Báu vật mọc giữa rừng sâu, mỗi lần thu hoạch lại 'đu đỉnh', giúp nông dân Lào Cai thu nửa triệu/ngày

Khác với các đồn điền chè công nghiệp, cây chè Shan Tuyết ở Phình Hồ cao 8-10 m sinh trưởng hoàn toàn trong môi trường hoang dã, ở độ cao lý tưởng. Khu vực này mây mù quanh năm nên cây phát triển chậm nhưng tích tụ hàm lượng dinh dưỡng, tạo hương vị đặc trưng.

Việc thu hái chè Shan tuyết cổ thụ đòi hỏi kỹ thuật và sự can đảm. Búp chè mọc cao trên thân cây nên người hái phải trèo lên thân hoặc men theo vách núi để lựa từng búp đạt chuẩn, thường một tôm một hoặc một tôm hai lá non. Mỗi năm chè chỉ hái theo mùa, số vụ hạn chế, khiến nguồn nguyên liệu quý hiếm và có giá trị kinh tế cao hơn chè trồng đại trà.

Vùng chè Phình Hồ hiện được đánh giá là một trong những vùng chè nguyên liệu quý ở khu vực miền Bắc, với diện tích lớn và số lượng cây cổ thụ ấn tượng. Nguồn tin địa phương ghi nhận hàng trăm nghìn cây chè Shan tuyết phân bố trên các sườn núi, tạo thành nguồn gen quý và tiềm năng phát triển thương hiệu trà đặc sản. Đây là lợi thế lớn khi địa phương hướng tới phát triển sản phẩm gắn chỉ dẫn địa lý và du lịch trải nghiệm.

Trong những năm gần đây, Hợp tác xã (HTX) Trà Shan Tuyết Phình Hồ xuất hiện như một lực đẩy quan trọng trong việc tổ chức sản xuất, chế biến và tiêu thụ. HTX đã liên kết với 35 hộ nông dân, ký hợp đồng thu mua nguyên liệu với giá ổn định, giúp người dân yên tâm sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Mức giá thu mua chè búp tươi được ghi nhận dao động trong khoảng 25.000–35.000 đồng/kg, mang lại thu nhập khá so với mặt bằng thu nhập nông nghiệp vùng cao. Trung bình một người hái đạt khoảng 25 kg chè tươi/ngày, tương đương thu nhập khoảng 400.000–500.000 đồng/ngày trong mùa thu hái tốt.

HTX và một số doanh nghiệp địa phương đã bắt đầu đầu tư vào chế biến để tạo ra nhiều chủng loại trà đặc sản như bạch trà, lục trà, hồng trà, trà phổ nhĩ, trà ướp hương. Sản phẩm khô tiêu thụ hàng năm chỉ ở mức hàng chục tấn nhưng giá trị cao. Việc chuyển từ bán chè tươi thô sang sản phẩm chế biến, đóng gói có thương hiệu là hướng đi then chốt để tăng giá trị gia tăng, mở cửa thị trường nội địa cao cấp và xuất khẩu.

Chè Shan Tuyết ở Phình Hồ mang lại nguồn thu ổn định cho hộ gia đình, tạo việc làm cho lao động địa phương, khuyến khích giữ rừng, bảo tồn giống cây bản địa và phát triển du lịch trải nghiệm “săn mây - hái chè”. Chính quyền xã và HTX đã phối hợp tập huấn kỹ thuật hái, chế biến theo hướng hữu cơ, đồng thời thúc đẩy liên kết đầu ra để tránh tình trạng được mùa rớt giá. Những bước đi này góp phần thực tế trong xóa đói giảm nghèo và nâng cao đời sống cộng đồng.