề nghị sửa đổi theo hướng bổ sung các chỉ tiêu định lượng cụ thể (ví dụ như CPI, tỷ lệ lạm phát…) làm căn cứ để cơ quan quản lý nhà nước trình cấp có thẩm quyền hoặc tự ban hành giá tối đa, giá tối thiểu đối với các hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục do Nhà nước định giá.

"Chưa cần thay đổi" danh mục hàng hóa bình ổn giá

Tiếp thu, giải trình cuối phiên họp, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Luật Giá và Nghị định của Chính phủ đã quy định chi tiết trình tự các bước tổ chức thực hiện bình ổn giá tại các địa phương. Trong đó, sở quản lý ngành có trách nhiệm đánh giá diễn biến thực tế và mặt bằng giá thị trường của hàng hóa, dịch vụ cụ thể, sau đó gửi văn bản cho Sở Tài chính để trình UBND cấp tỉnh xem xét, quyết định.

Theo ông Thắng, việc này tuân thủ chủ trương phân cấp, phân quyền và sự phối kết hợp giữa các cơ quan chức năng, đặc biệt khi chúng ta thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhằm đảm bảo quá trình triển khai thực hiện việc phân cấp, trao trách nhiệm cho xã triển khai các hoạt động quản lý về giá được khả thi trong thời gian tới.

Liên quan đến ý kiến đề nghị rà soát, hoàn thiện danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá, ông Thắng lý giải: Quá trình xây dựng Luật Giá 2023, Bộ đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để rà soát, đánh giá, điều chỉnh đưa ra khỏi danh mục các mặt hàng không còn phù hợp, cũng như bổ sung một số mặt hàng thiết yếu vào danh mục bình ổn giá.

Trước đề xuất bổ sung một số mặt hàng mới, ông Thắng khẳng định, qua tổng kết Luật Giá 2023, Bộ Tài chính thấy rằng, hiện nay danh mục “chưa có vấn đề gì thay đổi”, nên đề nghị chưa điều chỉnh danh mục.

Về định giá, ông Thắng nói, Luật Giá đã tăng cường đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong việc định giá của Nhà nước. Theo đó, các bộ, ngành chỉ định giá mặt hàng do Trung ương quản lý, còn lại sẽ phân cấp cho UBND cấp tỉnh thực hiện định giá.

"Thực hiện chủ trương tăng cường phân cấp, phân quyền, dự thảo luật tiếp tục được sửa đổi theo hướng chuyển thẩm quyền định giá từ hai cấp xuống một cấp, nhằm tăng cường tính chủ động, linh hoạt, kịp thời cho các địa phương và đơn vị", Bộ trưởng Tài chính lý giải.