4 dấu hiệu dễ gặp cảnh báo một loại ung thư ngày càng tăng ở người trẻ, gây bệnh cho 16.000 người Việt mỗi năm
Đây là bệnh lý ung thư phổ biến đứng hạng thứ 5 tại Việt Nam, chỉ sau ung thư gan, ung thư phổi, ung thư vú và ung thư dạ dày.
Ung thư đại trực tràng là một trong những loại ung thư phổ biến nhất trên thế giới. Bệnh khởi phát khi có sự tăng sinh bất thường của tế bào tại đại tràng hoặc trực tràng – đoạn nối giữa đại tràng và hậu môn. Thống kê của Globocan năm 2020, Việt Nam ghi nhận gần 16.000 ca mắc ung thư ở đại tràng mới, hơn 8.200 ca tử vong do bệnh này.
Bệnh thường gặp ở người trên 50 tuổi, tuy nhiên những năm trở lại đây, tỷ lệ mắc bệnh tăng nhanh ở giới trẻ. Hiện nay, đây là bệnh lý ung thư phổ biến đứng hạng thứ 5 tại Việt Nam, chỉ sau ung thư gan, ung thư phổi, ung thư vú và ung thư dạ dày.
Hiểu rõ nguyên nhân cũng như các dấu hiệu cảnh báo sớm là chìa khóa để phòng ngừa và phát hiện bệnh kịp thời.
Những nguyên nhân chính gây bệnh
Đồ ăn nhanh
Theo Tạp chí Forbes, thói quen tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn như bánh mì kẹp thịt, khoai tây chiên, đồ ăn nhẹ đóng gói và đồ uống có đường có mối liên hệ mật thiết với nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng cảnh báo việc ăn nhiều thịt chế biến sẵn là một trong những yếu tố gây bệnh.
Ông Guido Baechler, Giám đốc điều hành Công ty Mainz Biomed, nhận định rằng chế độ ăn kiêng nhiều chất béo kết hợp với các chất phụ gia và chất bảo quản trong thực phẩm hiện đại là nguyên nhân chính làm gia tăng số ca mắc ung thư gần đây.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng ung thư đại trực tràng hoàn toàn có thể phòng ngừa được thông qua việc thay đổi chế độ ăn uống và sàng lọc định kỳ.
Lối sống lười vận động
Thiếu hoạt động thể chất là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến thừa cân, béo phì – những nguyên nhân trực tiếp làm tăng khả năng phát triển ung thư đại trực tràng. Tập thể dục đều đặn không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, giảm nguy cơ mắc bệnh.
Hút thuốc, sử dụng rượu bia
Hút thuốc lá làm tăng khả năng mắc các loại ung thư, bao gồm cả ung thư đại trực tràng. Uống nhiều rượu bia cũng góp phần tạo điều kiện cho các khối u ác tính phát triển. Đặc biệt, sự kết hợp giữa hai thói quen này càng làm tăng nguy cơ mắc bệnh, gây tổn thương nghiêm trọng cho sức khỏe.
Hội chứng di truyền
Một số hội chứng di truyền như hội chứng Lynch và đa Polyp gia đình (FAP) là nguyên nhân phổ biến gây ung thư đại trực tràng. Các hội chứng này làm thay đổi cấu trúc gen trong cơ thể, không chỉ làm tăng nguy cơ ung thư trực tràng mà còn nhiều loại ung thư khác. Một số hội chứng hiếm gặp hơn như Peutz-Jeghers hoặc đa Polyp liên quan đến gene MUTYH, cũng có liên quan.
Tiền sử bệnh bản thân
Người từng mắc ung thư đại trực tràng, ung thư buồng trứng hoặc có tiền sử Polyp tuyến đại tràng có nguy cơ tái phát ung thư cao hơn người bình thường. Các bệnh lý mãn tính khác như bệnh Crohn hay loét trực tràng cũng có khả năng tiến triển thành ung thư nếu không được điều trị kịp thời.
Dấu hiệu cảnh báo sớm ung thư đại trực tràng
Rối loạn tiêu hóa kéo dài
Các triệu chứng như ợ hơi, đau tức vùng bụng, đầy hơi hoặc chán ăn là những dấu hiệu phổ biến ở bệnh nhân ung thư đại trực tràng. Đặc biệt, tình trạng đau quặn bụng kéo dài hoặc đau râm ran ở vùng bụng có thể báo hiệu sự tồn tại của khối u trong hệ tiêu hóa.
Giảm cân bất thường
Nếu cơ thể đột ngột giảm cân không rõ nguyên nhân, bạn nên cẩn trọng. Đây có thể là biểu hiện của nhiều loại ung thư, bao gồm cả ung thư đại trực tràng.
Rối loạn bài tiết
Đại trực tràng là cơ quan chịu trách nhiệm bài tiết phân, do đó, những rối loạn liên quan đến tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy hoặc phân thay đổi hình dạng kéo dài đều là dấu hiệu đáng chú ý. Nếu tình trạng này không thuyên giảm, bạn nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra.
Mệt mỏi và suy nhược
Mệt mỏi kéo dài là một trong những triệu chứng phổ biến nhưng dễ bị bỏ qua nhất của ung thư đại trực tràng. Nguyên nhân chính là do thiếu máu – hệ quả của tình trạng mất máu ẩn trong phân. Người bệnh thường cảm thấy kiệt sức ngay cả khi đã nghỉ ngơi đầy đủ.
Các chuyên gia khuyến nghị mọi người nên ăn uống đa dạng và đầy đủ các nhóm thực phẩm thiết yếu như rau, trái cây, sữa, vitamin, khoáng chất. Tránh thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, đồ nướng, rượu, bia, thuốc lá.... Suy nghĩ tích cực, thay đổi lối sống khoa học, duy trì thói quen tốt và tầm soát ung thư định kỳ góp phần phòng bệnh.
>> 13 vị trí dễ mắc ung thư nhất trên cơ thể, cần biết để phòng tránh