Bài học từ cú "ngã ngựa" của tỷ phú từng giàu nhất Brazil

Năm 2008, Eike Batista lần đầu tiên lọt vào bảng xếp hạng "Những người giàu nhất thế giới" của Forbes ở vị trí 142 với tài sản 6,6 tỉ USD. Năm 2009, khi kinh tế thế giới khủng hoảng, nhiều đại gia bị thua lỗ thì Eike kiếm được 7,5 tỷ USD và vươn lên vị trí 61. Sau đó, ông đã vươn lên vị trí thứ 8 với khối tài sản 27 tỷ USD, đồng thời cũng là người giàu nhất Brazil lúc bấy giờ.

Phất lên nhờ buôn vàng

Eike Batista từng là biểu tượng cho sự bùng nổ kinh tế của Brazil. Ông gây dựng sự nghiệp khi hơn 20 tuổi, từ hai bàn tay trắng, với đế chế kinh doanh trải dài từ khai khoáng, dầu mỏ, đóng tàu, logistics đến xây dựng công.

Sinh tại bang Varginha, đông nam Brazil, Batista có cha là kỹ sư ngành mỏ. Ngay từ nhỏ, ông đã được nghe những chuyện về vàng, về quặng sắt, dầu lửa... Cha của Eike là lãnh đạo tập đoàn khai khoáng quốc gia và làm bộ trưởng. Cuối thập niên 1960, ông đã đặt chân đến nhiều nơi nhằm mở rộng các mối quan hệ cho ngành khai khoáng Brazil.

Thay vì dựa hơi cha như nhiều cậu ấm khác, ông đã tự lập từ rất sớm. Ông chọn “khởi nghiệp" tại quê hương bằng việc bán vàng. Chính tại đây, Eike học hỏi, nắm vững các nguyên tắc, ngóc ngách của ngành khai mỏ và rút ra cho mình những nguyên tắc của thành công.

Nhờ kinh doanh, chàng trai Eike Batista đã kiếm được triệu USD đầu tiên của mình. “Thừa thắng xông lên", ông dành toàn bộ số tiền có được để đầu tư vào tập đoàn khai thác vàng TVX Gold của Canada. Vào đầu những năm 2000, ông bán cổ phần của mình tại TVX, thu được gần 1 tỷ USD và bắt đầu công cuộc kinh doanh mới: Đầu tư vào ngành khai thác quặng sắt và các loại quặng khác.

Kể từ đó, Eike thành lập hãng MMX Mineracao e Metalicos, rồi bước ra sân chơi quốc tế. Quá trình mở rộng này chính là thời kỳ đỉnh cao của tỷ phú Eike Batista.

Khi hào quang vụt tắt

Ở thời kỳ “hưng vượng", Eike là người giàu nhất Brazil khi quản lý Tập đoàn EBX trải rộng trong nhiều lĩnh vực: dầu mỏ, cảng biển, khai thác mỏ và năng lượng.

EBX phất lên ở thời điểm Brazil ghi nhận mức tăng trưởng nhanh chóng vào năm 2010. Thế nhưng hào quang đó chẳng kéo dài bao lâu khi nền kinh tế Brazil bắt đầu chậm lại.

Cùng lúc đó cổ phiếu EBX rớt giá thảm hại, mất giá trị tổng cộng 60 tỷ USD so với mức trần năm 2012. Chiếc ghế Chủ tịch HĐQT của ông tại công ty năng lượng MPX - một trong những đầu tàu của EBX - bắt đầu lung lay và có nguồn tin cho rằng, MPX có thể bán đi để gánh nợ cho tập đoàn mẹ.

Thậm chí, ông Eike còn phải bán siêu xe, trực thăng, máy bay riêng, du thuyền và khách sạn Gloria ở Rio de Janeiro (Brazil) để trang trải nợ nần.

Tài sản của ông Batista tính đến cuối tháng 3/2012 là 30 tỷ USD nhưng cho đến đầu tháng 7/2012, giảm còn 14,5 tỷ USD. Như vậy, tài sản của tỷ phú này giảm hơn 15 tỷ USD chỉ trong 3 tháng. Sự kiện này cũng khiến ông rớt khỏi danh sách 10 người giàu nhất hành tinh và mất vị trí người giàu nhất Brazil.

Trước đó, Batista đã đặt cược cả tập đoàn trị giá tới 35 tỉ USD của mình - Tập đoàn EBX vào thành công của những mỏ dầu này, đặc biệt là mỏ dầu "Hammerhead". Sự liều lĩnh của Batista đã khiến đế chế gồm 6 công ty của ông chết dần chết mòn. Năm 2013, Tập đoàn Dầu khí OGX đã phải nộp đơn xin bảo hộ phá sản.

Tài sản vài chục tỉ đô của Batista rớt thảm hại xuống chỉ còn 200 triệu USD. Báo cáo của Bloomberg cho thấy thực tế tài sản ròng của Batista đã âm. Như vậy, hơn 30 tỷ USD của ông Eike Batista đã bốc hơi chỉ trong 20 tháng.

Chưa dừng lại ở đó, vận đen của Batista vẫn còn kéo dài. Ông sau đó bị kết tội hối lộ cựu Thống đốc Rio de Janeiro - Sergio Cabral. Cụ thể, tỷ phú này đã chuyển hơn 16,5 triệu USD vào các tài khoản của ông Cabral ở nước ngoài để đổi lấy hợp đồng xây dựng với thành phố này.

Đầu năm 2017, khi còn ở Mỹ, ông đã bị kết tội rửa tiền và tham nhũng. Đã có 4 cuộc điều tra khác nhau nhắm vào Eiki. Ban đầu, ông bị kết án 30 năm tù nhưng sau đó đã được giảm xuống còn 8 năm 7 tháng.

Batista từng được giới truyền thông coi là một trong những tỷ phú đen đủi nhất thế giới, một nhân vật bi kịch bị đốn gục bởi tính ngạo mạn và mục tiêu vượt quá tầm tay. Ngoài ra, ông cũng nổi tiếng khi cực kỳ mê tín con số 63 và chữ X - chữ cái mà Eike tin là biểu tượng cho sự nhân lên, sinh sôi tài sản.

Giới siêu giàu Trung Quốc đổ xô mua nhà hạng sang tại Singapore