Bảng giá đất mới sẽ lấy ý kiến người dân trước khi áp dụng từ năm 2026

Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM vừa thông tin, TP.HCM đang xây dựng bảng giá đất lần đầu và sẽ đưa ra để lấy ý kiến góp ý của các tổ chức, các tầng lớp nhân dân trước khi cấp có thẩm quyền ban hành quyết định.

Đây là lần đầu tiên thành phố triển khai bảng giá đất theo quy định của Luật Đất đai 2024, văn bản pháp lý mới yêu cầu việc định giá phải sát thị trường và có sự tham gia góp ý của người dân.

Theo đó, bảng giá đất đang được thiết lập trên cơ sở dữ liệu khảo sát từ hơn 7.500 tuyến đường do đơn vị tư vấn độc lập thực hiện.

Sau khi tổng hợp kết quả, dự thảo sẽ được đưa ra lấy ý kiến rộng rãi từ các tổ chức và người dân, trước khi trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để áp dụng từ năm 2026.

Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM cho biết, so sánh sơ bộ cho thấy mặt bằng giá đất mới không chênh lệch lớn so với bảng giá hiện hành (theo Quyết định 79). Tuy nhiên, khi áp dụng đồng thời với hệ số điều chỉnh giá đất (hệ số K), giá đất thực tế có thể tăng đáng kể so với hiện nay.

Trong khi bảng giá đất mới được áp dụng cho 12 trường hợp cụ thể, không phải một số trường hợp như trước, do đó sẽ có tác động sâu rộng đến các thành phần kinh tế. Đầu tiên là ảnh hưởng trực tiếp đến người nộp tiền sử dụng đất như hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất. Thứ hai là tổ chức, cá nhân thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm sẽ phải đóng tiền thuê đất tăng lên đáng kể, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của doanh nghiệp, tác động không nhỏ đến nền kinh tế chung của đất nước. Thứ ba là các doanh nghiệp đóng tiền sử dụng đất.

Đối với những người trực tiếp sản xuất, kinh doanh trên đất nông nghiệp cũng bị ảnh hưởng.

Từ thực tế này, nhiều ý kiến đề nghị TP.HCM nên thận trọng khi điều chỉnh bảng giá, chỉ cập nhật những khu vực chưa phù hợp hoặc có biến động mạnh, đồng thời bổ sung tuyến đường mới. Một số chuyên gia cũng kiến nghị xem xét lại quy định về hệ số K để tránh đẩy chi phí đất lên quá cao, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư.

Theo Luật Đất đai 2024, bảng giá đất sẽ là căn cứ để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuế, lệ phí, bồi thường, xử phạt vi phạm hành chính…

Các chuyên gia nhìn nhận sự biến động của bảng giá đất sắp tới là tất yếu, phản ánh nỗ lực của Chính phủ trong việc đưa công tác quản lý đất đai tiệm cận nguyên tắc thị trường và thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, để những thay đổi này thực sự mang lại lợi ích bền vững cho nền kinh tế, cho doanh nghiệp và cuộc sống của người dân, thay vì tạo ra những “cú sốc” không mong muốn, điều cốt yếu là phải có một lộ trình điều chỉnh minh bạch, khoa học và nhận được sự đồng thuận xã hội.

Để đạt mục tiêu này, các chuyên gia khuyến nghị, các địa phương khi xây dựng bảng giá đất phải dựa trên dữ liệu giao dịch thực tế, thống kê giá đất trên thị trường khách quan, tránh áp đặt hay cập nhật thiếu chính xác.

Bảng giá đất cần được công bố công khai, lấy ý kiến rộng rãi người dân, doanh nghiệp trước khi ban hành, tránh tình trạng ban hành rồi vấp phải ý kiến trái chiều; hoặc bảng giá đất ban hành nhưng không thể áp dụng, khiến doanh nghiệp khó tiếp cận đất đai, còn người dân không thể chuyển mục đích sử dụng đất do thuế quá cao.