5 triết lý sâu sắc của cây bút tài chính huyền thoại Phố Wall
Jonathan Clements, cây bút kỳ cựu của tờ Wall Street Journal, đã qua đời sau một năm chống chọi với căn bệnh ung thư giai đoạn cuối. Ông hưởng thọ 62 tuổi.
Là người gốc Anh, nổi tiếng với lối châm biếm hóm hỉnh và những lời phê bình sắc sảo dành cho những ai chạy theo các trào lưu đầu cơ chứng khoán, ông Clements vẫn giữ tinh thần lạc quan và lối sống tiết kiệm ngay cả trong những ngày cuối đời.
Trong suốt 3 thập kỷ gắn bó với nghề, ông đã viết vô số bài báo và nhiều đầu sách, mà trong đó người đọc có thể tìm thấy những triết lý tài chính và những quan điểm sâu sắc. Dưới đây là năm tư tưởng tiêu biểu, đáng để mỗi chúng ta suy ngẫm ở bất kỳ giai đoạn nào của cuộc đời mà nhà báo Ron Lieber của tờ The New York Times tổng hợp được sau khi nghiên cứu những tác phẩm của Clements.
1. Theo đuổi đam mê chưa chắc là lựa chọn đúng khi còn trẻ
“Khi trò chuyện với sinh viên, tôi không khuyên họ hãy theo đuổi ước mơ”, ông Clements viết trong cuốn How to Think About Money (2016). “Thay vào đó, tôi khuyên họ nên tập trung vào việc kiếm và tiết kiệm tiền”.
Ông cho rằng quan niệm theo đuổi đam mê nên thực hiện ở tuổi 20 thay vì tuổi 50 là điều vô nghĩa. Theo ông, nếu xây dựng nền tảng tài chính vững chắc từ sớm (điều không dễ dàng trong bối cảnh kinh tế hiện nay), bạn có thể dành giai đoạn cuối sự nghiệp để quan tâm nhiều hơn đến hạnh phúc trong công việc thay vì chỉ lo lắng về tiền bạc.
2. Thắng không phải là tất cả, tránh thua lỗ mới là điều quan trọng
Cũng trong cuốn sách này, ông Clements đưa ra một “lệnh” ngắn gọn: “Hạn chế thất thoát”.
Ông nhấn mạnh hai khía cạnh. Thứ nhất là các khoản đầu tư phí cao làm bào mòn lợi nhuận, bao gồm cả những nhà tư vấn tài chính thu phí quá cao hoặc che giấu chi phí, và các sản phẩm niên kim (annuity) có phí đắt đỏ. Thứ hai là những rủi ro đa dạng: danh mục đầu tư quá nặng cổ phiếu có thể khiến nhà đầu tư hoảng loạn khi thị trường sụt giảm, dẫn đến bán tháo và “khóa chặt” khoản lỗ. Bên cạnh đó là việc mua sai loại bảo hiểm nhân thọ, tài sản hoặc bảo hiểm tàn tật, hoặc mua đúng nhưng không đủ mức bảo vệ.
3. Người kiên nhẫn sẽ được ưu đãi thuế
“Bộ luật thuế được thiết kế ưu ái cho người biết tiết kiệm”, ông Clements chia sẻ trong cuốn The Little Book of Main Street Money.
Ông liệt kê các kênh tiết kiệm hiệu quả: khoản tiết kiệm trước thuế trong quỹ hưu trí 401(k USD) hoặc tài khoản tiết kiệm nơi làm việc; tăng trưởng hoãn thuế trong tài khoản hưu trí cá nhân (IRA); tài khoản Roth IRA cho phép rút tiền miễn thuế nếu tuân thủ quy định. Tài khoản tiết kiệm y tế (Health Savings Account) cũng hoạt động tương tự, cho phép tiền sinh lời trong nhiều thập kỷ và rút ra không chịu thuế cho chi phí y tế khi nghỉ hưu.
Tài khoản 529 giúp tiết kiệm cho giáo dục đại học cũng mang lại lợi ích: có thể được giảm thuế tiểu bang khi nộp tiền, lãi đầu tư không bị đánh thuế vốn và sau đó được dùng chi trả chi phí đại học. Ông lưu ý cả ông bà và các gia đình giàu có đều có thể tích lũy hàng triệu USD trong vài thập kỷ nhờ công cụ này.
4. Đừng đứng yên. Hãy hành động
“Muốn tận hưởng cuộc sống hơn ư? Hãy đặt điều khiển xuống, rời xa màn hình tivi và làm điều gì đó mà bạn là người tham gia, không chỉ là khán giả”, ông Clements viết trong cuốn From Here to Financial Happiness.
Tác giả bài viết chia sẻ đã áp dụng lời khuyên này bằng cách tìm kiếm những trải nghiệm hiếm có cùng những người đặc biệt, theo đuổi những việc có khả năng đem lại cảm giác mới mẻ và bất ngờ.
5. Hãy thực sự hành động
“Có lý do vì sao các khu vườn trên thế giới đầy ghế dài mà chẳng mấy ai ngồi”, ông Clements viết trong How to Think About Money. “Chúng ta không được tạo ra để chỉ nghỉ ngơi. Chúng ta được tạo ra để nỗ lực”.
Ông cho rằng nhận thức này đặc biệt quan trọng cho một cuộc nghỉ hưu hạnh phúc, vì con người luôn cần cảm giác tiến bộ. “Chúng ta vẫn cần công việc mang lại sự thỏa mãn. Khác biệt duy nhất khi nghỉ hưu là chúng ta không còn phải bận tâm liệu công việc đó có mang về lương hay không”.
Trong bài viết cuối cùng được đăng sau khi ông qua đời trên trang Humbledollar.com, ông Clements nhắc tới hai chiếc ghế đặt dưới một gốc cây trước căn nhà ở Philadelphia. “Tôi hy vọng”, ông viết, “gia đình và những người qua đường sẽ thỉnh thoảng dừng lại, ngồi xuống và kể cho tôi nghe những gì tôi đã bỏ lỡ”.
Theo The New York Times
